Ăn dặm bổ não: những kiến thức tổng hợp từ chuyên gia

Ăn dặm bổ não là gì?

Ăn dặm bổ não là phương pháp rất phổ biến ở các nước phương Tây. Tuy nhiên tại Việt Nam thì mới chỉ xuất hiện vài năm trở lại đây nên nhiều bậc phụ huynh còn cảm thấy khá xa lạ khi nghe tên.

Hiểu một cách đơn giản, ăn dặm bổ não là phương pháp ăn dặm lấy não bộ làm trung tâm. Các dưỡng chất bổ sung cho bé sẽ tập trung chính vào não bộ để có được sự phát triển tối ưu về các cơ quan thần kinh. Đồng thời cũng giúp thể chất và hệ tiêu hoá của con hoàn thiện khi bé yêu tròn 2 tuổi.

Tuỳ vào từng giai đoạn phát triển của bé mà thực đơn ăn dặm sẽ có sự điều chỉnh cho phù hợp xoay quanh 16 chất dinh dưỡng quan trọng. Khi con tạo dựng được nền tảng thể chất và trí não tốt trong 2 năm đầu đời, các giai đoạn tiếp theo sẽ phát triển một cách ổn định hơn.

Khi nào nên cho bé ăn dặm bổ não?

Cũng như các phương pháp ăn dặm khác, ăn dặm bổ não sẽ bắt đầu khi bé yêu tròn 6 tháng tuổi. Đây là thời điểm hệ tiêu hoá của con đã có thể tiêu hoá được đa dạng thực phẩm hơn ngoài sữa mẹ và sữa công thức. Tuy nhiên sẽ có những bé đủ điều kiện ăn dặm sớm hơn hoặc chưa sẵn sàng ăn dặm khi tròn 6 tháng. Mẹ hãy tuỳ vào nhu cầu của bé để quyết định thời gian cho phù hợp nhé.

Lợi ích của ăn dặm bổ não

Trong 2 năm đầu đời não bộ của trẻ đã được hình thành và phát triển đến 85%. Vì thế bổ sung đúng và đủ các dinh dưỡng cần thiết trong giai đoạn này là rất quan trọng. Với chế độ ăn dặm bổ não sẽ mang đến cho con những lợi ích tuyệt vời sau:

• Giúp cơ thể phát triển cân bằng tầm vóc, hạn chế thấp còi và thừa cân.

• Phát triển trí thông minh nhờ bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.

• Phòng ngừa và giảm nguy cơ mắc bệnh tiêu hoá, tiêu mạch, tiểu đường.

Các giai đoạn ăn dặm bổ não

Phương pháp ăn dặm bổ não cũng được chia thành các giai đoạn khác nhau theo lứa tuổi. Theo thời gian, lượng dinh dưỡng cần nạp vào cơ thể của trẻ sẽ có sự khác biệt. Và mẹ cần nắm rõ để có sự điều chỉnh, thay đổi sao cho phù hợp. Cụ thể như sau:

Giai đoạn 6-12 tháng

Với các bé từ 6 – 8 tháng tuổi, mỗi ngày cần cung cấp đủ 237 Kcal; còn với những bé từ 9 – 12 tháng nguồn dinh dưỡng cần cho cơ thể sẽ cao hơn, khoảng 321 Kcal/ngày. Ngoài ra, mẹ vẫn phải đảm bảo bổ sung đủ cho bé 500 – 600ml sữa/ngày.

Chất béo, đạm, các loại vitamin (A, B6, B12, C, D) và khoáng chất (đồng, sắt, kẽm…) rất cần thiết cho sự phát triển trí não và thể chất của trẻ trong độ tuổi này.

Giai đoạn 12 -24 tháng 

Đây là giai đoạn trẻ phát triển mạnh nhất về trí não, hình thành tuyến ngôn ngữ nên mỗi ngày mẹ nên cung cấp đầy đủ 654k Kcal/ngày. Trong đó quan trọng nhất là đạm và lipid từ động vật, chiếm khoảng 70%; chất béo khoảng 10ml/bữa và dặm thêm 400 – 500ml sữa/ngày. Ngoài ra vẫn cần bổ sung thêm các loại vitamin và khoáng chất quan trọng khác.

