Vì sao trẻ sơ sinh tăng cân chậm tháng đầu? Giải pháp nào cải thiện hiệu quả nhất?

Trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào là chậm? 

Một số dấu hiệu bé tăng cân chậm sau sinh 1 tháng dễ nhận biết mà ba mẹ có thể theo dõi:

• Chỉ số cân nặng dưới mức tiêu chuẩn, thông thường khi cân nặng chạm hoặc dưới mức độ 2  thì nghĩa là bé đang tăng cân rất chậm.

• Trong vòng 10 - 14 ngày đầu tiên, cân nặng của bé không tăng lại sau khi sụt cân sinh lý. 

• Bé bú ít, bỏ bú hoặc bú vặt (bú nhiều lần nhưng mỗi lần rất ít khiến con nhanh đói). Hầu hết các bé khỏe mạnh đều bú khoảng 8 - 12 lần/ngày nếu bú mẹ hoàn toàn và 6 - 8 cữ/ngày nếu sử dụng sữa công thức. Trong tháng đầu, mỗi cữ bé bú khoảng 35 - 80ml và thời gian ăn dao động 15 - 20 phút. Nếu bé bú ít hơn số lần nói trên, lượng sữa ít và thời gian bú kéo dài thì cân nặng của bé sẽ bị ảnh hưởng. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy bé không khỏe trong người và cần được đi khám.

• Bé quấy khóc nhiều, thường xuyên ngủ không sâu giấc hoặc thức giấc đòi ăn liên tục.

Ngoài các dấu hiệu trên, có trường hợp bé chậm tăng cân là do cơ địa. Chỉ số cân nặng của bé có thể không đạt chuẩn nhưng bé hoàn toàn khỏe mạnh và không đi kèm các dấu hiệu trên thì ba mẹ cũng không nên quá lo lắng.

Vì sao trẻ sơ sinh tăng cân ít tháng đầu?

Ngoại trừ yếu tố cơ địa, có 6 nguyên nhân được chẩn đoán khi thăm khám và điều trị cho trẻ tăng cân ít sau sinh 1 tháng đầu như:

Bé bú chưa đủ cả lượng và chất

Nguyên nhân này xuất phát từ việc người lớn chưa hiểu nhu cầu của bé cũng như chưa nhận biết được khi nào con đói hay no. Nếu nuôi bé bằng sữa mẹ hoàn toàn, mẹ cần đảm bảo cho con bú tối thiểu 8 lần/ngày và mỗi lần cho con bú hết một bên bầu vú để con được tiếp nhận toàn bộ dưỡng chất trong sữa.

Sữa mẹ gồm sữa đầu và sữa cuối. Sữa đầu chứa kháng thể giúp tăng cường miễn dịch và sữa cuối cung cấp các dưỡng chất cần thiết để bé tăng trọng lượng, phát triển toàn diện. Do đó, nếu không được bú đến sữa cuối thì bé rất khó tăng cân.

Mẹ cho trẻ bú không đúng cách

Trẻ bú sai tư thế hoặc ngậm vú mẹ không đúng khớp khiến bé gặp khó khăn trong khi bú, dễ cáu gắt và bỏ bú. Một số bé vẫn chịu bú nhưng lượng sữa không đủ với nhu cầu, lâu dần bé sẽ có thói quen bú vặt gây chậm tăng cân.

Thời gian mỗi cữ bú chưa phù hợp

Thời gian giữa các cữ bú cũng ảnh hưởng đến lượng sữa bé dung nạp mỗi lần. Thông thường, nếu bé 1 tháng tuổi bú mẹ hoàn toàn thì mỗi cữ cách nhau từ 2 - 3h. Nếu trẻ uống sữa ngoài, trung bình mỗi cữ sẽ kéo dài khoảng 3 - 4h do sữa công thức nhiều chất và khó tiêu hóa hơn sữa mẹ. Đó cũng là lý do vì sao bé bú sữa công thức đôi khi tăng cân nhanh hơn so với bé bú mẹ. 

Tắm ngay cho trẻ sau khi ăn

Sau khi ăn, việc quan trọng nhất là ba mẹ cần vỗ ợ hơi để bé tiêu hóa dễ dàng. Không nên cho con nằm sấp hoặc tắm ngay sau khi bú vì dễ khiến con bị nôn trớ, sặc sữa, nguy hiểm hơn là trào ngược dạ dày thực quản và không giữ được sữa trong dạ dày. Thậm chí, một số trường hợp khiến não bé không thể tiếp nhận đủ dưỡng khí gây chết não rất nguy kịch.

