Ăn dặm kiểu Nhật hiện đang là một trong những phương pháp giúp bé yêu của bạn phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ nên được nhiều bà mẹ Việt Nam tin dùng. Chính vì thế, việc tìm hiểu kỹ thông tin về thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu Nhật cho bé là vô cùng cần thiết.
Bé 6 tháng cần bổ sung những dưỡng chất gì?
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật được biết đến từ cách cho con ăn của người Nhật. Các món ăn từ thực đơn ăn dặm kiểu Nhật được chế biến riêng biệt với nhau, đặt trên cùng một bàn ăn để trẻ tự lựa chọn và ăn.
Mục đích của phương pháp này là giúp bữa ăn của bé ngon và vui hơn, cũng như tốt cho hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ. Ngoài ra, kiểu ăn này còn giúp cho trẻ kích thích tính tự lập và tư duy phân biệt mọi vật.
Để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé, thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu nhật cần có các dưỡng chất sau:
Đạm và protein
Chất đạm rất cần thiết để xây dựng và duy trì cơ bắp, máu, da, xương, cũng như các cơ quan tổ chức khác của cơ thể.
Protein cũng cung cấp năng lượng, tạo ra các men, hormon và kháng thể giúp điều hòa hoạt động của cơ thể, chống đỡ bệnh tật, vận chuyển các dưỡng chất thiết yếu. Khi cơ thể tiêu thụ các thực phẩm có chứa protein tại đường tiêu hóa, men tiêu protein sẽ cắt ra thành các axit amin và hấp thụ nó.
Trong số 20 loại axit amin mà cơ thể con người sử dụng thì có tới 9 loại được gọi là thiết yếu và cơ thể không tự tổng hợp nên cần lấy từ nguồn thực phẩm hàng ngày, nếu thiếu các axit amin này thì cơ thể không tạo được đủ lượng protein cần thiết.
Nguồn cung cấp đạm và protein cho cơ thể bao gồm: Các loại thịt, cá, đậu, đỗ, sữa và chế phẩm từ sữa, trứng...
Vitamin và chất xơ
Vitamin là vi chất dinh dưỡng thiết yếu của cơ thể, tham gia vào nhiều hoạt động sống của cơ thể con người. Tuy nhiên những chất dinh dưỡng này không được tạo ra trong cơ thể mỗi người mà cần phải bổ sung từ những thực phẩm bên ngoài như rau củ, hoa quả và những thức ăn khác.
Chất xơ là nhóm thực phẩm cũng không thể thiếu trong thực đơn ăn dặm kiểu nhật cho bé 6 tháng tuổi. Vai trò của chất xơ là giúp cho việc tiêu hoá tốt hơn, cung cấp nhiều lợi ích tuyệt vời khác cho cơ thể trẻ.
Vitamin và chất xơ có nhiều trong các loại thực phẩm như: Cam, cà rốt, bông cải, bơ, dâu, chuối,...
Nhóm thực phẩm từ tinh bột
Tinh bột là nguồn cung cấp nhiên liệu chính cho hệ thống thần kinh trung ương và năng lượng cho các cơ quan trong cơ thể làm việc hiệu quả. Đây cũng là thành phần cấu tạo nên tế bào, điều hòa hoạt động của cơ thể và cung cấp chất xơ cần thiết.
Các loại thực phẩm giàu tinh bột như gạo, yến mạch, ngô hay khoai tây,… đều là nhóm thực phẩm thiết yếu, cung cấp 50-60% nhu cầu năng lượng hàng ngày cho bé.
Thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu Nhật cho bé
Tùy theo sự phát triển mà mẹ có thể lựa chọn thời điểm ăn dặm kiểu nhật cho bé 6 tháng. Thông thường khi 5 – 6 tháng tuổi, bé ngồi được nếu có sự hỗ trợ thì đã có thể tập đầu ăn dặm kiểu nhật.
