Trẻ nhỏ cực yêu thích đồ ăn vặt như bánh kẹo, tuy nhiên chúng tiềm ẩn nguy cơ cực nguy hiểm khi hóc bánh kẹo vào trong cổ họng. Trong một số trường hợp nếu không được xử lý kịp thời và chính xác trẻ có nguy cơ bị tử vong cao do bị nghẽn đường thở. Vậy cha mẹ cần làm gì khi trẻ em bị hóc kẹo?
Các biểu hiện của trẻ khi bị hóc kẹo
Trong số các trường hợp trẻ bị hóc dị vật, thì có đến một phần ba các bậc phụ huynh không biết về tình trạng đó hoặc không nhớ đến sự việc xảy ra hơn một tuần trước khi phát hiện ra. Có tới 25% trường hợp, trẻ bị dị vật đường thở hơn một tháng mới phát hiện.
Thông thường, khi bị hóc dị vật gây ngạt thở, trẻ sẽ xuất hiện một cơn ho đột ngột hoặc bị sặc trong khi ăn, kèm theo đó là thở khò khè, ho hoặc nói lắp. Những trường hợp dị vật gây tắc toàn bộ hoặc gần toàn bộ đường thở có thể dẫn đến tử vong hoặc tổn thương não do thiếu oxy.
Có những trường hợp mà người lớn không chứng kiến hoặc không biết trẻ đã cho gì vào miệng, mũi do đó không nghĩ tới việc trẻ bị ngạt thở do hóc dị vật.
Trong trường hợp này, trẻ có thể có biểu hiện ho dai dẳng hoặc mặt tái nhợt, thở khò khè. Trẻ có thể bị viêm phổi dai dẳng hoặc tái phát, áp xe phổi, giãn phế quản khu trú hoặc ho ra máu.
Nếu dị vật nằm ở dưới nắp thanh môn, trẻ sẽ có các biểu hiện như thở rít tái phát hoặc dai dẳng, kèm theo những thay đổi về giọng nói.
Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị hóc kẹo
Khi trẻ bị hóc kẹo, cha mẹ cần bình tĩnh và thực hiện các hướng dẫn như sau để giúp lấy kẹo ra ngoài và thông đường thở cho trẻ:
Hướng dẫn xử lý khi trẻ còn tỉnh táo
Nếu trẻ còn hồng hào, ho hoặc khóc thành tiếng có nghĩa là trẻ đang thở, đường hô hấp không bị tắc nghẽn hoàn toàn, bé không bị ngạt trầm trọng
-
Cha mẹ bình tĩnh, đứng bên cạnh cổ vũ, động viên trẻ tiếp tục ho. Phản xạ ho và ọe có thể giúp trẻ tống được vật thể lạ ra ngoài.
-
Tuyệt đối không dùng ngón tay mò mẫm tìm vật lạ, không cho trẻ uống bất cứ thứ gì, vì như vậy bạn có thể vô tình đẩy vật này vào sâu hơn. Chỉ móc ra những thứ mà bạn nhìn thấy.
-
Nếu sau khi cơn ho dịu đi, bạn vẫn tiếp tục nghe thấy thở ồn ào hay tiếng ho thì hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức, có thể vật lạ đã đi sâu vào phế quản, dễ gây viêm phế quản phổi tái diễn nếu không xử trí triệt để.
-
Nếu bé thở khó khăn trong vòng vài phút, đưa đi cấp cứu ngay để gắp dị vật ra.
Trẻ bị hóc kẹo không còn tỉnh cần làm gì
Nếu trẻ xuất hiện tím tái, khó thở, ngưng thở, không khóc được hoặc khóc yếu, không nói được, cha mẹ nhanh chóng gọi cấp cứu, tiến hành sơ cứu kịp thời, đúng cách.
Hướng dẫn cách sơ cứu đẩy dị vật ra khỏi họng cho trẻ
Dưới đây là hướng dẫn các cách xử lý khi trẻ bị hóc kẹo phù hợp cho từng đối tượng trẻ nhỏ
Đối với trẻ dưới 2 tuổi
Với trẻ dưới 2 tuổi dùng phương pháp vỗ lưng, ấn ngực
-
Cho trẻ nằm sấp trên cánh tay trái của người sơ cứu, đầu hướng xuống đất. Lưu ý giữ chắc để cổ và đầu trẻ khỏi bị tuột. Dùng gót bàn tay phải vỗ mạnh 5 cái vào vùng lưng giữa 2 xương bả vai của trẻ.
-
Sau đó lật trẻ từ tay trái qua tay phải của người sơ cứu. Quan sát em bé xem có hồng hào chưa, có thở, khóc được chưa. Kiểm tra miệng trẻ xem có dị vật nào không và lấy ra. Nếu dị vật vẫn chưa ra ngoài hoặc trẻ vẫn chưa thở thì làm tiếp biện pháp ấn ngực. Lấy 2 ngón tay ấn vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Ấn mạnh 5 cái theo chiều từ trên xuống dưới liên tiếp.
-
Kiểm tra xem bé đã thở, khóc lại chưa, nếu chưa tiếp tục lặp lại động tác này cho đến khi xe cấp cứu tới.
Đối với trẻ trên 2 tuổi
Trẻ trên 2 tuổi có thể dùng phương pháp ép bụng
-
Để cho trẻ đứng. Người sơ cứu đứng phía sau lưng hoặc quỳ gối, choàng 2 tay ra phía trước ngang thắt lưng. Một tay nắm thành nắm đấm, một tay chồng lên tay còn lại, đặt ngay vào vị trí ở vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên 5 cái thật mạnh liên tiếp. Nếu chưa hóc dị vật ra thì có thể lặp lại biện pháp này từ 6 đến 10 lần cho đến xe cứu thương đến.
-
Sau các bước sơ cứu, nếu dị vật trẻ bị hóc được lấy ra thì vẫn cần phải đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra, đề phòng trường hợp có thể còn sót dị vật.
Khi trẻ bị hóc sặc nên làm gì? Hướng dẫn cách sơ cứu cho cha mẹ
Cách sơ cứu trẻ bị hóc thức ăn cha mẹ cần biết
Hướng dẫn cách xử lý khi trẻ em bị hóc kẹo cho cha mẹ
Những sai lầm khi sơ cứu trẻ bị hóc dị vật
Nhiều bậc phụ huynh mắc sai lầm khi sơ cứu cho trẻ bị hóc dị vật, khiến tình trạng của trẻ không giải quyết được mà còn nặng hơn như:
-
Nhiều phụ huynh mất bình tĩnh để nhận định có phải trẻ bị hóc dị vật đường thở không? Thiếu kiến thức về xử trí sơ cứu không đúng cách khi trẻ bị hóc dị vật.
-
Cố gắng lấy tay hoặc các vật khác vào miệng trẻ để móc dị vật ra: có thể làm dị vật xuống sâu hơn, hoặc gây trầy xước, chấn thương niêm mạc vùng hầu họng của trẻ.
-
Sử dụng một số mẹo dân gian như: cho trẻ nuốt cơm, hoa quả,...điều này có thể khiến tình trạng hóc dị vật trở nên nghiêm trọng hơn.
-
Vuốt xuôi ngực: Mỗi khi trẻ sặc hay nghẹn, nhiều bậc phụ huynh vuốt ngực cho trẻ, đây là cách làm sai vì có thể làm dị vật chui sâu hơn vào đường thở
Đề phòng nguy cơ trẻ bị hóc dị vật
Trẻ nhỏ rất dễ bị hóc sặc, việc cổ họng trẻ còn nhỏ và trẻ không biết cách xử lý rất dễ khiến trẻ có nguy cơ gặp nguy hiểm, cha mẹ cần lưu ý một số thông tin sau để hạn chế nguy cơ bị hóc sặc ở trẻ nhỏ
Cẩn trọng trong việc cho trẻ ăn uống
-
Luôn cho bé ngồi một chỗ khi ăn.
-
Không cho bé ăn khi đang chạy, nhảy, cười đùa.
-
Động viên bé ăn từ từ và nhai kỹ.
-
Không bao giờ ép bé ăn, vì như vậy bé có thể bị nghẹn.
Lưu ý khi cho trẻ chơi các loại đồ chơi
-
Để bóng bay (đã thổi căng hoặc chưa thổi) ngoài tầm tay của bé.
-
Để đồ chơi nhỏ, ví dụ như đồ chơi xếp hình Lego, giày dép của Barbie… xa tầm tay của bé. Nhắc anh chị của bé tuân thủ quy định này.
-
Không cho bé chơi với những thứ đồ chơi có thể tháo rời.
Phòng ngừa trẻ nhỏ bị hóc sặc do các đồ vật trong nhà
-
Không để cúc áo và các loại pin trong tầm tay của bé.
-
Khóa những ngăn tủ chứa vật dụng nhỏ mà trẻ có thể với tới.
Dưới đây là các cách xử lý cho cha mẹ khi trẻ nhỏ bị hóc kẹo. Để xa các vật dụng có nguy cơ gây hóc ra khỏi tầm tay của trẻ em, trang bị các kỹ năng xử lý để đảm bảo trẻ ăn toàn.
How to stop a child from choking - Ngày truy cập: 9/10/2022
https://www.nhs.uk/conditions/baby/first-aid-and-safety/first-aid/how-to-stop-a-child-from-choking/
Choking child- Ngày truy cập: 9/10/2022
https://www.sja.org.uk/get-advice/first-aid-advice/choking/child-choking/