Không khí là gì? Thành phần của không khí và cách bảo vệ môi trường sống trong lành

Không khí là gì?

Không khí – Sự cháy là bài học quan trọng trong chương trình Hóa học lớp 8. Bài học này cũng định nghĩa cho chúng ta rất rõ không khí là gì.

Theo đó: “Không khí là hỗn hợp nhiều chất khí trong đó khí oxi chiếm khoảng 1/5 thể tích, chính xác hơn là khí oxi chiếm 21% thể tích không khí, phần còn lại hầu hết là khí nitơ”. (Sách giáo khoa Hóa học 8, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).

Đó là khái niệm không khí dưới góc nhìn khoa học. Trong đời sống, chúng ta có thể hiểu không khí là lượng chất khí bao quanh chúng ta, chúng có ở xung quanh mọi vật, là yếu tố quyết định đến sự sống của con người cũng như toàn bộ sinh vật trên trái đất.

Sau khi tìm hiểu khái niệm không khí là gì, hẳn nhiều bạn sẽ tò mò không biết không khí có những tính chất gì? Dưới đây là những tính chất chính của không khí bạn nên biết:

• Không khí trong suốt, không màu, không mùi và không vị.

• Không khí không có hình dạng nhất định.

• Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra.

Không khí gồm những thành phần nào?

Không khí bao gồm 3 thành phần chính đó là: Thành phần cố định, thần phần không cố định và thành phần có thể bị biến đổi. Cùng Monkey tìm hiểu chi tiết:

• Thành phần cố định của không khí: Thành phần cố định là thành phần chính của không khí, bao gồm các khí như: Nito chiếm 78%, khí oxi chiếm 21% và các khí khác chiếm 1% (như khí cacbonic, hơi nước, khí hiếm…).

• Thành phần có thể thay đổi: Đây là phần chứa khí cacbonic và hơi nước trong không khí. Trong điều kiện thường, lượng cacbonic dao động 0.02% - 0.04% và lượng hơi nước dưới 4%. Tuy nhiên, lượng phần trăm của các thành phần không khí này thường thay đổi theo điều kiện khí hậu cũng như thay đổi theo mùa. Điều này ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của con người.

• Thành phần không cố định: Bao gồm 2 nguồn đó là do tác động của con người gây ô nhiễm môi trường hình thành và sự xuất hiện thiên tai đột ngột trong thiên nhiên làm hình thành các chất ô nhiễm. Đây chính là những nguồn chính tạo nên sự bất ổn trong không khí và cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.

Vai trò của không khí đối với con người, sự sống

Như đã khẳng định, không khí có vai trò rất quan trọng trong đời sống của con người và cũng là yếu tố tác động đến sự sống của các sinh vật khác như động vật hay thực vật. 

Vai trò của không khí được thể hiện rõ qua:

• Duy trì sự sống: Nếu như không khí không tồn tại, con người không thể hít thở và sự sống sẽ dừng lại. Ví dụ như nếu xảy ra hỏa hoạn, con người bị ngạt khí sẽ dẫn đến chết ngạt. 

• Giúp con người thư giãn: Bầu không khí trong lành giúp con người thư giãn, thoải mái sau ngày làm việc, học tập mệt mỏi. Hít thở bầu không khí trong lành giúp con người lấy lại năng lượng tích cực, nâng cao sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần.

• Trao đổi chất trong cơ thể: Thực tế, động vật và thực vật cũng xảy ra quá trình trao đổi chất trong cơ thể với không khí có trong bầu không khí. Trường hợp không có sự trao đổi chất này, cây cối, động vật sẽ ốm yếu và mất dần sự sống.

Xem thêm: Phương trình hóa học là gì? Ý nghĩa và cách lập PTHH đơn giản

Ô nhiễm không khí – Vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu

Tìm hiểu về không khí, ta không thể bỏ qua vấn đề ô nhiễm không khí. Vậy ô nhiễm không khí là gì? Tác động của nó đến con người như thế nào và làm sao để bảo vệ không khí trong lành?

Ô nhiễm không khí là gì? Tác động của không khí ô nhiễm

Ô nhiễm không khí là sự thay đổi lớn có trong thành phần không khí hoặc có sự xuất hiện các khí làm cho không khí không còn sạch, phát sinh mùi, giảm tầm nhìn… Ô nhiễm không khí là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến biến đổi khí hậu, gây bệnh cho con người cũng như các loài sinh vật sống trong bầu không khí kém trong lành đó.

Thực trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam

Ô nhiễm không khí là thực trạng báo động và nhức nhối không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Báo cáo thường niên về chỉ số môi trường do Mỹ thực hiện (The Environmental Performance Index – EPI) cho biết, Việt Nam là một trong 10 nước ô nhiễm môi trường không khí thuộc top đầu Châu Á, điển hình nhất là ô nhiễm bụi.

Trong đó, hai thành phố lớn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là nơi bị ô nhiễm nặng nhất trên cả nước, làm hạn chế tầm nhìn cũng như ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người dân. Theo tổng hợp của báo Điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam, phương tiện xe máy, ô tô lớn (3.6 triệu ô tô, hơn 45 triệu xe máy – tính đến 2/2020) là nguyên nhân lớn gây ra tình trạng ô nhiễm không khí.

Dù đã có sự cải thiện trong đầu năm 2021 khi kết quả AQI (Air Quality Index – Chỉ số chất lượng không khí) đều duy trì ở mức thấp và trung bình, những câu chuyện ô nhiễm không khí tại Việt Nam vẫn cần được quan tâm khi cuộc sống “bình thường mới” sau đại dịch Covid 19 trở lại.

Cách bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm

Bảo vệ không khí trong sạch là nhiệm vụ của mỗi người sống trên Trái Đất, đây cũng là nhiệm vụ của các quốc gia tồn tại trên hành tinh này.

Vì sao phải bảo vệ không khí? Lý do đơn giản là bởi không khí trong lành chính là yếu tố duy trì sự sống. Khi không khí bị ô nhiễm, nó sẽ trực tiếp gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như đời sống thực vật, động vật. Không khí ô nhiễm cũng phá hoại những công trình mà con người phải dày công xây dựng như cầu cống, nhà cửa, các di tích lịch sử…

Để bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm, chúng ta cần:

• Xử lý đúng quy trình khí thải của các nhà máy, lò đốt…, hạn chế khí thải của các phương tiện giao thông. Điều này giúp hạn chế tối đa việc thải khí hại CO2, CO, SO2, bụi, khói vào bầu khí quyển. 

• Bảo vệ rừng, trồng rừng, cây xanh để bảo vệ không khí trong lành.

• Đảm bảo môi trường sống, dọn dẹp và vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.

Không khí đóng vai trò rất quan trọng với con người. Hy vọng, những thông tin Monkey tổng hợp trong bài viết sẽ giúp các bạn hiểu hơn rõ hơn về không khí dưới góc nhìn khoa học và có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ môi trường sống xung quanh mình.