Để lên thực đơn ăn dặm kiểu nhật 5-6 tháng phù hợp với nguồn thực phẩm ở địa phương, bạn có thể dùng các loại rau củ như: Bắp cải, cải bó xôi, bí đỏ, cà rốt, củ cải, thịt gà… để nấu nước súp cho bé. Dưới đây là những nguyên liệu và cách chế biến thực đơn ăn dặm kiểu nhật cho bé 6 tháng tuổi:
Món cháo cá lóc
-
Chuẩn bị nguyên liệu: 10 gam cháo, 10 gam thịt cá lóc, 15 gam rau (có thể dùng rau cải, rau ngót hay bí đỏ…).
-
Cách chế biến món ăn cho trẻ: Sơ chế cá lóc sạch rồi đem ướp với gừng để khử mùi tanh. Đem cá lóc vào hấp và sau đó lọc sạch xương rồi xay nhuyễn với rau đã luộc chín. Trộn cá, rau đã xay nhuyễn và cháo lại với nhau là có thể cho trẻ ăn.
Món cháo đậu Hà Lan
-
Chuẩn bị nguyên liệu: 10 gam cá, 15 gam đậu Hà Lan, nước luộc từ rau củ quả.
-
Cách chế biến thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu nhật: Hấp cá chín, mềm thì vớt ra rồi bỏ xương và xay nhuyễn. Hấp đậu Hà Lan đến khi thấy đậu mềm thì cho ra và xay nhuyễn. Trộn cá, đậu Hà Lan, cháo đã rây nhuyễn lại với nước luộc rau là có thể cho trẻ dùng được.
Súp khoai tây thịt băm
-
Chuẩn bị nguyên liệu: Khoai tây 1 củ nhỏ, 50g thịt lợn xay, hành, rau mùi
-
Cách chế biến món ăn: Khoai tây gọt vỏ rồi rửa sạch và đem hấp chín, sau đó dầm nhuyễn. Cho thịt lợn xay nhuyễn cùng nước luộc khoai tây vào nồi đun sôi. Sau đó cho khoai tây vào, đun sôi lại rồi rắc ít rau thơm và cho bé ăn nóng.
Cháo bí đỏ thịt bò
-
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 10 gam thịt bò, 10 gam bí đỏ, 10 gam cháo, hành khô, dầu ăn.
-
Cách nấu cháo bí đỏ thịt bò: Gọt vỏ bí đỏ, thái hạt lựu rồi luộc chín và nghiền nhuyễn. Luộc chín thịt bò rồi xay nhuyễn. Cho thịt bò, bí đỏ vào cháo chín, đảo đều tay rồi múc ra cho trẻ ăn.
Đậu hũ rau cải trộn
-
Nguyên liệu: 15 gam rau cải, 15 gam đậu hũ.
-
Cách chế biến: Luộc chín rau cải và xay nhuyễn. Đậu hũ cũng thực hiện tương tự. Trộn đều rau cải và đậu hũ để cho trẻ ăn.
Món bánh mì sữa chua
-
Nguyên liệu: 10 gam cháo, 10 gam bánh mì, 10 gam sữa chua.
-
Cách chế biến: Cho bánh mì vào nước sôi đến khi chín nhừ thì vớt ra. Trộn đều bánh mì đã nấu nhừ, cháo và sữa chua lại với nhau là có thể cho trẻ ăn.
Món súp thịt gà nấm
-
Nguyên liệu: Thịt đùi gà nạc 15gam xay nhuyễn, 2 cái nấm hương rửa sạch, xay nhuyễn, 1 cánh mộc nhĩ nhỏ rửa sạch và xay nhuyễn, 1 – 2 trứng cút đã tách lấy lòng đỏ, 1 thìa cà phê bột sắn, 200ml nước lọc.