Gợi ý một số món ăn dặm bổ não cho bé

Bánh đậu gà 

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Đậu gà: 20gr

• Hành tây: ¼ củ

• Rau cải

• Trứng gà

• Bánh mì hữu cơ xé nhỏ

• Thì là

• Gia vị: Tỏi, dầu ô liu, nước cốt chanh

Cách thực hiện:

• Đậu gà ngâm để qua đêm, sau đó rửa sạch cho ráo nước, xay nhuyễn.

• Hành tây rửa sạch thái nhỏ; rau cải rửa sạch sau đó cho hành tây, rau cải và tỏi vào xay nhuyễn với nhau.

• Thì là rửa sạch, thái nhỏ rồi trộn đều cùng trứng gà, dầu ô liu và nước cốt chanh (trẻ dưới 1 tuổi chỉ dùng lòng đỏ trứng gà). Sau đó cho thêm hỗn hợp hành tây, đậu gà vào khuấy chung.

• Cho vụn bánh mì vào khuấy đều đến khi bột đủ khô để tạo hình.

• Đun nóng chảo, cho thêm chút dầu ăn và cho từng thìa hỗn hợp trên vào chiên vàng 2 mặt. Cho bé thưởng thức khi còn nóng.

Súp ức gà nghệ đậu Hà Lan

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Ức gà: 30gr

• Đậu hà lan: 10gr

• Hành tây: ¼ củ

• Gia vị: tỏi băm, dầu oliu, bột nghệ

Cách thực hiện:

• Ức gà rửa sạch, luộc chín với nước rồi băm nhuyễn

• Đậu hà lan rửa sạch để ráo nước, luộc chín rồi nghiền nhuyễn

• Hành tây rửa sạch, băm nhuyễn

• Làm nóng chảo với chút dầu ăn rồi cho hành tây và tỏi băm nhuyễn vào đảo đều. Thêm bột nghệ đảo thêm khoảng 30 giây

• Cho ức gà, nước luộc gà vào hỗn hợp trên vặn nhỏ lửa đun trong 20 phút. Sau đó cho đậu hà lan nghiền nhuyễn vào đun thêm 5 phút rồi tắt bếp. Múc ra bát thêm 1 thìa dầu oliu và cho bé thưởng thức.

Pudding chuối hạt chia 

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Chuối chín: 1 quả

• Sữa mẹ/sữa công thức: 50ml

• Hạt chia

• Dầu hạt lanh

Cách thực hiện:

• Chuối bóc vỏ, cắt khúc cho vào máy xay xay nhuyễn với sữa

• Cho thêm hạt chia vào hỗn hợp, có thể xay thêm lần nữa với các bé chưa ăn thô tốt.

• Cho hỗn hợp trên vào ngăn mát tủ lạnh khoảng 20 phút.

• Trước khi cho bé ăn thêm 1 thìa dầu hạt lanh.

Mì Ý rau củ

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Mỳ ý: 50gr

• Đậu hà lan, cà rốt thái hạt lựu

• Thịt bò băm: 20gr

• Bơ nhạt, phô mai tách muối (nếu bé dưới 1 tuổi)

Cách thực hiện:

• Mỳ Ý luộc chín, vớt ra để ráo nước.

• Đậu hà lan, cà rốt đã thái hạt lựu luộc chín mềm

• Cho bơ vào chảo đợi tan hết cho thịt bò băm vào xào chín. Tiếp đến cho mỳ Ý và rau củ đã luộc chín vào đảo cùng, thêm phô mai.

• Nêm nếm lại vừa ăn rồi tắt bếp, cho ra đĩa để bé thưởng thức.

Súp lơ phô mai

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Súp lơ xanh: 50gr

• Bánh quy: 10gr

• Trứng: 1 quả

• Phô mai, bột tỏi, đế bánh

Cách thực hiện:

• Súp lơ xanh rửa sạch, băm nhuyễn rồi trộn cùng bánh quy vụn, trứng, bột tỏi.

• Quét 1 lớp dầu ăn vào khuôn bánh, cho hỗn hợp trên vào từng khuôn.

• Phủ 1 lớp phô mai lên trên, sau đó mang đi nướng trong lò hoặc nồi chiên không dầu ở nhiệt độ 180 độ trong 15 phút.

• Lấy bánh ra ngoài để nguội khoảng 5 phút trước khi cho bé ăn.

Ăn dặm bổ não chú trọng những gì?

