Bé 1 tuổi không tăng chiều cao là một trong những dấu hiệu tăng trưởng chậm mà ba mẹ nào cũng lo lắng. Vậy đâu là nguyên nhân gây nên tình trạng này? Liệu bố mẹ có sai lầm trong quá trình chăm sóc bé?
Vì sao bé 1 tuổi không tăng chiều cao?
Thông thường, bé mới chào đời có chiều cao từ 48 - 52cm, mức trung bình chuẩn là 50cm. Nếu bé 1 tuổi phát triển chiều dài tốt thì sau 12 tháng, bé sẽ đạt được mức cân nặng chuẩn theo WHO:
Bé trai: Trung bình (TB) chuẩn = 75.7cm & Giới hạn an toàn: 73.4 - 78.1cm.
Bé gái: TB chuẩn = 74cm & Giới hạn an toàn: 71.4 - 76.6cm.
Nếu số đo của bé thấp hơn mức thiếu chuẩn độ 2 là chưa đạt và ba mẹ cần xem xét nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm tăng trưởng chiều cao. Một số nguyên do thường được chẩn đoán khi trẻ 1 tuổi không tăng đủ chiều cao theo tiêu chuẩn gồm:
Suy dinh dưỡng bào thai
Đây là hiện tượng bé thiếu cân, thiếu chiều dài khi còn nằm trong bụng mẹ. Nguyên nhân có thể do cơ địa sức khỏe của mẹ bầu không tốt (bệnh mãn tính, nhiễm trùng, bệnh từ nhau thai) hoặc do chế độ dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai bị thiếu liều lượng, thiếu chất, đặc biệt là protein.
Ảnh hưởng từ thuốc khi mang thai
Trong thai kỳ, nếu mẹ sử dụng các loại thuốc cảm cúm, thuốc trị bệnh mãn tính kéo dài mà không có chỉ định của bác sĩ thì chiều cao cân nặng của bé cũng bị ảnh hưởng bởi các thành phần trong thuốc.
Di truyền từ người thân
Chiều cao của trẻ ảnh hưởng từ gen di truyền khoảng 23% vì vậy trẻ có thể không đạt chiều dài chuẩn nếu bố mẹ không cao.
Thiếu hormone tăng trưởng
Hormone tăng trưởng đóng vai trò quyết định mức tăng chiều cao của trẻ qua 3 giai đoạn quan trọng. Trong đó, giai đoạn 0 - 1 tuổi, bé cần tăng trung bình 20 - 25cm mới là đủ chuẩn. Thiếu hormone tăng trưởng có thể xuất phát từ tổn thương tuyến yên, u não, chấn thương đầu hoặc nhiễm trùng dạng viêm não, viêm màng não, v.v… nên ba mẹ cần cho bé điều trị sớm để con cải thiện tốc độ tăng trưởng.
Suy tuyến giáp
Theo bác sĩ chuyên khoa, hormone tuyến giáp có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình chuyển hóa và phát triển của cơ thể. Nếu không tiết đủ hormone này, trẻ có thể bị chậm tăng chiều cao so với các bạn cùng tuổi.
Các bệnh lý mãn tính
Khi mắc các bệnh lý mãn tính bẩm sinh hoặc nguyên nhân khách quan, sức khỏe của trẻ sẽ bị suy giảm và ảnh hưởng đến tốc độ tăng chiều cao. Trong đó, các bệnh liên quan đến hô hấp, tiêu hóa có tác động lớn và cũng có biểu hiện rõ nhất nên ba mẹ có thể theo dõi để cho bé điều trị kịp thời.
Mặt khác, nếu bẩm sinh trẻ mắc các hội chứng Down, Turner (bé gái có bất thường nhiễm sắc thể X) thì con cũng khó đạt được chiều dài theo tiêu chuẩn.
Dinh dưỡng không đáp ứng nhu cầu của bé
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tăng trưởng chiều cao và cân nặng của trẻ. Chế độ dinh dưỡng kém không đủ dưỡng chất cần thiết, khẩu phần ít không cung cấp đủ năng lượng hoạt động dẫn đến trẻ bị thiếu chất, vừa không tăng chiều cao, cân nặng vừa suy giảm sức khỏe nghiêm trọng nếu kéo dài.
3 sai lầm khiến trẻ sơ sinh 1 năm không tăng chiều cao
Ngoài các nguyên nhân trên thì những quan niệm sai lầm khi nuôi con cũng ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao trong giai đoạn từ 0 - 1 tuổi của bé.
Tự ý bổ sung sản phẩm tăng chiều cao
Chiều cao của bé tăng chậm dẫn đến tâm lý lo lắng khiến bố mẹ muốn nhanh chóng bổ sung thực phẩm chức năng hoặc thuốc tăng trưởng cho con. Tuy nhiên, nếu lựa chọn không đúng sản phẩm phù hợp và cho bé sử dụng không đúng cách theo chỉ định của bác sĩ thì còn gây nhiều hệ lụy đến sự phát triển chung ngoài các yếu tố thể chất.
