Vitamin A là gì? Tác dụng, liều dùng và những lưu ý quan trọng khi sử dụng vitamin A

Tìm hiểu vitamin A là gì?

Vitamin A (retinol, axit retinoic) có tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, đóng vai trò thiết yếu trong duy trì thị lực, sự phát triển của cơ thể, sức khỏe sinh sản cũng như chức năng miễn dịch. Không đáp ứng đủ vitamin A là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở các nước đang phát triển bởi vậy đáp ứng đủ vitamin A cho đối tượng trẻ em ngay từ những tháng sinh đầu đời luôn được quan tâm nhiều hơn cả.

Vitamin A cần thiết nhưng cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp loại vitamin này mà cần bổ sung qua thực phẩm ăn uống hàng ngày hoặc chất bổ sung khác. Bởi vậy, nguyên nhân thiếu hụt vitamin A phần lớn đến từ bữa ăn thiếu khoa học, không đáp ứng đủ loại vitamin này.

6 vai trò quan trọng của vitamin A đối với cơ thể

Là chất hữu cơ tan trong dầu, vitamin A đem lại nhiều lợi ích cho cơ thể về cả duy trì sức khỏe tổng thể, cải thiện thị lực, giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý (trong đó có ung thư), làm đẹp da… Dưới đây là 6 lợi ích tuyệt vời mà loại vitamin này đem đến cho cơ thể:

• Ngăn ngừa bệnh quáng gà, làm chậm sự suy giảm thị lực do tuổi tác: Nghiên cứu về bệnh mắt liên quan đến tuổi tác đăng tải trên National Library of Medicine cho hay, những người trên 50 tuổi bị một số bệnh thoái hóa thị lực bổ sung chất chống oxy hóa trong đó có cả vitamin A giúp làm giảm nguy cơ phát triển bệnh thoái hóa điểm vàng phát triển đến 25%.

• Giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư: Nhiều nghiên cứu tin cậy đã chỉ ra rằng bổ sung đầy đủ vitamin A có nguồn gốc từ thực vật có khả năng làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, điển hình là ung thư cổ tử cung, ung thư hạch Hodgkin, ung thư phổi và ung thư bàng quang.

• Đảm bảo hệ miễn dịch khỏe mạnh: Vitamin A được các chuyên gia mô tả giống như “tấm chắn” ngăn chặn các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể. Nó cũng đóng vai trò trong việc sản xuất và thực hiện chức năng của các tế bào bạch cầu, giúp loại bỏ các vi khuẩn, mầm bệnh khỏi máu của bạn.

• Giảm mụn trứng cá, làm đẹp da: Mụn trứng cá là một chứng rối loạn viêm da mãn tính xảy ra khi tuyến bã nhờn bị tắc nghẽn với da chết và dầu. Mặc dù các nốt mụn này không gây hại gì về mặt thể chất nhưng nó lại ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, nhất là với phái nữ. Dù hiệu quả giảm mụn của vitamin A chưa được chứng minh rõ ràng nhưng có nhiều loại thuốc dựa trên vitamin này được sử dụng để điều trị mụn trứng cá nặng.

• Giúp xương chắc khỏe: Dù không đóng vai trò chủ đạo duy trì xương chắc khỏe khi về già như canxi, vitamin D, protein nhưng vitamin A là chất dinh dưỡng không thể thiếu. Dù mối liên hệ này chưa được chứng minh đầy đủ nhưng dữ liệu từ National Library of Medicine cho biết, những người đáp ứng tốt hàm lượng vitamin A từ chế độ ăn uống hàng ngày nguy cơ gãy xương giảm 6% so với những người khác.

• Đảm bảo sức khỏe sinh sản và sự phát triển tốt của thai nhi: Vitamin A cần thiết để duy trì hệ thống sức khỏe sinh sản khỏe mạnh ở cả nam và nữ, đảm bảo sự phát triển tăng trưởng bình thường của phôi thai trong suốt thời kỳ mang thai. Với phụ nữ mang thai, vitamin A còn tham gia vào quá trình phát triển nhiều cơ quan và cấu trúc chính của thai nhi như khung xương, hệ thần kinh, phổi, mắt…

Cơ thể mỗi người cần bao nhiêu vitamin A mỗi ngày?

Cũng giống như nhiều loại vitamin khác, thừa hay thiếu vitamin A cũng có những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Bởi vậy, tuân thủ theo khuyến nghị liều dùng và không vượt quá giới hạn trên là điều bạn nên chú ý.

Cơ thể chúng ta cần bao nhiêu vitamin A mỗi ngày? Thực tế lượng vitamin A cần đáp ứng ở mỗi người là khác nhau, phụ thuộc nhiều yếu tố như nhóm tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe hiện tại… Bảng khuyến nghị lượng vitamin A nên dùng mỗi ngày và giới hạn tối đa của nó từ National Institutes of Health dưới đây sẽ giúp bạn kiểm soát tốt “đầu vào” vitamin A:

Thừa hay thiếu vitamin A có những tác động gì tới sức khỏe?

Như đã chia sẻ, thừa hay thiếu vitamin A đều có những tác động không tốt đến sức khỏe của bạn. Cụ thể:

Với tình trạng thiếu vitamin A

Thiếu vitamin A khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là tại các nước đang phát triển. Một số đối tượng gặp khó khăn hơn trong việc bổ sung vitamin A so với những nhóm đối tượng khác là trẻ sinh non, người bị xơ nang, người bệnh bị viêm loét dạ dày, bệnh Crohn, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú…

Dấu hiệu phổ biến khi cơ thể bị thiếu vitamin A là tình trạng khô mắt, mắt không thể nhìn thấy ánh sáng yếu, không được điều trị có thể dẫn tới mù lòa. Thiếu hụt vitamin A trong thời gian dài cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp (viêm phổi) và nhiễm trùng (tiêu chảy và sởi). Thiếu vitamin A cũng có thể dẫn tới thiếu máu – tình trạng các tế bào hồng cầu không cung cấp đủ oxy cho cơ thể. Trong những trường hợp nghiêm trọng, không bổ sung đủ vitamin A có thể làm tăng nguy cơ tử vong.

Với tình trạng thừa vitamin A

Vitamin A là loại vitamin tan trong chất béo và có thể được lưu trữ trong cơ thể bạn. Bởi vậy, tiêu thụ quá mức lượng vitamin này có thể gây hại cho cơ thể. