Trẻ nhút nhát thiếu tự tin: Nguyên nhân, biểu hiện và cách giúp trẻ bạo dạn hơn

Bạn hiểu thế nào là trẻ nhút nhát thiếu tự tin?

Trẻ nhút nhát và thiếu tự tin có đơn thuần chỉ là ngại giao tiếp, ít nói như bạn thường nghĩ? 

Trẻ nhút nhát thiếu tự tin là như thế nào?

Đối với trẻ, nhút nhát thiếu tự tin là biểu hiện kết hợp giữa tính cách nhút nhát và cảm giác tự ti từ trong suy nghĩ. Cụ thể:

• Nhút nhát là tính cách tự nhiên hình thành từ khi trẻ mới sinh. Bé thường cảm thấy không thoải mái hoặc sợ xuất hiện ở nơi có nhiều người lạ, bé có xu hướng trở thành người hướng nội nếu không được rèn luyện. 

• Cùng với đó, nếu con ngại giao tiếp, chia sẻ vì không tin vào khả năng của mình, luôn lo sợ mình làm sai dẫn đến bị trách phạt, chê cười thì đó là con thiếu tự tin.

Nhút nhát và thiếu tự tin có phải là một? 

Như vậy, nhút nhát và thiếu tự tin không giống nhau nhưng chúng dễ nhầm lẫn vì có những biểu hiện tương tự nhau. 

Theo đó, nếu trẻ chỉ nhút nhát thì con thường chỉ cảm thấy lo ngại, hồi hộp khi gặp người lạ. Nhưng khi có cơ hội trò chuyện, cảm thấy bản thân phù hợp với người đó thì con sẵn sàng chia sẻ một cách tự tin.

Còn đối với trẻ vừa nhút nhát, vừa thiếu tự tin thì với cả người con đã từng gặp, trò chuyện nhiều lần, con vẫn luôn ngại chia sẻ vì sợ họ đánh giá thấp, chê bai mình.

Ảnh hưởng tiêu cực nếu tính nhút nhát không được cải thiện

Khi trẻ thiếu tự tin, e ngại và hay lo sợ, con sẽ phải đối diện với những tác động tiêu cực không chỉ trong hiện tại mà còn trong tương lai. Ba mẹ cần hiểu được những điều này để giúp con cải thiện.

• Hạn chế phát triển năng lực: Những đứa trẻ nhút nhát chỉ thoải mái khi quan sát mọi hoạt động chung từ bên ngoài, bao gồm cả việc học, vì vậy con bị giảm cơ hội phát triển hoặc thực hành các kỹ năng xã hội, sự hiểu biết của bản thân. Mọi lời đánh giá từ người ngoài có thể tác động lớn đến bé.

• Ít bạn bè hơn: Ảnh hưởng từ sự e ngại khi tham gia vào các hoạt động có tương tác với người khác, trẻ nhút nhát & thiếu tự tin thường không dễ kết bạn. Do đó, chúng có ít bạn bè và ít mối quan hệ thân thiết.

• Luôn cảm thấy cô đơn và giảm bớt lòng tự trọng: Từ việc hạn chế khả năng hòa nhập, các bé nhút nhát thường cảm thấy cô đơn vì không có bạn bè chơi cùng. Lòng tự trọng của con bị giảm bớt, dễ dàng chấp nhận mọi điều xảy đến với mình mà không có ý kiến phản bác. Bởi tuy nhút nhát nhưng trong lòng con vẫn muốn níu giữ số ít bạn bè ở bên cạnh mình.

• Ảnh hưởng trong tương lai: Xuất phát từ tính cách và suy nghĩ thiếu tự tin từ nhỏ, khi trưởng thành con cũng gặp khó khăn trong việc giao lưu với đồng nghiệp, thể hiện kỹ năng trong công việc,... dẫn đến khó thành công trong sự nghiệp.

Tuy rằng tính cách nhút nhát và sự thiếu tự tin có ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của trẻ nhưng chúng cũng có một vài điểm tích cực như: Con có thể học tốt hơn ở trường vì không bị xao nhãng, biết cách cư xử để không gặp rắc rối, luôn luôn lắng nghe mọi người và dễ chăm sóc. 

Những biểu hiện của trẻ nhút nhát không tự tin

Qua những khái niệm nêu trên, bạn cũng có thể nhận thấy phần nào các biểu hiện rõ ràng nhất của một đứa trẻ vừa nhút nhát vừa thiếu tự tin, bao gồm:

• Ngại giao tiếp, sống thu mình và không có nhu cầu kết bạn. Cũng vì vậy mà con ít mối quan hệ thân thiết. Hầu như con chỉ chơi với một vài người bạn đã quen từ trước.

• Ngại ngùng, e sợ khi gặp người lạ hoặc chuyển đến môi trường mới. 

• Dễ xấu hổ khi có người nói đến mình, đặc biệt nếu trẻ bị chê bai, phê bình và chỉ trích.

• Thụ động khi vui chơi và học tập

• Cảm thấy không thoải mái ở nơi đông người. Đa số thời gian ngoài giờ học trên lớp, con thường ở nhà, ít vui chơi và gặp gỡ bạn bè.

• Con thường sống và có suy nghĩ phụ thuộc vào ba mẹ hoặc người quen. Nếu không ở cùng những người quen biết, con dễ bị quá khích và sợ hãi.

• Ở trường học, trẻ có thể gặp tình trạng bắt nạt nhưng không dám đối mặt, kể với người lớn. Trong học tập, bản thân con thường tự cho mình là yếu kém hơn các bạn, vì thế không dám phát biểu, thể hiện kiến thức vì sợ bị chỉ trích, bạn bè cười chê.

Nguyên nhân nào khiến trẻ em thiếu tự tin?

Rất nhiều biểu hiện được nhận thấy ở trẻ nhút nhát thiếu tự tin và những nguyên nhân được chẩn đoán nhiều nhất thường là:

Ảnh hưởng từ mối quan hệ trong gia đình 

Những đứa trẻ không cảm thấy gắn bó an toàn với cha mẹ hoặc được cha mẹ chăm sóc không nhất quán có thể lo lắng và có xu hướng cư xử nhút nhát. Cha mẹ bảo vệ quá mức có thể dạy con cái họ trở nên ức chế và sợ hãi, đặc biệt là trước những tình huống mới.

Do cách giáo dục của người lớn trong nhà 

Trẻ học bằng cách bắt chước hình mẫu có ảnh hưởng nhất của chúng, đó là cha mẹ. Nếu cha mẹ nhút nhát có thể 'dạy' tính nhút nhát cho con cái họ bằng chính những hành động, tâm lý thường ngày.

Mặt khác, cũng có những cha mẹ tự tin tài giỏi nên thường có suy nghĩ con mình cũng phải giỏi, vì vậy mà thường xuyên la mắng, chê bai nếu con không đạt kỳ vọng. Điều này cũng khiến bé trở nên nhút nhát, thiếu tự tin với chính người thân trong gia đình.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

13+ cách dạy trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp hay nhất

Vì sao con không tự lập? 11+ mẹo giúp ba mẹ khích lệ con tự lập hơn từng ngày

11+ cách dạy con của người Mỹ giúp trẻ tự tin, độc lập ngay từ nhỏ

Bé ít có cơ hội tiếp xúc với thế giới bên ngoài

Những đứa trẻ bị cô lập với người khác trong vài năm đầu đời có thể không có các kỹ năng xã hội để có thể dễ dàng tương tác với những người xa lạ. Cha mẹ của những đứa trẻ này thường có quá nhiều nỗi lo về việc con mình nguy hiểm khi gặp người lạ, thường can thiệp vào việc kết bạn và cho rằng việc con chơi với bạn học kém sẽ ảnh hưởng kết quả của con.

Xuất phát từ những trải nghiệm tiêu cực trong cuộc sống

Thường xuyên bị trêu chọc hoặc bắt nạt bởi những người quan trọng trong cuộc sống (cha mẹ, anh chị em và các thành viên thân thiết khác trong gia đình hoặc bạn bè) khiến trẻ có thể có xu hướng nhút nhát, thiếu tự tin. 

