Vitamin A có tác dụng gì và phương pháp bổ sung vitamin A tốt nhất

Các công dụng tuyệt vời của vitamin A

Vitamin A được xem là một chất dinh dưỡng rất cần thiết với đặc tính tan trong dầu, đóng vai trò quan trọng cho việc bổ sung năng lượng cơ thể. Chính vì thế, công dụng mà vitamin A mang lại cũng vô cùng đa dạng.

Là một chất chống oxy hóa mạnh

Các tiền vitamin A carotenoids phổ biến như beta-carotene, alpha-carotene hay beta-cryptoxanthin là một trong những tiền chất của vitamin A có tác dụng chống oxy hóa rất cao. Bên cạnh đó, carotenoids cũng có nhiệm vụ chống lại các gốc tự do, phân tử sẽ phản ứng với cơ thể của bạn bằng cách tạo ra stress oxy hóa - Có liên quan đến một số bệnh như: Tiểu đường, ung thư, suy giảm nhận thức hay bệnh tim.

Trong đó, beta-carotene nâng cao sức khỏe của da, da được sáng mịn và hồng hào hơn, chống lại các tia bức xạ duy trì vẻ ngoài của da,... Tuy nhiên, nếu chúng ta bổ sung quá nhiều chế độ ăn carotenoids sẽ dẫn đến một số nguy cơ mắc bệnh:  Bệnh tim, ung thư phổi, tiểu đường. 

Cải thiện thị lực và hạn chế thoái hóa điểm vàng

Như chúng ta đã biết, vitamin A là một chất dinh dưỡng rất cần thiết để duy trì tốt thị lực. Trong một vài trường hợp thiếu vitamin A dẫn đến bệnh quáng gà - Nhìn tốt vào ban ngày nhưng thị lực giảm vào ban đêm. Do vậy, nếu bạn đang thắc mắc vitamin A có vai trò gì thì công dụng cải thiện thị lực cho mắt là một trong những tác dụng phổ biến nhất. 

Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng chứng minh việc cơ thể bổ sung chế độ ăn uống đầy đủ giúp chống lại một số bệnh phổ biến về mắt, đặc biệt là thoái hóa điểm vàng có liên quan đến tuổi tác (AMD). Bên cạnh đó, nếu trong máu tăng cao các nồng độ beta-carotene, alpha-carotene, beta-cryptoxanthin giúp giảm được nguy cơ mắc AMD đến 25%. Tác dụng bảo vệ mắt của vitamin A có liên quan đến caroten, cải thiện và bảo vệ các mô điểm vàng bằng việc giảm mức độ stress oxy hóa.

Giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư

Với đặc tính chống oxy hóa, vì thế các loại trái cây hay rau quả chứa vitamin A có thể ngăn ngừa một số loại ung thư. Theo nghiên cứu, 10000 người trưởng thành thường xuyên hút thuốc có nồng độ alpha-carotene và beta-cryptoxanthin cao trong máu có nguy cơ mắc ung thư phổi thấp hơn 46% - 61% so với những người không hút thuốc nhưng có nồng độ chất dinh dưỡng này thấp. 

Ngoài ra, retinoids cũng được chứng minh có thể ức chế tốt sự phát triển của các tế bào ung thư, giảm thiểu các bệnh như: Ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư bàng quang. Tuy nhiên, vitamin A có trong động vật thì không thể đem lại kết quả tốt như trên. Tương tự, các viên uống bổ sung tổng hợp không có khả năng làm giảm tỉ lệ mắc ung thư.

Hỗ trợ hệ miễn dịch

Bao gồm các tình trạng: Da niêm ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập, tiêu diệt các sinh vật lạ nhờ vào các tế bào miễn dịch. Chính vì thế, vitamin A rất có tác dụng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động tốt. Khi cơ thể thiếu đi vitamin A khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập, bạn có thể bị mắc các bệnh về nhiễm trùng và chậm phục hồi. Ở một số nước trên thế giới, với tỉ lệ người bị mắc bệnh sởi cao khi bổ sung vitamin giúp giảm đi tỉ lệ mắc bệnh, ngoài ra cũng giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý khác .

Tác dụng phụ của vitamin A

Tuy mang lại những giá trị lợi ích cho sức khỏe chúng ta nhưng không phải vitamin nào cũng chỉ có mặt tích cực. Thực tế, việc có quá nhiều công dụng đến từ vitamin A khiến người dùng lạm dụng và dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn. Cùng Monkey tìm hiểu những mặt tiêu cực khi sử dụng vitamin A để bảo vệ cơ thể mỗi ngày nhé.

