Béo phì sau sinh là bệnh mạn tính hình thành do việc tích tụ quá nhiều mỡ thừa ở cơ thể. Nếu không được khắc phục kịp thời sẽ gây ra nhiều bệnh khác nhau, ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe. Hãy cùng Monkey theo dõi hết bài viết để có cách khắc phục và ngăn ngừa tình trạng này xảy ra nhé.
Nguyên nhân gây béo phì sau sinh
Béo phì sau sinh không phải do nguyên nhân sau sinh được bồi bổ thức ăn để giúp mẹ hồi phục và có nhiều sữa cho trẻ, quá trình này đã được hình thành ngay trong thời điểm mẹ mang bầu. Chúng tôi sẽ chỉ rõ cho mẹ những nguyên nhân gây ra hiện tượng béo phì sau sinh dưới đây.
Do thay đổi nội tiết tố
Trong quá trình mẹ mang thai, các chỉ số kích thích thai kỳ bao gồm progesterone, progesterone và oxytocin liên tục tăng cao. Chúng sẽ được tăng dần lên cho đến khi sinh em bé. Nhiệm vụ của các hormone này đó là ngăn chặn năng lượng mà cơ thể hấp thụ, từ đó chuyển hóa thành mỡ tích tụ trong cơ thể. Đây là cơ chế tự nhiên giúp dự trữ nguồn dinh dưỡng đảm bảo cung cấp cho trẻ đồng thời cũng tạo ra một lớp chắn bảo vệ em bé trong bụng.
Sau khi sinh xong lượng mỡ này vẫn còn tồn tại và nếu không được kiểm soát kịp thời bằng hình thức ăn uống và tập luyện thì việc béo phì sau sinh rất dễ dàng xảy ra. Lớp mỡ hình thành từ thời điểm mang thai trải qua thời gian sẽ dần tích tụ ngày càng nhiều. Vì thế nếu trong thời điểm mang thai, người mẹ ăn uống hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng thì sẽ hạn chế được tình trạng thừa cân béo phì này.
Do bồi bổ dư thừa dinh dưỡng
Trong quá trình mang thai, nhiều mẹ có xu hướng ăn nhiều đồ bổ để thai nhi phát triển. Sau khi sinh con, với quan niệm ăn nhiều để tốt sữa, mẹ sau sinh lại ăn nhiều hơn vì thế tình trạng tích tụ mỡ và lên cân là điều không tránh khỏi.
Sự bổ sung dinh dưỡng quá đà sẽ khiến cơ thể trở nên mất cân bằng. Hiện tượng béo phì sau sinh càng dễ xảy ra bởi mỡ thừa đã tích tụ qua thời gian dài, và việc phá vỡ đào thải chất béo không kịp sẽ khiến mẹ bị lên cân mất kiểm soát.
Ảnh hưởng của béo phì sau sinh
Suy giảm hệ miễn dịch
Mẹ sau sinh bị béo phì sẽ có hệ miễn dịch nhạy cảm và hoạt động yếu hơn so với những người bình thường. Sau khi sinh con cơ thể yếu ớt, cộng thêm việc béo phì sẽ rất dễ khiến mẹ bị mắc các bệnh thông thường và khi mắc những bệnh về nhiễm trùng sẽ lâu khỏi và khó khắc phục hơn.
Tăng nguy cơ mắc các bệnh xương khớp
Với những người bị béo phì, khối lượng cơ thể lớn, khung xương phải chịu áp lực lớn trong thời gian dài sẽ dễ dẫn tới nguy cơ mắc các bệnh xương khớp.
Mẹ sau sinh bị béo phì dễ mắc các bệnh như: Loãng xương, thoái hóa xương khớp, đau nhức xương, thậm chí có nguy cơ bị gout,...Nếu không được theo dõi và khắc phục kịp thời sẽ trở thành mãn tính, càng để lâu sẽ càng khó khắc phục.
Mắc bệnh tiểu đường loại 2
Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cũng dễ tăng lên do lượng mỡ thừa nhiều sẽ thúc đẩy việc kháng insulin từ đó gây ra việc lượng glucose trong máu tăng lên khiến mẹ bị mắc bệnh tiểu đường.
