Dấu chấm than (!) dùng để làm gì? Cách sử dụng chuẩn & ví dụ dễ hiểu

Dấu chấm than là gì?

Dấu chấm than là một dấu câu được dùng để thể hiện cảm xúc mạnh mẽ trong lời nói hoặc văn viết, chẳng hạn như: ngạc nhiên, vui mừng, tức giận, sợ hãi, mệnh lệnh, hay cảnh báo. Đây là dấu câu giúp người đọc nhận biết được sự nhấn mạnh hoặc cảm xúc đặc biệt của câu văn.

Ví dụ về dấu chấm than:

• Ôi, đẹp quá! → thể hiện sự ngạc nhiên và thích thú.

• Tránh ra ngay! → thể hiện mệnh lệnh, yêu cầu khẩn cấp.

• Cẩn thận! → mang tính cảnh báo.

Dấu chấm than thường được đặt cuối câu cảm thán hoặc câu cầu khiến để làm rõ giọng điệu của người nói/viết.

Dấu chấm than dùng để làm gì?

Dấu chấm than dùng để làm gì? Dấu chấm than được đặt ở cuối câu cảm thán hoặc câu cầu khiến, nhằm bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ hoặc nêu yêu cầu, đề nghị một cách dứt khoát. Khi đọc, gặp dấu chấm than, ta nghỉ hơi như dấu chấm.

Ví dụ:

• “Mẹ là người tuyệt vời nhất!” (Câu cảm thán thể hiện sự ngưỡng mộ)

• “Chị phải cố gắng lên!” (Câu cầu khiến thể hiện sự động viên)

Ngoài ra, dấu chấm than cũng có thể được sử dụng trong một số trường hợp khác như:

• Thể hiện sự bất ngờ hoặc bối rối: “Trời ơi! Sao lại có chuyện này?”

• Khẳng định điều mình đang nói: “Tôi nói thật đấy!”

• Dùng trong các câu cảm thán dạng ngắn: “Tuyệt! Hay quá!”

Dấu chấm than là một công cụ hữu ích giúp cho văn bản thêm sinh động và truyền cảm, góp phần thể hiện rõ ràng hơn ý đồ và cảm xúc của người viết.

Cách dùng dấu chấm than (!) trong tiếng Việt

Như vậy, Monkey đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về “Dấu chấm than dùng để làm gì?” một cách chi tiết và cụ thể nhất. Tuy nhiên, để giúp người đọc biết dấu chấm than có ý nghĩa gì? Cũng như cách sử dụng dấu chấm than (!) trong tiếng Việt chính xác, dưới đây là hướng dẫn cụ thể:

Kết thúc câu cảm thán

Dấu chấm than được đặt ở cuối câu cảm thán để bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ như vui mừng, ngạc nhiên, buồn bã, tức giận,...

Ví dụ: “Trời ơi! Sao đẹp thế!”

Kết thúc câu cầu khiến

Dấu chấm than được đặt ở cuối câu cầu khiến để thể hiện yêu cầu, đề nghị, mệnh lệnh một cách dứt khoát.

Ví dụ: “Im lặng đi!”

Thể hiện sự bất ngờ hoặc bối rối

Tác dụng của dấu chấm than còn được sử dụng để thể hiện sự bất ngờ, bối rối trước một sự kiện hoặc thông tin nào đó.

Ví dụ: “Trời ơi! Không thể tin được!”

Khẳng định điều mình đang nói

Dấu chấm than để làm gì? Dấu này còn được sử dụng để khẳng định điều mình đang nói một cách mạnh mẽ, dứt khoát.

Ví dụ: “Không bao giờ có chuyện đó!”

Thể hiện cảm xúc trực tiếp

Dấu chấm than được sử dụng trong các câu cảm thán ngắn để thể hiện cảm xúc một cách trực tiếp.

Ví dụ: “Hay quá!”

Các bài viết không thể bỏ lỡ

[A-Z] Kiến thức về câu đơn trong tiếng Việt & Các dạng bài tập!