• Gây ra một số biểu hiện bên ngoài: Thường xuyên đau đầu, da khô và ngứa rát, tóc rụng nhiều, chán ăn, khô miệng, cơ thể mệt mỏi, đau bụng,...

• Một số biểu hiện nặng hơn khi sử dụng vitamin sai cách: Tổn thương gan, xương khớp đau nhức, co giật, tần suất đi tiểu tăng lên, nhạy cảm của da dưới ánh mặt trời, buồn nôn, chảy máu từ nướu răng,...

Ngoài ra, một lượng quá liều vitamin cũng gây nên dị tật bẩm sinh ở thai nhi và nghiêm trọng nhất có thể dễ đến tử vong ở người bệnh. Thật vậy, đối với nam và nữ thì lượng vitamin cần thiết để bổ sung là 900 mcg và 700 mcg. Bạn có thể dễ dàng bổ sung liều lượng này thông qua chế độ ăn uống mỗi ngày, nhưng không nên vượt qua giới hạn là 10000 IU, tương đương với 3000 mcg đối với người lớn.

Thừa hoặc thiếu vitamin A sẽ ảnh hưởng như thể nào đến sức khỏe

Song song với tác dụng phụ khi sử dụng vitamin A sai cách, chúng ta vẫn có thể gặp một số biểu hiện nếu cơ thể bổ sung quá liều hoặc thiếu vitamin này. Chính vì thế, dù những tác dụng của vitamin A mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng chúng ta cũng cần có kiến thức để bổ sung đúng liều lượng cần thiết cho cơ thể.

Đối với tình trạng thừa vitamin A của cơ thể

Hay còn được gọi với tên khác là ngộ độc vitamin A, đây là tình trạng xảy ra khi người dùng quá liều lượng cho phép. Theo thống kê, trung bình một năm có 200 đứa trẻ bị ngộ độc và gây ra hai thể cấp tính và mãn tính. Bên cạnh đó, thừa vitamin A gây ảnh hưởng:

• Xảy ra các triệu chứng ngộ độc gan: Đầy hơi, ăn không tiêu gây đau bụng thường xuyên, nước tiểu có màu vàng, không muốn ăn, gây buồn nôn, sợ thịt, sợ mỡ,...

• Dễ gây biến đổi về xương, thường xuyên đau khớp, móng tay dễ gãy.

• Thị lực giảm, gây nên bệnh phù gai thị (là tình trạng phù lên của gai thị do bị tăng áp lực nội sọ).

• Dễ đau đầu, khó ngủ, không tập trung, cáu gắt, chóng mặt.

• Xuất hiện biến đổi da: Da bị vàng, dễ khô, nứt nẻ, bong vảy, sung huyết, tăng độ nhạy cảm với ánh mặt trời.

• Trẻ nhỏ thường có một số biểu hiện như: Tăng áp lực nội sọ, co giật, bị vàng da ở lòng bàn tay, bàn chân.

• Đối với phụ nữ mang thai 3 tháng đầu: Dị dạng thai nhi (hở hàm ếch, dị dạng ở các bộ phận như: Tim mạch, cơ, xương, thần kinh trung ương,...).

Đối với tình trạng thiếu vitamin A của cơ thể

• Thị giác bị ảnh hưởng: Một số triệu chứng khi cơ thể báo động thiếu vitamin A như: Quáng gà, khô mắt,... Tuy nhiên, nếu bạn giữ tình trạng này kéo dài sẽ rất khó để điều trị, sự thủy phân protein và gây rách giác mạc, nặng nhất có thể dẫn đến mù vĩnh viễn.

• Khả năng miễn dịch bị suy giảm nghiêm trọng: Biểu hiện này thường xảy ra đối với trẻ em, cụ thể là các bệnh: Sởi, tiêu chảy, bệnh về đường hô hấp,...

• Chậm lớn: Với trẻ em, khi cơ thể thiếu vitamin A dẫn đến trẻ kén ăn, chậm lớn, thường mệt mỏi, rụng tóc, khô da. Thậm chí, nếu tình trạng kéo dài gây ảnh hưởng cho sự phát triển tầm vóc và trí não của bé.

• Khả năng sinh sản bị ảnh hưởng: Đối với cả nam và nữ đều gặp vấn đề về khả năng sinh sản khi cơ thể thiếu hụt vitamin A. Ngoài ra, với phụ nữ mang thai có thể dẫn đến sảy thai hoặc trẻ bị dị tật do không bổ sung đủ lượng vitamin A.