-
Cách chế biến: Cho thịt gà đã rửa sạch vào nồi nước dùng rồi đun sôi lên. Sau đó, cho nấm hương, mộc nhĩ cùng một bát nước đã hòa sẵn bột sắn vào nồi. Chờ hỗn hợp sôi lại trong vài phút rồi cho lòng đỏ trứng cút khuấy đều. Khi súp gà sôi thì bắc nồi xuống, để nguội vào cho bé ăn.
Món cháo xương gà súp lơ
-
Nguyên liệu: 10 gam cháo, 10 gam gà, 10 gam súp lơ xanh.
-
Cách làm: Ninh gà và súp lơ chín. Xé thị gà rồi xay nhuyễn với súp lơ. Sau đó cho gà, súp lơ lên quấy đều với cháo, khi đã sôi thì tắt bếp và để nguội cho bé thưởng thức.
Món cháo thịt băm rau cải
-
Nguyên liệu nấu món cháo thịt bằm rau cải xanh: 10 gam cháo, 70 – 100 gam thịt nạc, khoảng từ 7 – 10 lá + búp cải xanh.
-
Cách nấu món cháo thịt bằm rau cải: Rau cải rửa sạch sau đó đem xay nhuyễn. Thịt lợn rửa sạch, thái thành các lát mỏng sau đó đem xay nhỏ. Cho rau cải, thịt băm đã xay nhuyễn vào đun sôi, để nguội cháo rồi cho bé ăn.
Lưu ý khi áp dụng thực đơn ăn dặm 6 tháng cho bé
Trong quá trình cho bé ăn dặm theo kiểu nhật, để bé hợp tác và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, phụ huynh cần lưu ý như sau:
Chú ý đảm bảo sữa mẹ đầy đủ cho bé: Khi trẻ từ 6 tháng tuổi, mẹ vẫn cần phải tiếp tục cho bé bú sữa mẹ kết hợp với ăn dặm đầy đủ các nhóm thực phẩm để tăng cường dinh dưỡng, cung cấp kháng thể, giúp trẻ tăng cân và thông minh hơn.
Bên cạnh đó, mẹ cũng nên ăn uống đầy đủ, cân đối các nhóm chất bao gồm: Chất xơ, vitamin và khoáng chất, tinh bột, uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. Tránh ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, cay, nóng, chua.
Lên lịch sinh hoạt bé 6 tháng ăn dặm kiểu nhật hợp lý
Khi mẹ quyết định sử dụng thực đơn ăn dặm kiểu nhật cho bé 6 tháng thì nên tổ chức lịch ăn khoa học và hợp lý. Nên chia ra các bữa ăn cụ thể, ví dụ như sáng, trưa, chiều,... sẽ chế biến món ăn gì cho bé và những món đó chứa chất dinh dưỡng nào.
Việc thực hiện lịch sinh hoạt bé 6 tháng ăn dặm kiểu nhật hợp lý sẽ giúp bé và mẹ hạn chế tình trạng thiếu hoặc thừa dưỡng chất thiết yếu.
Chú ý vệ sinh dụng cụ chế biến và cho bé ăn dặm sạch sẽ
Các bậc phụ huynh nên khử khuẩn và diệt trùng dụng cụ chế biến thức ăn cho trẻ thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn, gây hại cho sức khỏe. Trước khi bắt đầu xay đồ ăn dặm cho bé, bậc phụ huynh cũng nên rửa tay bằng xà phòng để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Nghiền nhuyễn và mịn thức ăn
Trong giai đoạn ăn dặm, nhất là thời kỳ đầu do bé chưa biết nhai thức ăn nên rau củ, quả, thịt, cá cần phải nghiền, xay thật nhuyễn, không còn những cục lổn nhổn khi chế biến.
Khi xay rau củ bằng máy, phụ huynh cần cho thêm vào đó một ít nước. Tốt nhất là nước luộc, hấp của chính loại rau củ đó. Nước này giúp giữ lại nhiều chất dinh dưỡng trong quá trình nấu thức ăn cho con. Nếu không, bạn cũng có thể dùng nước đun sôi để nguội.
