Thiamin, còn được gọi là thiamin hoặc vitamin B1, là một trong tám loại vitamin B thiết yếu. Nó đóng một vai trò quan trọng trong một số chức năng quan trọng của sức khỏe, và không có đủ nó có thể dẫn đến thiếu thiamin.
Bài viết này sẽ nêu ra các lợi ích của vitamin B1, tìm hiểu rằng vitamin B1 có trong thực phẩm nào và cách đảm bảo rằng bạn đang cung cấp đủ chất dinh dưỡng thiết yếu này trong chế độ ăn uống của mình.
Lợi ích của vitamin b1 đối với sức khỏe con người
Cơ thể bạn cần nhiều loại vitamin để hoạt động theo cách mà nó cần. Một trong số đó là vitamin B1. Còn được gọi là thiamin, nó giúp cơ thể bạn biến thức ăn thành năng lượng. Vì vai trò của thiamin đối với cơ thể của bạn rất quan trọng nên đừng quên tìm hiểu vitamin B1 có trong thực phẩm nào để bạn có thể cân bằng lại chế độ ăn uống, sinh hoạt hằng ngày.
-
Đảm bảo quá trình trao đổi chất: Cơ thể cần vitamin B1 để tạo ATP, phân tử mang năng lượng chính của cơ thể. Nó giúp chuyển hóa carbohydrate thành glucose, đây là nguồn năng lượng ưu tiên mà cơ thể cần để giữ cho quá trình trao đổi chất diễn ra suôn sẻ. Nó cũng giúp phá vỡ protein và chất béo.
-
Tăng cường khả năng miễn dịch: Vitamin B1 đôi khi được gọi là vitamin “chống căng thẳng” vì nó có thể tăng cường hệ thống miễn dịch và cải thiện khả năng của cơ thể để chống lại các điều kiện gây ra sự căng thẳng. Nó giúp duy trì trương lực cơ dọc theo các bức tường của đường tiêu hóa, nơi tập trung phần lớn hệ thống miễn dịch.
-
Thúc đẩy quá trình tiêu hóa: Thiamin cần thiết để tiết ra axit clohydric, chất này cần thiết cho quá trình tiêu hóa hoàn toàn các mảnh thức ăn.
-
Tăng khả năng chú ý, học tập và trí nhớ tốt hơn: Nghiên cứu cho thấy sự thiếu hụt Thiamin tác động tiêu cực đến tiểu não. Tiểu não là một vùng não chịu trách nhiệm về nhiều chức năng khác nhau, bao gồm kiểm soát và thăng bằng vận động. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong các chức năng nhận thức nhất định, chẳng hạn như chú ý, điều chỉnh sợ hãi, ngôn ngữ và trí nhớ phương thức.
-
Giúp chống lão hóa: Vitamin B1 hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ cơ thể bạn khỏi các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn, đốm đồi mồi và các tình trạng tuổi tác khác ảnh hưởng đến các cơ quan. Thiamin cũng rất có lợi cho da, tóc và móng.
Các thực phẩm chứa nhiều vitamin B1 phổ biến dành cho bạn
Có tám loại vitamin B - được gọi chung là vitamin B phức hợp. Mặc dù mỗi loại vitamin này có những chức năng riêng biệt, chúng thường giúp cơ thể sản xuất năng lượng và tạo ra các phân tử quan trọng trong tế bào của bạn. Vì vậy chúng ta cùng tìm hiểu xem vitamin B1 chứa trong thực phẩm nào nhé!
Cá hồi
Loại cá giàu dinh dưỡng này chứa nhiều vitamin B. Một khẩu phần cá hồi nấu chín 100gr chứa 18% vitamin B1 theo khẩu phần ăn hằng ngày. Ngoài ra, cá hồi là một loại cá có hàm lượng thủy ngân thấp, chứa nhiều chất béo có lợi omega-3 và protein
Gan
Trong thịt, gan có lượng thiamin cao nhất. Trong khi 100 gran bò bít tết cung cấp cho bạn 7% giá trị thiamin hàng ngày của bạn thì một khẩu phần gan bò sẽ cung cấp cho bạn khoảng 10%.
Ngũ cốc ăn sáng
Bởi vì quá trình chế biến đã loại bỏ một số hàm lượng thiamin từ ngũ cốc, nhiều công ty đã làm bổ sung vào sản phẩm của họ bằng vitamin B1 sau này. Một trong những sản phẩm như vậy là ngũ cốc ăn sáng. Ở các nước công nghiệp, thực phẩm tăng cường cung cấp khoảng 50% tổng lượng thiamin.