Trẻ có các hiện tượng sinh lý hoặc bệnh lý sau sinh

Đa số trẻ mới sinh trong 2 - 4 tuần đầu tiên đều có hiện tượng sinh lý chung như vàng da, nghẹt mũi, khò khè hoặc sụt cân sinh lý. Trong đó, hiện tượng sụt cân là nguyên nhân chính khiến trọng lượng bé chưa đạt chuẩn và bị hiểu lầm là tăng cân chậm.

Mặt khác, một số bé khi chào đời đã có bệnh lý bẩm sinh như trào ngược, tiêu hóa kém, hội chứng colic, các vấn đề về răng miệng như hở hàm ếch, sứt môi, nhiệt miệng, v.v… cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng cân nặng trong tháng đầu do bé khó ngậm, nuốt dẫn đến bú kém, khó tăng cân.

Trẻ gặp vấn đề về tiêu hóa

Một số bé trong quá trình xét nghiệm sau sinh được chẩn đoán không dung nạp gluten, lactose hoặc tiêu chảy mãn tính, bệnh gan, v.v… dẫn đến khó hấp thu dưỡng chất khiến trẻ tăng cân chậm trong tháng đầu và cả những giai đoạn tiếp theo.

Mức tăng cân của bé sơ sinh bao nhiêu là chuẩn?

Mục tiêu trong giải pháp tăng cân là giúp con đạt cân nặng chuẩn, tăng trưởng đều và sở hữu một sức khỏe tốt. Để làm được điều đó, ba mẹ cần nắm được con tăng cân như thế nào là đủ chuẩn và mỗi giai đoạn có gì khác biệt.

Cân nặng chuẩn của trẻ 1 tháng tuổi

Theo tiêu chuẩn của WHO, cân nặng trung bình chuẩn của bé 1 tháng tuổi là 4.2kg đối với bé gái và 4.5kg với bé trai. Giới hạn cân nặng an toàn cho bé gái khoảng 3.6 - 4.8kg và bé trai là 3.9 - 5.1kg. Giới hạn này là mức độ 1 trên bảng chuẩn, nếu bé đạt dưới mức chuẩn hoặc vượt quá thì cân nặng đều chưa tốt và sức khỏe có thể gặp vấn đề.

Bảng cân nặng chuẩn của bé trai theo WHO (Nguồn: https://www.who.int/)

Bảng cân nặng chuẩn của bé gái theo WHO (Nguồn: https://www.who.int/)

Mức tăng cân theo giai đoạn của bé từ 0 - 12 tháng

Trong 1 năm đầu tiên, bé sơ sinh trải qua 3 cột mốc tăng cân gồm:

• Giai đoạn 1: 0 - 3 tháng tuổi trẻ tăng 1 - 1.2kg/tháng.
• Giai đoạn 2: 4 - 6 tháng, trẻ tăng 500 - 600g/tháng.
• Giai đoạn 3: 7 - 12 tháng, trẻ tăng từ 200 - 300g/tháng do thời điểm này bé tập trung phát triển chiều dài và trí não. Mặt khác, bé cũng đã hoạt động nhiều hơn nên cân nặng sẽ không tăng nhanh như 2 giai đoạn đầu.

Xem thêm: Chuyên gia mách bạn: Cần làm gì khi trẻ sơ sinh 1 tháng không tăng cân?

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi chậm tăng cân cải thiện cân nặng 

Khi trẻ sơ sinh tăng cân chậm tháng đầu, ba mẹ nên đảm bảo các vấn đề dưới đây trong quá trình chăm sóc bé:

Cho bé bú đủ và đúng cách

Trước hết, để đảm bảo con được tiếp nhận đủ lượng sữa khi cho con bú mẹ hoàn toàn, mẹ chỉnh cho bé ngậm đúng khớp vú đồng thời bế bé đúng tư thế chuẩn. Khi cho bú, cần cho bé bú cả sữa đầu và sữa cuối, bú hết một bên rồi mới chuyển sang bên còn lại. Trong trường hợp bé không chịu ti mẹ thì có thể nhờ đến núm vú giả nhưng cũng không nên lạm dụng.