Chỉ cho bé ăn lượng nhỏ khi mới bắt đầu
Khi mới bắt đầu thực hiện phương pháp ăn dặm kiểu nhật 5-6 tháng cho trẻ, mẹ chỉ nên cho con ăn dặm 1 bữa trong 1 - 2 tuần đầu. Sau đó, có thể tăng lên 2 bữa ở tuần 3 và 4. Còn các bữa còn lại trong ngày thì mẹ hãy cho trẻ uống sữa mẹ hoặc sữa công thức (nếu không có sữa mẹ) là chính.
Không cho gia vị vào thức ăn
Một trong những sai lầm thường gặp nhất khi thực hiện phương pháp ăn dặm kiểu nhật bé 6 tháng chính là thêm gia vị mắm, muối, đường, hạt nêm, bột ngọt vào thức ăn của con. Việc làm này là không nên vì trong thịt, cá hay rau, củ, quả đã có một lượng muối đủ cho nhu cầu của bé.
Vì vậy, mẹ không cần phải thêm gia vị vào thực đơn ăn dặm kiểu nhật 6 tháng cho con, vì có thể khiến cho thận bé bị tổn thương do làm việc quá tải, nguy cơ còi xương, biếng ăn, nghiêm trọng hơn là bệnh huyết áp, ung thư trong tương lai do thói quen ăn mặn.
Mẹ không nên ép bé ăn
Hiện nay, nhiều bậc bố mẹ vẫn còn có tư tưởng, hành động ép trẻ ăn theo ý muốn của mình mặc cho con đã tỏ ra không thích, khóc lóc và kháng cự lại. Tuy nhiên, bố mẹ không biết rằng việc làm này sẽ dẫn đến những hậu quả sau đây:
-
Nôn mửa: Đây là một trong những tác hại hay gặp nhất của việc trẻ bị ép ăn;
-
Việc ép trẻ ăn khiến con có ác cảm với thực phẩm và bỏ ăn;
-
Làm giảm cảm giác thèm ăn ở trẻ;
-
Tạo cảm xúc tiêu cực đối với thức ăn và thậm chí là với với cha mẹ;
-
Tạo một thói quen ăn uống không lành mạnh và thiếu kiểm soát ở trẻ;
-
Khiến trẻ kén chọn thức ăn.
Nên cho bé ăn từng loại thực phẩm 1 để làm quen dần
Khi thực hiện phương pháp ăn dặm kiểu nhật 5-6 tháng ở trẻ, nếu mẹ không biết cách vận dụng hợp lý các chất dinh dưỡng đúng chuẩn và đều đặn thì có thể khiến cho con gặp nhiều trở ngại trong quá trình phát triển thể chất, trí tuệ trong tương lai. Vì vậy, khi mới bắt đầu tập ăn dặm, mẹ chỉ nên cho bé làm quen với từng loại thực phẩm 1 để dần làm quen.
Xem thêm: Gợi ý thực đơn ăn dặm kiểu Nhật 9-11 tháng
Tóm lại, thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu Nhật là một phương pháp giúp bé tập làm quen với việc ăn uống hiệu quả, hình thành phản xạ linh hoạt nên được nhiều bà mẹ Việt Nam áp dụng. Dù áp dụng theo phương pháp ăn dặm nào đi chăng nữa thì mẹ cũng cần hết sức chú ý về các vấn đề liên quan tới vệ sinh thực phẩm và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé tốt nhất. Đừng quên theo dõi các bài viết của Monkey để bỏ túi nhiều kiến thức và cách chăm sóc thiên thần nhỏ nhé!
1. A nutritious and scientific Japanese snack menu for 6 months old baby - truy cập ngày 18/8/2022
2. Baby Led Weaning: How to Get Started, Meal Prep Tips and Gagging vs Choking - truy cập ngày 18/8/2022
https://www.sassymamasg.com/baby-led-weaning-solids-gagging-vs-choking/