Đối với trẻ không may mắc chứng tự kỷ, dạy các kỹ năng sống để con có thể tự lập, chủ động chăm sóc bản thân mà không cần nhờ đến sự giúp đỡ của người khác. Dưới đây là các kỹ sống cho trẻ tự kỷ mà cha mẹ cần dạy cho con để con có thể tham gia vào đời sống xã hội một cách bình thường, hạn chế sự tư ti, mặc cảm của con.
Cần làm gì để có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ tự kỷ
Trau dồi kỹ năng sống là yếu tố tất yếu đối với bất kỳ một cá nhân nào. Đối với trẻ tự kỷ, việc giáo dục kỹ năng sống sẽ gặp khó khăn hơn, tuy nhiên cha mẹ cần lưu ý một số thông tin sau để có thể dạy kỹ năng sống cho ngay tại nhà:
-
Đánh giá năng lực của trẻ: Hãy lập ra danh sách những điểm mạnh, điểm yếu của trẻ để có thể đưa ra định hướng tốt nhất cho con. Giúp con có thể phát huy khả năng vốn có của mình và cải thiện những khó khăn mà con đang gặp phải.
-
Sử dụng công cụ dạy trực quan: Sử dụng các công cụ hỗ trợ như hình ảnh, đồ vật,...giúp con có thể có cái nhìn trực quan hơn và tiếp cận chúng một cách dễ dàng. Ví dụ dạy con cách mặc quần áo, rửa tay, thu dọn đồ.
-
Dạy bé thực hành thực tế: Để có thể ghi nhớ tốt nhất, hãy để cho bé thực hành trực tiếp để bé có thể hiểu và làm theo. Hãy tạo các môi trường thực hành để bé có cảm nhận thực tế nhất như con tự xúc ăn, chào hỏi mọi người, dọn dẹp phòng ngủ,...
-
Kiên nhẫn, dành thời gian bên con: Sự kiên nhẫn và tình yêu thương của cha mẹ chính là chìa khóa giúp bé có thể học được các kỹ năng sống cần thiết này. Dạy trẻ tự kỷ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn với trẻ thông thường, vì vậy cha mẹ hãy thật kiên nhẫn, dạy con một cách thật chậm rãi nhé.
Những kỹ năng sống cần dạy cho trẻ tự kỷ
Trẻ tự kỷ bị hạn chế nhiều kỹ năng so với trẻ thông thường, vì thế việc trang bị cho con các kỹ năng sống cần thiết để con có thể tự lập, chủ động tự tin hơn. Những kỹ năng sống nào cha mẹ cần dạy cho trẻ tự kỷ.
Kỹ năng tự lập
Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc chăm sóc bản thân vì trẻ không nhận thức được đây là việc mình cần làm. Cha mẹ cần dành nhiều thời gian và thường xuyên theo dõi sát sao, kiên nhẫn dạy cho con một số kỹ năng cần thiết như vệ sinh cá nhân, ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thể thao,...
Kỹ năng giao tiếp
Dạy trẻ tự kỷ giao tiếp với mọi người nhiều hơn để con có thể dần hoàn thiện khả năng ngôn ngữ của mình. Các bé tự kỷ thường không giao tiếp với mọi người xung quanh mình. Cha mẹ hãy dành nhiều thời gian hơn để bên con, trò chuyện nhiều hơn để con có thể cởi mở, dần lấy lại sự tự tin khi giao tiếp.
Xem thêm: Top 5 đồ chơi kỹ năng sống cho trẻ mầm non an toàn, phù hợp cho bé
Gắn kết với cộng đồng
Do khả năng giao tiếp còn hạn chế nên việc trao đổi, trò chuyện và kết bạn với người lạ là một điều rất khó khăn đối với trẻ tự kỷ. Để cải thiện tình trạng này và giúp con có thể hòa nhập với mọi người, cha mẹ hãy cho con tham gia các hoạt động ngoại khóa, những môi trường cộng có đông người để bé có cơ hội tiếp xúc và tương tác với người khác. Hướng dẫn con các tương tác trao đổi lại với mọi người để con có thể dần tự tin, chủ động và độc lập hơn.
Thể hiện cảm xúc
Dạy trẻ cách biểu đạt cảm xúc của mình để mọi người hiểu được con đang cần và muốn gì. Cha mẹ cần dạy cho bé phân biệt các cảm xúc vui, buồn, hạnh phúc, tức giận, khó chịu và cách biểu thị nó như thế nào. Khi biểu đạt chính xác cảm xúc con sẽ truyền tải được thông điệp một cách tốt hơn. Và dạy con cách xem cảm xúc của người khác để cư xử cho phù hợp.
Tự bảo đảm an toàn
Dạy trẻ một số kỹ năng tự bảo vệ an toàn cho bản thân, dạy bé nhận biết đâu là nguy hiểm để bé có thể phòng tránh các tai nạn không đáng có. Dạy trẻ không nên ra đường một mình, không đi theo người lạ, không nhận đồ ăn hay đồ chơi từ người lạ và cẩn thận khi sử dụng các thiết bị điện, hay các vật dụng sắc nhọn như dao kéo.
Dạy trẻ làm việc nhà
Ngoài các kỹ năng sống như giao tiếp, chăm sóc bản thân, cha mẹ cần dạy cho trẻ các kỹ năng làm việc nhà để có hỗ trợ với mọi người một cách tốt hơn. Hãy dành thời gian dạy cho con làm một số công việc đơn giản như dọn dẹp, gấp gọn quần áo, thu dọn đồ chơi,...Hãy để trẻ làm từng bước một, kiên nhẫn dạy bé để bé có thể tự tin hơn, cảm thấy mình có thể làm được nhiều công việc khác nhau.
Cách sử dụng các vật dụng trong nhà
Cha mẹ cũng nên hướng dẫn bé sử dụng một số vật dụng trong nhà để bé có thể tự sử dụng phục vụ nhu cầu cơ bản như tivi, quạt, điều hòa, tủ lạnh,...Tuy nhiên cũng lưu ý cho bé an toàn điện khi sử dụng, không cho tay vào máy giặt khi đang chạy hay sử dụng khi dây điện bị hở,...
Tham gia giao thông
Bảo đảm an toàn giao thông cho bé dạy cho bé một số luật lệ giao thông cơ bản: Chỉ bé đi đúng phần đường cho người đi bộ, tuân thủ đèn tín hiệu, tham gia các phương tiện công cộng cần ngồi ngoan để tránh ảnh hưởng người khác.
Dạy kỹ năng sống cho trẻ tự kỷ cần nhiều thời gian và sự kiên nhẫn hơn. Tuy nhiên, các con thiệt thòi hơn những người bình thường, khả năng nhận thức bị hạn chế. Vì vậy cha mẹ hãy dành nhiều thời gian hơn cho con, đồng hành cùng con để giúp con học được nhiều điều bổ ích, sớm hòa nhập lại với mọi người để con có thể thật vui vẻ, hạnh phúc.
The 7 Essential Life Skills for Those with Autism- Ngày truy cập 26/6/2022
https://harborschool.com/2022/01/19/the-7-essential-life-skills-for-those-with-autism/
Life Skills and Autism- Ngày truy cập 26/6/2022