Tuy câu hỏi “Vitamin A có tác dụng gì” đã được Monkey giải đáp phía trên cùng với những ảnh hưởng sức khỏe nếu cơ thể bổ sung sai cách. Không dừng lại ở đó, Monkey sẽ giúp bạn có được những phương pháp để cơ thể hấp thụ vitamin A một cách an toàn và hiệu quả ngay sau đây.

Một số cách bổ sung vitamin A mà bạn nên biết

Thực tế, vitamin A là một hợp chất rất quan trọng đối với sức khỏe con người, dù bổ sung thừa hay thiếu đều gây đến những tác hại khó lường cho cơ thể. Chính vì vậy, chúng ta cần biết cách bổ sung vitamin sao cho phù hợp. Tham khảo hai phương pháp phổ biến giúp cơ thể hấp thụ vitamin A đầy đủ nhất ngay sau đây.

Thông qua thực phẩm giàu vitamin A

Bổ sung vitamin A thông qua thực phẩm thiên nhiên được xem là phương pháp phổ biến nhất, bởi không chỉ cơ thể hấp thụ vitamin A mà còn bổ sung đầy đủ một số chất dinh dưỡng khác. 

• Dầu gan cá: Đây là loại thực phẩm có nguồn vitamin A dồi dào, chỉ với 1 muỗng canh dầu gan sẽ cung cấp tới 4080 mcg vitamin A. Ngoài ra, chúng còn chứa nguồn axit béo omega-3 và vitamin D phong phú, giúp cơ thể chống viêm, bảo vệ hệ tim mạch, ngăn ngừa trầm cảm.

• Gan bò: Tương tự như con người, động vật cũng lưu trữ vitamin A trong gan, vì thế gan động vật là thực phẩm rất giàu vitamin. Với một khẩu phần ăn 85 gram bò sẽ cung  cấp 6582 mcg vitamin A. Ngoài ra, chúng còn chứa một số chất dinh dưỡng khác như: Protein, đồng, vitamin B2, B12 cùng với sắt, folate và choline tốt cho cơ thể.

• Khoai lang: Theo thống kê, một củ khoai chứa 1403 mcg vitamin A ở dạng beta carotene. Vì thế, khoai lang có thể giúp cơ thể chống lại các bệnh về ung thư tuyến tiền liệt và ung thư ruột kết. Ngoài ra, trong khoai lang còn chứa nhiều chất xơ, vitamin B6, vitamin C và kali. Đặc biệt, khoai cũng ít có calo, không có chất béo hỗ trợ giảm cân hiệu quả, kiểm soát lượng đường trong máu.

• Cà rốt: Một nửa cà rốt sống đã chứa 459 mcg vitamin A và chúng rất giàu beta carotene. Đối với cà rốt, bạn có thể tạo ra những món ăn nhẹ và tốt cho cơ thể hoặc kết hợp cùng sốt hummus hay salad để cung cấp lượng calo vừa đủ, ngăn ngừa táo bón và cải thiện sức khỏe đường ruột.

• Rau bina: Tương tự với các loại rau khác, rau bina cũng chứa một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời. Theo nghiên cứu, nửa chén rau bina đã luộc chín cung cấp 573 mcg vitamin A, cải thiện sức khỏe tim mạch và làm giảm huyết áp hiệu quả. 

• Đậu mắt đen: Tuy cái tên khá xa lạ nhưng nếu bạn bổ sung thực phẩm này vào bữa ăn hàng ngày sẽ bổ sung nguồn chất xơ dồi dào. Ngoài ra, một chén đậu mắt đen chứa 66 mcg vitamin A. Với lượng chất dinh dưỡng như thế, đậu mắt đen có tác dụng giảm tình trạng mắc bệnh tim, cải thiện bệnh cao huyết áp, đột quỵ hay tiểu đường type 2.

• Bông cải xanh: Một khẩu phần bông cải xanh chỉ chứa 27 calo cùng 60 mcg vitamin đồng thời chúng còn bổ sung vitamin C và K cho cơ thể. Không chỉ riêng bông cải xanh, nếu cơ thể bổ sung các loại rau họ cải cũng làm giảm nguy cơ mắc ung thư, tăng cường chức năng miễn dịch, chống viêm, chống oxy hóa hiệu quả.

• Ớt chuông: Dựa vào thống kê của các nhà nghiên cứu, một nửa chén ớt chuông sẽ bổ sung cho cơ thể 117 mcg vitamin A, chứa 19 calo và dồi dào một số chất dinh dưỡng như: Vitamin C, vitamin B6 và folate. Bên cạnh đó, chúng còn là một nguồn thực phẩm tuyệt vời chống lại oxy hóa: Capsanthin hay quercetin và có đặc tính chống viêm, kháng histamine.