Bánh mì và mì sợi nguyên cám
Khi bánh mì hoặc mì sợi được dán nhãn "100% nguyên cám", điều đó có nghĩa là sản phẩm được làm bằng toàn bộ lúa mì. Trái ngược với những sản phẩm được làm bằng bột mì đã qua chế biến, những sản phẩm này chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn, bao gồm cả vitamin B1.
Các loại đậu
Các loại đậu là một nguồn giàu thiamin và các vitamin B khác. Chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng khác, bao gồm: Một nửa cốc đậu đen luộc cung cấp cho bạn 27% giá trị vitamin B1 hàng ngày của bạn.
Men dinh dưỡng và men bia
Men dinh dưỡng và men bia không hoạt tính , có nghĩa là bạn không thể sử dụng chúng để làm bánh mì. Thay vào đó, người ta sử dụng chúng để tăng hương vị và thành phần dinh dưỡng của các món ăn. Những loại men này có chứa vitamin B một cách tự nhiên và thường được tăng cường chúng - đặc biệt là men dinh dưỡng.
Nếu các chất dinh dưỡng được bổ sung, bạn sẽ thấy chúng được liệt kê trong thành phần trên nhãn dán. Hai loại men dinh dưỡng và men bia được so sánh dựa trên khẩu phần 2 muỗng canh (15–30 gam) theo thứ tự là 640% RDI và 80% RDI.
Bắp cải
Bắp cải là giống cây thuộc họ Brassica oleracea, là một loài thực vật có lá màu xanh lá cây, đỏ (tím) hoặc trắng (xanh nhạt) và được trồng hàng năm. Nó có nguồn gốc từ cây bắp cải dại, và thuộc "cây cole" hoặc cải bắp, có nghĩa là nó có liên quan chặt chẽ với bông cải xanh và súp lơ trắng ; Cải Brussel; và cải thảo Savoy. Ngoài ra, bắp cải chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin B1 với hàm lượng 0.061 mg (5% DV) trên 100 gram.
Tác hại khi cơ thể hấp thụ thiếu vitamin B1
Ta cần biết vitamin B1 có trong thực phẩm nào vì thiamin giúp cơ thể hoạt động bằng cách lấy năng lượng từ thức ăn và biến nó thành nhiên liệu cho não, dây thần kinh và tim. Thiamin cũng cần thiết cho cơ thể để xử lý chất béo và protein, nhưng nó cần thiết để xử lý carbohydrate như đường và tinh bột. Thiếu thiamin có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe bao gồm lú lẫn, co giật, khó thở, bệnh não, hôn mê, v.v.
Dấu hiệu của sự thiếu hụt Thiamin
Thiếu hụt thiamin là do không bổ sung đủ loại vitamin này. Điều này có thể xảy ra theo hai cách: tiêu thụ quá ít thiamine hoặc mất quá nhiều thiamine. Nếu bạn đang bị thiếu thiamine, bạn có thể có một hoặc kết hợp các triệu chứng sau:
-
Mất điều hòa (Thất điều): Mất điều hòa là một bệnh thoái hóa của hệ thần kinh. Nhiều triệu chứng của chứng mất điều hòa tương tự như khi say rượu, chẳng hạn như nói lắp, nói vấp, ngã và khả năng phối hợp kém.
-
Lú lẫn: Bạn có thể bị mất khả năng suy nghĩ hoặc lập luận một cách tập trung, rõ ràng.
-
Chán ăn: Là một trong những triệu chứng sớm nhất của thiếu thiamin. Chán ăn (không cảm thấy đói) có thể dẫn đến giảm cân không chủ ý, có thể có vấn đề hoặc không an toàn. Một giả thuyết đằng sau điều này là thiamin có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các tín hiệu đói và no trong não.
-
Rung giật nhãn cầu: Rung giật nhãn cầu là một tình trạng thị lực, trong đó mắt thực hiện các chuyển động lặp đi lặp lại, không kiểm soát được.
-
Cáu gắt: Có thể xảy ra cảm giác thất vọng hoặc tức giận vì những vấn đề tưởng như nhỏ nhặt.
-
Co giật: Động kinh là một đợt bùng phát hoạt động điện không kiểm soát được giữa các tế bào não (còn gọi là nơron thần kinh hoặc tế bào thần kinh) gây ra những bất thường tạm thời về trương lực cơ hoặc cử động (Ví dụ: cứng, co giật hoặc đi khập khiễng).