Mắc bệnh về tim mạch
Lượng mỡ trong máu quá nhiều khiến việc lưu thông máu bị ảnh hưởng, khi mỡ bám lại ở thành mạch sẽ tăng khả năng làm xơ vữa động mạch từ đó dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm nhưng nhồi máu cơ tim, đột quỵ,...
Tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp
Mỡ tích tụ quá nhiều sẽ đè nặng lên phế quản, cơ hoành, các cơ quan của hệ hô hấp,...Điều này khiến quá trình thở bị khó khăn, biểu hiện chính là việc thở nông và thở gấp hơn so với người bình thường.
Nếu bệnh trở nặng có thể gây ra hiện tượng rối loạn nhịp thở, ngáy, ngưng thở khi ngủ,...gây ảnh hưởng đến sức khỏe và cả tính mạng.
Bệnh tiêu hóa
Hệ tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng khi mỡ thừa tích tụ lại và bám ở đường ruột gây nên hiện tượng rối loạn tiêu hóa. Gan, mật cũng sẽ bị ảnh hưởng khi mỡ thừa quá nhiều khiến cơ thể bị mắc các bệnh như gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm gan, sỏi mật,...
Ảnh hưởng đến sữa
Mẹ sau sinh bị béo phì sẽ dễ gặp các nguy cơ tắc sữa, mất sữa cho cơ thể bị rối loạn từ bên trong, điều này gây ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của trẻ nhỏ.
Mắc bệnh tâm lý
Những mẹ bị béo phì sau sinh thường bị ảnh hưởng tâm lý bởi sự tự ti về hình thể. Nhiều người suy nghĩ nhiều sẽ dễ bị buồn, tâm lý không ổn định thậm chí còn mắc bệnh trầm cảm. Đặc biệt với những mẹ khi sinh xong thì nguy cơ mắc bệnh trầm cảm sau sinh khi bị béo phì càng lớn.
Các cách để giảm tình trạng béo phì sau sinh
Để khắc phục hoặc ngăn ngừa tình trạng béo phì sau sinh, giúp giữ dáng và lấy lại thân hình như ý muốn, mẹ sau sinh nên thực hiện các điều sau:
Ăn uống khoa học, hợp lý
Một chế độ ăn uống khoa học hợp lý sẽ giúp mẹ sau sinh có thể nhanh chóng hồi phục và giảm các biểu hiện của béo phì, các thông tin dưới đây sẽ giúp mẹ biết cách lựa chọn các loại thực phẩm cho phù hợp để làm tốt quá trình giảm cân.
Tính toán dinh dưỡng
Kiểm soát lượng dinh dưỡng nạp vào cơ thể giúp mẹ hạn chế được nguy cơ tăng cân và kiểm soát được cân nặng một cách tốt hơn. Chỉ cần sử dụng vừa phải lượng thức ăn, không nên ăn quá nhiều đồ bổ mà thay vào đó là lựa chọn thực phẩm và sử dụng chúng một cách cân bằng.
Bổ sung vừa phải chất đường bột: Tinh bột rất dễ gây tăng cân bởi chúng có nhiều năng lượng, vì thế chỉ cần bổ sung vừa đủ là đã có cũng cấp đủ cho nhu cầu của cơ thể. Hạn chế sử dụng các loại cơm, bún, phở, mì…và giảm dần từ 30-50% số lượng trong khẩu phần ăn hiện tại.
Hạn chế sử dụng chất béo: Hạn chế sử dụng chất béo từ động vật, bạn có thể lấy chất béo từ thực vật, các loại hạt dinh dưỡng, ngũ cốc và chế biến thực phẩm bằng cách luộc và hấp để hạn chế dầu mỡ.
Ăn vừa đủ đạm: Lựa chọn thịt nạc, cá, đậu nành, đậu phụ để bổ sung chất đạm cho cơ thể. Chỉ ăn vừa đủ, không nên ăn quá nhiều.