Tiếp đó, ba mẹ cần theo dõi số lần bú và liều lượng sữa mỗi cữ của bé để nhận biết tình trạng bất thường. Nếu trẻ không chịu bú mẹ thì có thể cân nhắc bổ sung thêm sữa công thức, vừa giúp bạn xác định được lượng sữa chuẩn mỗi lần bú vừa tăng thêm dưỡng chất cần thiết cho bé.

Chất lượng giấc ngủ của trẻ

Trẻ sơ sinh lớn hơn ngay trong lúc ngủ, bé có thể tăng cân, tăng chiều cao và phát triển trí não khi bé được ngủ đủ, ngủ sâu giấc. Do đó, để đảm bảo chất lượng mỗi giấc ngủ của con, ba mẹ cần chú ý thay tã sạch và cho bé ăn đủ no trước khi ngủ. Vào giấc đêm, hãy cho bé bú theo nhu cầu và tuyệt đối không bỏ bữa. Ngoài ra, các điều kiện cần như giường ngủ, nôi, không gian phòng, quần áo thoải mái cũng giúp bé ngủ ngon hơn.

Chế độ dinh dưỡng khi nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn

Chất lượng sữa mẹ ảnh hưởng đến 85% mức tăng cân nặng của con nếu bú mẹ hoàn toàn. Do đó, nếu con chậm tăng cân thì có thể mẹ đang ăn ít hoặc thực đơn của mẹ thiếu nhóm chất hoặc có chứa thực phẩm không phù hợp với hệ tiêu hóa của bé. Lúc này, mẹ cần theo dõi và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng của mình để quá trình trao đổi chất, hấp thu của bé dễ dàng hơn.

Massage cho trẻ

Vì sao massage có thể cải thiện tình trạng tăng cân chậm? Đôi khi trẻ khó chịu, tâm lý không ổn định do các yếu tố khách quan tác động thì việc mẹ vừa massage vừa trò chuyện sẽ giúp bé thoải mái và an tâm hơn. Cảm giác an toàn sẽ giúp bé ăn ngon, ngủ ngoan và không quấy khóc, nhờ vậy mà bé tăng trưởng tốt.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Ứng Dụng Học Tiếng Anh Trẻ Em Monkey Junior

Hướng dẫn đánh giá tiêu chuẩn cân nặng trẻ sơ sinh sau 1 tháng

TOP 7 ứng dụng theo dõi cân nặng trẻ sơ sinh miễn phí giúp ba mẹ an tâm nuôi con

Một số thắc mắc khi trẻ sơ sinh tăng cân chậm tháng đầu

Tổng hợp những thắc mắc phổ biến của cha mẹ có bé tăng cân chậm sau 1 tháng chào đời sẽ được giải đáp trong phần này.

Khi nào nên cho bé đi khám dinh dưỡng?

Ngay khi trẻ có dấu hiệu chậm tăng cân kéo dài, phụ huynh có thể cho con khám dinh dưỡng. Ngoài ra, nếu trẻ xuất hiện tình trạng ăn ngủ kém, hay quấy khóc thì cũng nên cho trẻ đi khám ngay để không ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của bé.

Nên cho bé khám dinh dưỡng ở đâu?

Ba mẹ nên chọn các phòng khám chuyên về dinh dưỡng hoặc tới các bệnh viện dinh dưỡng, chuyên khoa nhi để được bác sĩ hỗ trợ. Bé có thể sẽ cần làm các xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân khi cần thiết nên bạn không cần quá lo lắng về vấn đề này.

Xét nghiệm dinh dưỡng cho bé gồm những gì? 

Một số xét nghiệm phổ biến để chẩn đoán tình trạng chậm tăng cân của bé gồm: xét nghiệm máu, xét nghiệm ferritin huyết thanh và sắt huyết thanh, xét nghiệm vi khoáng chất và các chỉ số như định lượng vitamin D, canxi để phát hiện các bệnh lý liên quan.

Hi vọng với những chia sẻ về vấn đề trẻ sơ sinh tăng cân chậm tháng đầu cùng các giải pháp do Monkey tổng hợp sẽ giúp ba mẹ vượt qua khó khăn này và cùng bé phát triển tốt trong giai đoạn tiếp theo.