-
Phù gai thị: Phù gai thị là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng khi dây thần kinh thị giác ở phía sau của mắt bị sưng lên.
-
Mất trí nhớ ngắn hạn: Tình trạng này là khi bạn quên những điều bạn đã nghe, đã thấy hoặc đã làm gần đây.
-
Tim đập nhanh: Tình trạng này dẫn đến nhịp tim nhanh có thể thường xuyên hoặc không đều nhưng điều này sẽ gây ra nguy hiểm nghiêm trọng đối với tuổi và mức độ gắng sức hoặc hoạt động.
-
Tâm trạng hay thay đổi: Tính khí thất thường liên quan đến những thay đổi nhanh chóng trong tâm trạng. Thuật ngữ này có thể đề cập đến những thay đổi tâm trạng nhỏ hoặc đáng kể hàng ngày
-
Sưng: Thường được gọi là phù nề, sưng là bọng nước do chất lỏng dư thừa bị mắc kẹt trong các mô của cơ thể.
-
Khó thở: Tình trạng này dẫn đến khó thở. Tuy nhiên, nó có thể có những nguyên nhân không liên quan đến bệnh lý có từ trước.
-
Bệnh đa dây thần kinh cảm giác-vận động: Tình trạng này là một quá trình toàn thân (toàn thân) làm tổn thương các tế bào thần kinh, sợi thần kinh và lớp phủ thần kinh. Tổn thương lớp bao phủ của tế bào thần kinh làm cho các tín hiệu thần kinh bị chậm lại hoặc dừng lại.
Xem thêm: Vitamin B12 có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị thiếu thiamin
Nguy cơ phát triển thiếu thiamin nói chung là thấp ở các nước công nghiệp phát triển nơi mọi người có khả năng tiếp cận đáng tin cậy hơn với thực phẩm chứa thiamine. Tuy nhiên, có một số rủi ro cao hơn ở một số nhóm người:
-
Nghiện rượu hoặc sử dụng sai lâu dài
-
AIDS
-
Phẫu thuật nối tắt dạ dày
-
Sử dụng lâu dài chế độ dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch hoặc cách tiếp nhận chất dinh dưỡng bằng đường tiêm tĩnh mạch vào máu
-
Bệnh tê phù (Beriberi) di truyền (không có khả năng hấp thụ thiamine)
-
Bệnh thận
-
Rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chán ăn tâm thần hoặc chứng ăn vô độ
-
Không có hoặc hạn chế sử dụng với các loại thực phẩm bổ dưỡng
-
Thẩm tách (lọc máu) được sử dụng để điều trị các bệnh về thận
-
Sử dụng liều cao thuốc lợi tiểu (thuốc được sử dụng để điều trị giữ nước)
-
Tình trạng sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin và khoáng chất của bạn
Kiểm tra sự thiếu hụt thiamin
Thiếu hụt thiamin được chẩn đoán bằng cách khám sức khỏe, tìm kiếm các vấn đề như thay đổi hành vi hoặc khả năng vận động, cũng như xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để xác nhận. Xét nghiệm nước tiểu không đáng tin cậy để đo nồng độ thiamin, cũng không phải là xét nghiệm máu trực tiếp để kiểm tra nồng độ thiamin.
Thay vào đó, các chuyên gia y tế thường sử dụng xét nghiệm máu để đo hoạt động của enzym transketolase. Hoạt động của transketolase đòi hỏi thiamin, vì vậy nếu hoạt động của nó bị giảm trong cơ thể, điều đó được cho là do thiếu thiamin. Trường hợp cần bổ sung vitamin, bạn nên quan tâm đến vitamin B1 liều dùng cho từng nhóm đối tượng cụ thể.
Trên đây là tổng hợp thông tin của thiamin về những lợi ích đối với sức khoẻ tổng thể của cơ thể, giải đáp câu hỏi vitamin B1 có trong thực phẩm nào dành cho bạn đọc và các tác hại khi cơ thể thiếu hụt thiamin cũng như dấu hiệu và cách kiểm tra nó. Mong bài viết sẽ giúp ích cho bạn!
1. Thiamin – Vitamin B1 - Truy cập ngày 15/7/2022
https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/vitamin-b1/
2. Top 10 Foods Highest in Thiamin (Vitamin B1) - Truy cập ngày 15/7/2022
https://www.myfooddata.com/articles/thiamin-b1-foods.php
3. High Thiamine (B1) Foods - Truy cập ngày 15/7/2022