5+ cách giúp con nhút nhát trở nên tự tin bạo dạn hơn

Dù rằng tính nhút nhát, thiếu tự tin có cả mặt tiêu cực và tích cực nhưng đa số ảnh hưởng không tốt vẫn chiếm tỷ trọng cao hơn. Để giúp con trở nên tự tin và hạnh phúc hơn, cha mẹ cần thay đổi cách giáo dục theo hướng tích cực và luôn cố gắng đồng hành, thấu hiểu tâm lý bé.

Không nuông chiều bao bọc mọi lúc mọi nơi

Luôn bênh vực, nói thay hoặc làm thay trẻ trong mọi tình huống là đánh mất khả năng tự giải quyết vấn đề của con. Hãy để con chủ động nói hoặc làm những việc xuất phát từ bản thân mình, kể cả là xin lỗi ai đó. Điều này không chỉ tạo cơ hội ứng xử mà còn giúp con học cách xử lý tình huống, tự chịu trách nhiệm với hành động, lời nói của mình.

Xây dựng môi trường sống lành mạnh 

Môi trường sống lành mạnh bắt nguồn từ cuộc sống gia đình. Một đứa trẻ cảm thấy tự tin khi chúng luôn được ba mẹ dành nhiều lời khen khi có sự tiến bộ, luôn động viên khi làm chưa đúng hoặc chưa đạt. Và đặc biệt là luôn lắng nghe chia sẻ thay vì gạt bỏ mọi ý kiến, suy nghĩ của trẻ ngay lập tức khi con chưa nói xong.

Những lời nói, hành động tích cực của ba mẹ là điều khiến con cảm thấy tự tin hơn khi được thể hiện quyền tự do ngôn luận, quyền được yêu thương của mình. Nhờ vậy mà con cũng có thể dễ dàng kết bạn, hòa nhập ở nơi đông người vì chúng luôn suy nghĩ tích cực.

Tìm hiểu và phát triển thế mạnh của con

Cũng liên quan đến môi trường sống lành mạnh, những đứa trẻ được ba mẹ khuyến khích và ủng hộ làm điều mình thích, thể hiện những điểm mạnh của bản thân sẽ khiến chúng tự tin hơn. Điều này thể hiện rõ nhất khi con học tập trên lớp hoặc tham gia các hoạt động nhóm cùng bạn bè.

Cho con tham gia các lớp học kỹ năng cho trẻ nhút nhát

Khi việc can thiệp ở nhà cho trẻ nhút nhát như trò chuyện nhiều hơn, cố gắng hiểu con, khen và động viên tích cực không mang lại nhiều sự thay đổi thì bạn nên cho trẻ tham gia học kỹ năng ở trường lớp chuyên biệt. Đây cũng là một cách tạo môi trường lành mạnh để con được thể hiện bản thân, được quyền phát ngôn, chia sẻ suy nghĩ giúp con thoát khỏi sự tự ti hàng ngày.

Nhờ giáo viên hỗ trợ trên trường lớp

Hãy trao đổi với giáo viên về tình trạng của con bạn để được thầy cô hỗ trợ trên lớp. Điều này giúp con được học tập vui chơi trong môi trường lành mạnh mà không có ba mẹ. Nếu không nhận được sự hợp tác, bố mẹ nên xem xét việc chuyển trường cho con.

Chăm chút cho ngoại hình của bé

Đôi khi ngoại hình cũng là yếu tố khiến trẻ bị chê cười, xa lánh, đặc biệt là trẻ béo phì. Vì vậy, cha mẹ nên chăm chút ngoại hình của bé bằng việc cho con ăn uống khoa học, vận động hợp lý để cơ thể khỏe mạnh và vóc dáng cân đối hơn.

Qua bài viết này, bạn đã hiểu được những biểu hiện, nguyên nhân khiến trẻ nhút nhát thiếu tự tin. Có lẽ rằng, bạn cũng đã từng vấp phải những lý do đó và khiến con mình rơi vào tình trạng này. Dù vậy, hãy tích cực và giúp con thay đổi theo những bí quyết mà Monkey đã chia sẻ ở trên. Hy vọng rằng con bạn sẽ trở nên tự tin và hạnh phúc hơn sau khi bạn đọc và áp dụng thành công bài viết này!