Hướng dẫn cách dùng dấu chấm phẩy (;) trong tiếng Việt

Câu phức trong tiếng việt: Khái niệm, cấu trúc, phân loại & hướng dẫn cách dùng

Lưu ý khi sử dụng dấu chấm than (!) trong tiếng Việt

Dấu chấm than đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện cảm xúc và ngữ điệu trong tiếng Việt. Tuy nhiên, để sử dụng dấu chấm than hiệu quả và tránh gây hiểu lầm, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

• Sử dụng đúng ngữ cảnh: Dấu chấm than chỉ nên được sử dụng trong các câu cảm thán hoặc câu cầu khiến. Tránh sử dụng dấu chấm than trong các câu kể, câu hỏi hoặc câu nghi vấn. Cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng dấu chấm than trong các văn bản trang trọng, lịch sự.

• Hạn chế sử dụng quá nhiều: Việc sử dụng dấu chấm than quá nhiều có thể gây rối mắt, khó đọc và làm giảm tính trang trọng của văn bản. Thay vào đó, hãy sử dụng các biện pháp tu từ khác để thể hiện cảm xúc một cách tinh tế hơn.

• Sử dụng kết hợp với ngữ điệu: Khi đọc các câu có dấu chấm than, cần chú ý đến ngữ điệu để thể hiện rõ hơn cảm xúc của người viết. Ví dụ, khi thể hiện sự ngạc nhiên, cần nhấn giọng mạnh vào từ ngữ sau dấu chấm than.

• Sử dụng phù hợp với đối tượng giao tiếp: Khi giao tiếp với những người lớn tuổi hoặc trong các văn bản trang trọng, nên hạn chế sử dụng dấu chấm than. Thay vào đó, hãy sử dụng các cách diễn đạt lịch sự, trang trọng hơn.

Dấu chấm than, dấu chấm hỏi và dấu chấm khác nhau như thế nào?

Khi viết hoặc nói, chúng ta thường sử dụng các dấu câu để thể hiện ý nghĩa, cảm xúc và mục đích giao tiếp. Trong đó, dấu chấm than (!), dấu chấm hỏi (?) và dấu chấm (.) là ba loại dấu câu phổ biến nhất, nhưng mỗi loại lại mang một sắc thái và chức năng riêng. Để hiểu rõ cách dùng và tránh nhầm lẫn, hãy cùng xem bảng so sánh chi tiết dưới đây:

Các lỗi sai thường gặp khi dùng dấu chấm than

Dấu chấm than giúp câu văn thể hiện cảm xúc mạnh mẽ, sinh động hơn. Tuy nhiên, nhiều người lại sử dụng sai hoặc lạm dụng khiến câu mất tự nhiên, thậm chí làm giảm tính trang trọng của văn bản. Dưới đây là những lỗi phổ biến khi dùng dấu chấm than và cách khắc phục:

Bài tập cách sử dụng dấu chấm than trong tiếng Việt

Để hiểu rõ hơn dấu chấm than dùng để làm gì trong tiếng Việt, dưới đây là một số bài tập vận dụng để các bé có thể thực hành, luyện tập:

Bài tập 1: Đặt dấu chấm than vào vị trí thích hợp

1. Trời ơi, muộn học rồi

2. Mẹ ơi con mệt quá

3. Đóng cửa lại giúp cô

4. Em bé cười thật đáng yêu

5. Cô giáo đang giảng bài

6. Cẩn thận kẻo ngã

7. Chúc mừng năm mới

Đáp án:

1. Trời ơi, muộn học rồi!

2. Mẹ ơi con mệt quá!

3. Đóng cửa lại giúp cô.