Mặc định không tăng chiều dài là do di truyền
Ba mẹ có thể nghi ngờ vì yếu tố di truyền có tỷ lệ ảnh hưởng đến 23% nhưng không thể chắc chắn trong mọi trường hợp. Như đã đề cập, ngoài gen di truyền thì bé 1 tuổi không tăng chiều cao hoặc tăng chậm do nhiều nguyên nhân như dinh dưỡng, thiếu hormone tăng trưởng, sức khỏe kém có bệnh lý mãn tính, v.v…
Điều trị sai nguyên nhân và không đúng thời điểm
Ngay cả khi phát hiện được nguyên nhân bé 12 tháng không tăng chiều cao, nếu không điều trị đúng thời điểm, các sụn xương của bé có thể bị đóng lại và kết quả điều trị hormone tăng trưởng sẽ mất tác dụng.
5 cách khắc phục hiệu quả cho bé chậm tăng trưởng chiều cao
Ngoài xác định nguyên nhân và tìm hiểu sai lầm có thể mắc phải khi chăm sóc bé 1 tuổi, ba mẹ cần nắm rõ một số giải pháp khắc phục tại nhà để giúp bé cải thiện chiều cao tốt nhất.
Sử dụng sản phẩm tăng chiều cao cho bé 1 tuổi
Khi mới chào đời, hầu hết các bé đều được yêu cầu bổ sung vitamin D3 và K2 để đảm bảo tăng trưởng thể chất theo tiêu chuẩn. Nếu trong quá trình trưởng thành năm đầu tiên, số đo của trẻ thấp hơn nhiều so với mức trung bình và giới hạn cho phép thì ba mẹ có thể cân nhắc dùng sản phẩm bổ sung như: thuốc nhỏ giọt, vitamin, canxi, siro uống.
Một số sản phẩm tăng chiều cao cho bé 1 tuổi phổ biến hiện nay ba mẹ có thể tham khảo gồm: Brauer Baby Kids & Liquid vitamin D 400IU, Canxi khủng long Ostelin dạng nước, Ostelin Infant Vitamin D3 Drops, Siro uống Jalkton, v.v…
Cải thiện bằng chế độ dinh dưỡng
Dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến chiều cao mà còn tác động đến sự phát triển thể chất, trí tuệ của bé. Do đó, muốn tăng chiều cao tốt thì người mẹ cần bổ sung dinh dưỡng chuẩn khi còn mang thai.
Nếu như bé đạt chuẩn chiều dài khi chào đời nhưng trong 1 năm đầu bé chậm tăng trưởng thì cần cho bé bú mẹ hoàn trong 6 tháng đầu, kết hợp dặm sữa ngoài nếu không đủ. Khi chuyển sang giai đoạn ăn dặm, nên bổ sung đủ 4 nhóm chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất với đa dạng loại thực phẩm. Trong đó, cần ưu tiên thực phẩm giàu canxi, kẽm, magie, chondroitin, DHA, vitamin A, D, v.v… vì đây là các dưỡng chất hỗ trợ tối ưu sự phát triển của xương giúp bé cao lớn hơn.
Tăng cường vận động phù hợp
Rèn luyện là cách tăng trưởng chiều cao và tiêu thụ calo tốt nhất để hạn chế nguy cơ béo phì ở trẻ sơ sinh. Từ tháng thứ 6 trở đi, khi trẻ học được các kỹ năng ngồi, bò, trườn, tập đứng, tập đi thì ba mẹ có thể cho bé thử các bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng của trẻ.
Đối với trẻ dưới 6 tháng, nếu con có thể lật, lẫy thành thạo thì bạn nên tận dụng các món đồ chơi nhiều màu, có âm thanh đáng yêu để khuyến khích con di chuyển để lấy đồ vật đó. Đây cũng là cách để gắn ba mẹ tương tác với trẻ nhiều hơn giúp con phát triển ngôn ngữ, giao tiếp.
Ngủ đủ giấc và sinh hoạt lành mạnh
Với trẻ sơ sinh, trong khi ngủ say bé có thể cao thêm vài cm do sự phát triển xương diễn ra vào ban đêm. Mặt khác, giấc ngủ cũng giúp bé hồi phục năng lượng để hoạt động sau khi tỉnh giấc. Bởi vậy, tạo điều kiện để bé ngủ ngon, sâu giấc sẽ kích thích cơ thể sinh tiết hormone tăng trưởng, từ đó tăng hấp thu canxi giúp xương dài ra và phát triển toàn diện.
Bên cạnh giấc ngủ, việc sắp xếp thời gian cho các hoạt động ăn uống, vui chơi, vệ sinh, v.v… của bé cũng cần thiết nhằm giúp trẻ hình thành thói quen sống quy củ, có khoa học giúp bé tăng trưởng tốt nhất.
Có thể nói, bé 1 tuổi không tăng chiều cao do nhiều nguyên nhân và có thể do sai lầm của ba mẹ khi điều trị cho bé. Tuy nhiên, con bạn hoàn toàn có thể cải thiện và tăng trưởng chiều cao trở lại nếu áp dụng đúng các phương pháp trên cùng với chỉ dẫn của bác sĩ khi dùng sản phẩm bổ sung. Hi vọng, những thông tin trên đây sẽ giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về sự phát triển chiều cao của trẻ cũng như tìm được giải pháp giúp bé tăng chiều dài hiệu quả.
Understanding Delayed Growth and How It’s Treated - Ngày truy cập: 23/04/2022