Ăn dặm bổ não là sự kết hợp hoàn hảo giữa nhu cầu của con, thời điểm bắt đầu ăn dặm và nên chọn thực phẩm như thế nào. Mục đích cuối cùng là đảm bảo con nhận đủ nguồn dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển trí não và thể chất, đặc biệt hào hứng với mỗi bữa ăn.

Thời điểm

• Phát triển thể chất: Qua mỗi tháng, nhu cầu về năng lượng của trẻ sẽ có sự khác biệt. Thông qua cân nặng và chiều cao của con các mẹ có thể tăng/giảm thực đơn cho phù hợp. Đặc biệt mốc giai đoạn 6 – 8 tháng hãy cho trẻ được làm quen với nhiều nguồn thực phẩm và cách chế biến mới để trẻ hào hứng với bữa ăn hơn.
• Phát triển trí não: Theo nhiều nghiên cứu, các vùng não của trẻ không phát triển đồng đều mà tăng trưởng ở từng thời điểm khác nhau. Việc xác định đúng thời điểm và nhu cầu dinh dưỡng bộ não cần sẽ giúp con phát triển não bộ một cách hiệu quả.

Nhu cầu

• Về năng lượng: Tập trung chính vào 3 chất là đạm, đường bột và chất béo để cung cấp đủ năng lượng cho con phát triển cơ bắp, tăng cân mau lớn.
• Về vitamin và khoáng chất: Trẻ cần nguồn vitamin và khoáng chất cao hơn nhiều so với người lớn. Vì thế cần bổ sung nhiều rau xanh, củ qua cho con và uống đủ nước mỗi ngày.
• Về chất béo: Ưu tiên sử dụng các loại dầu thực vật như dầu hạt cải, dầu oliu, dầu gấc, dầu óc chó, dầu hạt lanh… Đây đều là những loại dầu bổ sung axit béo không bão hoà tốt cho cơ thể của trẻ.

Đa dạng

Sự đa dạng về nguồn thực phẩm và cách chế biến là cách hữu hiệu nhất để con hào hứng hơn với các bữa ăn. Nếu chỉ mãi cho con ăn cháo, không tăng thô đúng thời điểm có thể khiến con sinh ra cảm giác chán ăn, ảnh hưởng rất lớn đến não bộ và sự phát triển thể chất.

Những nguyên tắc ăn dặm bổ não cần nhớ

Trước khi mẹ cho bé theo ăn dặm bổ não thì cần nắm rõ các kiến thức liên quan phương pháp này, nhất là những nguyên tắc sau:

• Ba năm đầu đời quan trọng để phát triển não bộ, nên áp dụng phương pháp này ngay từ những bữa ăn đầu tiên.

• Đảm bảo cho con ăn no và đủ chất 

• Hiểu rõ nhu cầu năng lượng của con cần trong ngày theo từng độ tuổi

• Hiểu rõ nhu cầu vitamin của con để bổ sung đầy đủ

• Sử dụng ít nhất ⅝ nhóm thực phẩm và phải có đủ: Tinh bột, chất đạm, chất béo, dầu mỡ tốt, vitamin và khoáng chất…

• Không cho trẻ ăn mật ong khi mới bắt đầu ăn dặm sẽ dễ khiến bé bị dị ứng. Mật ong chỉ thích hợp với trẻ từ 1 tuổi trở lên.

Một số lưu ý khi áp dụng phương pháp ăn dặm bổ não cho bé

Ăn dặm bổ não chưa bao giờ là phương pháp dễ dàng để áp dụng. Vì thế, trong quá trình thực hiện, các mẹ hãy lưu ý những vấn đề sau:

• Chú ý đến giai đoạn phát triển của con điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho phù hợp

• Không ép con ăn quá nhiều, khi con không muốn ăn nữa hãy dừng bữa ăn lại để con có tinh thần thoải mái.

• Cho bé ăn từ lỏng đến đặc và tăng dần độ thô lên theo từng tháng tuổi, tốt nhất là nên điều chỉnh độ thô 2 – 3 tháng/lần để trẻ làm quen.

Xem thêm: Gợi ý thực đơn ăn dặm BLW cho bé 11 tháng từ chuyên gia

Ăn dặm bổ não là một hành trình dài để mẹ xây dựng cho bé chế độ ăn và chế độ dinh dưỡng phù hợp trong 2 năm đầu đời. Vì thế, hãy ghi nhớ những kiến thức trên để chuẩn bị hành trang tốt nhất, giúp bé có cơ hội được phát triển toàn diện về trí não và thể chất.