• Xoài: Là một loại trái cây quen thuộc nhưng ít ai biết rằng trong một quả xoài tươi sẽ chứa 112 mcg vitamin A. Cùng với đó, xoài còn giúp cơ thể chống oxy hóa, giàu chất xơ, cải thiện tốt chức năng đường ruột, kiểm soát lượng đường trong máu tối ưu.

• Dưa lưới: Với nửa cốc dưa lưới trung bình chứa 135 mcg vitamin A cùng vitamin C dồi dào, hỗ trợ chống oxy hóa, tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi các vi khuẩn dễ gây bệnh.

• Quả mơ khô: Mơ khô là một loại trái cây được biết đến tới đặc biệt chống oxy hóa và giàu chất xơ. Không những thế, lượng vitamin A trong quả mơ cũng rất dồi dào, tương đương 1 quả sẽ chứa 63 mcg vitamin A. Tuy vậy, chúng ta cũng nên sử dụng chúng với một liều lượng thích hợp vì trong mơ khô chứa rất nhiều đường và calo.

• Bánh bí ngô: Là một món ăn phổ biến và rất giàu vitamin A, theo nghiên cứu chỉ với một miếng bánh bí ngô cung cấp 488 mcg vitamin A cho cơ thể. Ngoài ra, bí ngô còn chứa nguồn chất chống oxy hóa, bao gồm: Vitamin C, lutein, zeaxanthin. Bởi những thực phẩm chứa chất này thường giúp cơ thể bảo vệ thị lực và ngừa các bệnh về mắt hiệu quả.

• Nước ép cà chua: Trong một quả cà chua đã có chứa rất nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe, vì thế chỉ với ⅓ cốc nước ép có thể đã bổ sung 42 mcg vitamin A cùng vitamin C và lycopene, đây đều là những chất chống oxy hóa rất tốt. Tương tự như bí ngô, trong cà chua cũng chứa lutein và zeaxanthin có lợi cho mắt.

• Cá trích: Đây được xem là một sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn bổ sung lượng omega-3. Không những thế, một phần cá trích khoảng 85 gram bổ sung 219 mcg vitamin A và D, hỗ trợ cho sức khỏe của tim mạch và não bộ. Theo Hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến khích bạn nên dùng 2 khẩu phần ăn cá trích hàng tuần. 

Xem thêm: Tìm hiểu vitamin B6 có tác dụng gì cho da chúng ta

Bổ sung vitamin A thông qua một số thực phẩm chức năng phổ biến

• NOW Supplements viên uống bổ sung vitamin A 250 viên: Với các thành phần từ dầu ô liu nguyên chất, chứa các loại cá như: Cá tuyết cod, cá tuyết chấm đen, cá minh thái, cá tuyết saithe với dạng viên nang mềm dễ dùng. Viên uống bổ sung vitamin A giúp bạn duy trì tốt đường hô hấp, hệ tiêu hóa, da và mắt sáng khỏe. Bạn có thể dùng với liều lượng 1 viên/ ngày sau bữa ăn.

• Viên uống vitamin A Blackmores 5000IU 150 viên: Với nguồn gốc sản xuất tại Úc, viên uống giúp bổ sung vitamin A cho thị lực, duy trì màng nhầy được khỏe mạnh đồng thời phục hồi sức khỏe làn da của bạn. Với liều lượng dùng được chia theo độ tuổi: Người lớn sử dụng 1 viên/ ngày, trẻ dưới 12 tuổi nên nghe theo hướng dẫn bác sĩ. Hãy lưu ý không nên lạm dụng thuốc vì nếu vượt quá liều lượng sẽ những tác dụng dụng phụ không mong muốn.

Sau những thông tin Monkey cung cấp, chắc bạn cũng đã hiểu vitamin A có vai trò gì có trong thực phẩm tự nhiên, bên cạnh đó đối với những người cần được bổ sung một lượng vitamin A lớn thì có thể áp dụng phương pháp dùng thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, liều lượng và cách dùng thuốc hãy nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước nhé. 

Cuối cùng, câu hỏi “Vitamin A có tác dụng gì” đã được Monkey giải đáp ngay phía trên bài viết. Mong rằng những thông tin mà Monkey cung cấp sẽ luôn mang đến các giá trị thiết thực cho bạn đọc. Hãy cùng Monkey chung tay bảo vệ sức khỏe của chính mình nhé. Chúc bạn thành công!