Tăng cường vitamin và khoáng chất từ rau, củ, quả: Sử dụng nhiều trái cây và các loại rau xanh rất tốt cho sức khỏe. Chúng chứa rất nhiều dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và giúp hỗ trợ quá trình giảm cân được diễn ra nhanh hơn. Tuy nhiên cũng hạn chế sử dụng nhiều các loại quả có chứa nhiều đường, ăn một lượng vừa phải để có thể nhanh chóng lấy lại vóc dáng mẹ nhé.
Sử dụng đồ ăn lành mạnh
Ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm lành mạnh giúp bảo vệ sức khỏe, đồng thời hạn chế các nguy cơ bị lên cân và mắc bệnh béo phì. Sử dụng các loại thực phẩm tươi sạch và chế biến chúng bằng phương pháp luộc hay hấp sẽ giúp giữ nguyên lượng dinh dưỡng của chúng và hạn chế calo nạp vào.
Các loại đồ ăn lành mạnh được khuyến cáo sử dụng để giảm cân cho các mẹ bị béo phì sau sinh đó là thịt cá, thịt nạc, ức gà, rau cải, súp lơ xanh, hạt dinh dưỡng, ngũ cốc, yến mạch,...
Ăn làm nhiều bữa nhỏ
Ăn làm nhiều bữa nhỏ cũng là cách giúp giảm cân bởi cơ thể sẽ không bị đói khi được đáp ứng kịp thời. Lượng thức ăn được tiêu hóa hết và hạn chế các nguy cơ bị tăng cân.
Một ngày mẹ nên ăn từ 5-6 bữa và ăn đầy đủ các bữa sáng, trưa, chiều. Hạn chế ăn sau khoảng thời gian 20h để có thể mang lại hiệu quả giảm cân tốt nhất.
Ăn chậm nhai kĩ cũng sẽ giúp giảm áp lực của dạ dày khiến việc biến đổi thức ăn thành năng lượng diễn ra nhanh hơn, từ đó giúp mẹ giảm được cân.
Kiêng ăn vặt, đồ dầu mỡ
Mẹ sau sinh bị béo phì cực kỳ nên kiêng sử dụng các loại đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ. Hạn chế sử dụng các loại đồ ăn chiên rán, các món xào để có thể giảm lượng chất béo nạp vào cơ thể. Các loại thực phẩm mẹ nên tránh xa như khoai tây chiên, gà rán, bim bim, pizza, các loại đồ ăn có nhiều đường như bánh ngọt, nước ngọt,...
Uống nhiều nước
Nước giúp mẹ thanh lọc cơ thể, đào thải độc tố và góp phần tham gia vào quá trình phân hủy chất béo giúp mẹ sau sinh giảm cân. Mẹ sau sinh tích cực uống nước và uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày để có thể khỏe mạnh và hạn chế các nguy cơ bị tích mỡ hơn.
Bên cạnh nước lọc thì mẹ có thể bổ sung thêm nước bằng cách uống nước ép trái cây, rau củ, các món canh rau củ hằng ngày.
Xem thêm: Hướng dẫn 12 cách giảm mỡ bụng sau sinh tại nhà cực dễ
Tăng cường vận động
Bên cạnh việc ăn uống khoa học thì tăng cường vận động cũng khiến mẹ sau sinh duy trì vóc dáng và giảm cân nhanh hơn. Tiến hành luyện tập dần các bài tập từ dễ đến khó, duy trì lâu dài để tạo thành thói quen và chỉ luyện tập khi cơ thể đã hoàn toàn khỏe mạnh, ổn định. Một số bài tập giúp săn chắc cơ thể, đốt cháy năng lượng, tiêu hao mỡ thừa.
Đi bộ
Đi bộ nhẹ nhàng khá phù hợp với các chị em sau sinh. Mỗi ngày dành thời gian đi bộ khoảng 30 phút giúp hầu hết các nhóm cơ được hoạt động, quá trình đốt cháy mỡ thừa cũng diễn ra hiệu quả hơn. Nếu trẻ đủ lớn, bạn có thể mang bé ra ngoài cùng đi dạo bằng cách cho bé vào xe đẩy rồi cùng đi. Đi bộ thường xuyên cũng giúp săn chắc cơ chân, đồng thời hệ xương khớp cũng được cải thiện.