4. Em bé cười thật đáng yêu!

5. Cô giáo đang giảng bài.

6. Cẩn thận kẻo ngã!

7. Chúc mừng năm mới!

Bài tập 2: Chọn câu dùng dấu chấm than đúng

1. A. Chạy nhanh lên.  B. Chạy nhanh lên!

2. A. Tuyệt quá.     B. Tuyệt quá!

3. A. Cảnh báo nguy hiểm! B. Cảnh báo nguy hiểm.

4. A. Tớ đi học rồi.    B. Tớ đi học rồi!

5. A. Đừng chơi gần đường. B. Đừng chơi gần đường!

Đáp án:

1. B

2. B

3. A

4. A

5. B

Bài tập 3: Viết lại câu thêm dấu chấm than cho phù hợp

1. Ôi đẹp quá

2. Tránh xa ra một chút

3. Hay quá trời luôn

4. Trời sắp mưa rồi

5. Mẹ ơi con làm được rồi

6. Không được nghịch điện

7. Cẩn thận kẻo trượt chân

Gợi ý đáp án:

1. Ôi, đẹp quá!

2. Tránh xa ra một chút!

3. Hay quá trời luôn!

4. Trời sắp mưa rồi.

5. Mẹ ơi, con làm được rồi!

6. Không được nghịch điện!

7. Cẩn thận kẻo trượt chân!

Để trau dồi kỹ năng sử dụng dấu câu tiếng Việt nói riêng và các kiến thức chuẩn xác về tiếng Việt nói chung, một cách chính xác và hiệu quả, bạn có thể xem thêm các bài học chi tiết tại VMonkey. VMonkey là một ứng dụng học tiếng Việt dành cho trẻ em từ mầm non đến hết tiểu học, cung cấp những kiến thức nền tảng và căn bản nhất của ngôn ngữ, dựa trên chương trình GDPT mới của Bộ GD&ĐT. Bên cạnh đó, phần mềm này còn tích hợp các phương pháp giáo dục hiện đại, thú vị như truyện tranh tương tác, trò chơi giáo dục, âm thanh sinh động,... giúp người học nhanh chóng tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên và hiệu quả.

Xem thêm: Hướng dẫn cách dùng dấu chấm phẩy (;) trong tiếng Việt

FAQ - Một số câu hỏi thường gặp về dấu chấm than trong tiếng Việt

1. Khi nào dùng dấu chấm than?

Dấu chấm than được dùng để thể hiện cảm xúc mạnh mẽ như vui mừng, ngạc nhiên, tức giận, kêu gọi hoặc ra lệnh.

2. Dấu chấm than có thể đặt ở giữa câu không?

Không. Dấu chấm than chỉ đặt ở cuối câu để kết thúc câu cảm thán, câu cầu khiến hoặc câu thể hiện cảm xúc.

3. Có thể dùng nhiều dấu chấm than liên tiếp không?

Trong văn bản chính thống và học đường, chỉ nên dùng một dấu chấm than. Việc lặp lại nhiều dấu (ví dụ !!!) chỉ phù hợp trong trò chuyện thân mật hay trên mạng xã hội.

4. Dấu chấm than có thể kết hợp với dấu chấm hỏi không?

Có. Trong một số trường hợp muốn vừa hỏi vừa bộc lộ cảm xúc mạnh, có thể dùng “?!” hoặc “!?”, tuy nhiên không nên lạm dụng trong văn bản học thuật.

5. Khác nhau thế nào giữa dấu chấm than và dấu chấm câu thông thường?

Dấu chấm câu chỉ kết thúc một câu bình thường, trung tính. Dấu chấm than lại nhấn mạnh cảm xúc, khiến câu văn trở nên sinh động và giàu biểu cảm hơn.

Hy vọng với bài viết này, ngoài việc giúp giải đáp thắc mắc “Dấu chấm than dùng để làm gì?”, còn cung cấp thêm cho bạn những thông tin hữu ích về cách sử dụng dấu chấm than trong tiếng Việt. Hãy áp dụng ngay những kiến thức này vào giao tiếp và viết lách nhé!

Nguồn tham khảo: Sách Tiếng Việt lớp 3 – Bộ GD&ĐT, từ điển Tiếng Việt, Wikipedia