Trẻ bị ngộ độc mật ong - Cảnh giác khi sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi

Nguyên nhân gây ngộ độc mật ong ở trẻ

Mật ong là một trong những thực phẩm có thành phần dinh dưỡng cao, có nhiều công dụng rất tốt cho cơ thể người lớn. Tuy nhiên chúng lại gây ngộ độc cho trẻ sơ sinh. Giải thích lý do này, các nhà khoa học đã chỉ ra trong mật ong có chứa bào tử C. botulinum -  hoạt chất này có thể tạo độc tố, gây ngộ độc đối với trẻ em dưới 1 tuổi.

Bào tử C. botulinum (hay còn gọi là vi khuẩn kỵ khí Clostridium botulinum) là vi khuẩn gram dương, hình que, di động được và có khả năng tạo ra độc tố thần kinh. Nội bào tử của C. botulinum chịu được nhiệt và có thể tồn tại ngay cả trong điều kiện bất lợi. Loại vi khuẩn này thường có trong đất, rau quả và hải sản.

C. botulinum có chứa 4 nhóm và 7 serotype (A-G) dựa trên tính kháng nguyên của độc tố botulinum được tạo ra. Serotype A, B và E có ảnh hưởng đến các bệnh lây truyền qua thực phẩm. Độc tố botulinum cực nguy hiểm, chúng có thể gây ra bệnh liệt nặng ở người và được xem là độc tố mạnh nhất hiện nay.

Đối với người lớn, C. botulinum tồn tại nhưng không thể phát triển và tạo ra độc tố do mật ong có tính acid cao và quá ẩm. Khi đi vào cơ thể sẽ bị hệ vi sinh đường ruột tiêu diệt.

Tuy nhiên, với trẻ em dưới 1 tuổi, đường ruột của bé chưa hoàn thiện, hệ tiêu hóa lúc này ít oxy, acid thấp. Đây là môi trường vô cùng thuận lợi để các bào tử C. botulinum phát triển trong ruột và tạo ra độc tố, vì thế bé dưới 1 tuổi rất dễ bị ngộ độc mật ong.

Các biểu hiện của trẻ bị ngộ độc mật ong

Khi trẻ bị ngộ độc mật ong, cơ thể của bé sẽ có những biểu hiện như sau:

• Khó thở

• Mệt mỏi

• Bé không chịu ăn

• Bé yếu hơn, khóc yếu, tay chân mềm, lỏng lẻo

• Hôn mê, ngất xỉu

• Nôn mửa

• Tiêu chảy

• Cơ mặt không cử động được

Khi thấy trẻ có các biểu hiện như trên, cha mẹ nên đưa bé đến bệnh viện để được cấp cứu ngay lập tức. Chú ý mang theo mẫu thực phẩm mà bé đã ăn để bác sĩ xét nghiệm tìm ra kết quả chính xác nhất. Thông thường, những triệu chứng này sẽ xuất hiện trong vòng 12-36 giờ sau khi bé sử dụng mật ong đặc biệt là các triệu chứng về suy hô hấp. Các triệu chứng khác như nôn ói hay tiêu chảy xảy ra muộn hơn sau khoảng  2- 3 ngày hoặc có thể sau khoảng 10 -14 ngày.

Cách xử lý khi trẻ bị ngộ độc mật ong

Trẻ sơ sinh bị ngộ độc mật ong vô cùng nguy hiểm bởi C. botulinum là loại vi khuẩn nguy hiểm bậc nhất và chúng có thể gây tử vong cao. Vì vậy khi phát hiện trẻ sơ sinh bị ngộ độc mật ong cần đem trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để thăm khám và cứu chữa giúp tăng cơ hội được sống sót.

Xem thêm: Trẻ bị bỏng có ăn được thịt gà không? Nên cho trẻ ăn gì?

Thời điểm nào trẻ có thể bắt đầu sử dụng được mật ong?

Ngay cả khi đã được tiệt trùng, mật ong vẫn có thể còn tồn đọng bào tử clostridium botulinum.  Và với hệ tiêu hóa còn non nớt, trẻ dưới 1 tuổi rất khó có thể vô hiệu hóa những bào tử này. Vì thế, dù nấu chín hoặc nướng ở nhiệt độ cao, các bào tử clostridium botulinum cũng không thể loại bỏ hoàn toàn được. Vì vậy, tuyệt đối không sử dụng mật ong cho trẻ ăn dặm dưới 12 tháng tuổi, dù đã nấu hoặc nướng chung với thực phẩm khác. 

Ngoài mật ong, các chuyên gia cũng khuyến cáo mẹ nên đặc biệt cẩn thận khi cho trẻ dưới 12 tháng tuổi sử dụng các loại thực phẩm như si-rô bắp và mật mía, bởi chúng cũng chứa bào tử clostridium botulism. 

Để đảm bảo an toàn cho bé, cha mẹ chỉ nên cho trẻ tập ăn mật ong khi trẻ trên 1 tuổi để có thể bảo vệ bé một cách tối đa.

Hướng dẫn sử dụng và bảo quản mật ong đúng cách với trẻ nhỏ

Nếu muốn cho trẻ tập ăn dần mật ong, cha mẹ có thể kết hợp mật ong cùng với một số món ăn khác khi trẻ được trên một tuổi. Để đảm bảo an toàn cho bé cha mẹ có thể áp dụng nguyên tắc “chờ 4 ngày” để xem trẻ có bị phản ứng với mật ong hay không. Cho bé trên 1 tuổi nếm thử một chút mật ong và quan sát xem sau 4 ngày con có biểu hiện gì không, nếu bé không có bất kì phản ứng nào với mật ong thì có thể kết hợp với mật ong với các loại thực phẩm khác để bé có thể tập ăn. Nếu trẻ có biểu hiện ngộ độc mật ong thì cần đem trẻ đi gặp ngay bác sĩ để được giúp đỡ. 

Có thể thêm mật ong vào chế độ ăn của trẻ bằng cách thêm mật ong vào một số món ăn như trộn với bột yến mạch, phết mật ong lên bánh mì, thêm vào sữa chua, sinh tố hay ăn cùng với một số loại bánh. 

Có thể sử dụng si - rô phong thay vì mật ong để thay thế cho mật ong khi sử dụng trong chế biến thức ăn cho trẻ. Mật hoa của cây thùa cũng có thể thay thế cho mật ong bởi chúng tương tự nhưng mật ong nhưng lại cực an toàn và không có nguy cơ gây ngộ độc đối với trẻ sơ sinh.

Cha mẹ cần cẩn trọng khi sử dụng thực phẩm cho trẻ nhỏ đặc biệt với những trẻ dưới 1 tuổi đang tập ăn dặm. Ngoài việc đề phòng trẻ bị ngộ độc mật ong, cha mẹ cũng cần lưu ý tới rất nhiều loại thực phẩm khác để đảm bảo an toàn cho bé.