Chạy bộ
So với việc đi bộ thì chạy bộ giúp đốt cháy nhiều calo hơn với cơ thể cần dùng nhiều sức để hoạt động. Chạy bộ tác động mạnh đến vùng cơ bụng, cơ mông, bắp chân và cơ đùi trong. Mẹ có thể bắt đầu chạy trong cự li ngắn sau đó tăng dần cự li và tốc độ đề có thể giảm được nhiều cân hơn.
Tập plank
Tập plank giúp cho phần cơ bụng được săn chắc, đốt cháy mỡ thừa giúp lấy lại vòng eo thon gọn. Sử dụng sức mạnh của hai cánh tay, mũi chân kết hợp cùng với cơ bụng nâng đỡ cơ thể. Chỉ cần tập trong khoảng 30s là bạn đã cảm nhận được hiệu quả đốt nóng mỡ bụng của động tác này. Duy trì tập thường xuyên để nhanh về dáng lấy lại thân hình thon thả hơn.
Tập yoga
Luyện tập các bài tập yoga cũng khá phù hợp cho các mẹ sau sinh bị thừa cân bởi chúng khá nhẹ nhàng và dễ luyện tập. Không cần mất quá nhiều sức nhưng vẫn mang lại hiệu quả giảm cân, đồng thời giúp cơ thể săn chắc, dẻo dai.
Tạo thói quen sống lành mạnh
Ngủ đủ giấc
Chắc hẳn nhiều mẹ sau sinh vẫn chưa biết đến cơ thể vẫn có thể giảm cân nhờ đi ngủ. Thay vì sử dụng năng lượng cho các hoạt động tay chân thì cơ thể sẽ sử dụng năng lượng vào việc đốt cháy mỡ thừa. Ngủ đủ giấc giúp mẹ có thể đốt cháy được khoảng 30-50 calo mỗi ngày. Vừa giảm bớt được căng thẳng, mệt mỏi vừa hỗ trợ giảm cân nên mẹ sau sinh cần ngủ đủ ít nhất 7 - 8 tiếng mỗi ngày.
Ngủ sớm cũng hạn chế cơn thèm ăn đêm, giúp hệ tiêu hóa được nghỉ ngơi nhiều, và giảm nguy cơ bị stress do mất ngủ.
Lên kế hoạch rõ ràng
Khi thực hiện quá trình giảm cân, giảm mỡ thì mẹ cần lên một kế hoạch chi tiết để thực hiện dễ dàng hơn. Vạch kế hoạch cũng giúp thuận lợi hơn trong quá trình giảm cân, giúp mẹ kiểm soát được mình đã thực hiện đúng được bao nhiêu phần trăm so với kế hoạch đã vạch ra.
Hãy viết chi tiết thực đơn từng ngày, thời gian biểu cho từng bữa ăn, hay thời gian luyện tập để mang lại kết quả giảm cân tốt nhất.
Vui vẻ lạc quan
Vui vẻ lạc quan giúp mẹ dễ dàng thực hiện các mục tiêu giảm cân, giảm tình trạng béo phì tốt hơn. Căng thẳng, stress khiến mẹ có xu hướng ăn nhiều hơn do cortisol được tiết ra nhiều. Mẹ sau sinh nếu bị béo phì cũng không nên quá lo lắng, hãy kiên trì thực hiện các biện pháp ăn uống kết hợp với tập luyện và nghỉ ngơi điều độ để có thể giảm bớt mỡ thừa, dần dần lấy lại vóc dáng thon gọn như trước.
Qua bài viết trên, chắc hẳn bạn đã nắm được thông tin về bệnh béo phì sau sinh và các cách thực hiện để giảm bớt và phòng ngừa nguy cơ bị béo phì. Tạo lối sống lành mạnh, ăn uống đảm bảo và luyện tập thể thao chính là cách duy trì cơ thể khỏe mạnh, vóc dáng cân đối, tăng cường hệ miễn dịch. Hãy chăm sóc bản thân cho thật tốt mẹ nhé.
Postpartum Weight Retention Risk Factors and Relationship to Obesity at One Year- Ngày truy cập 12/05/2022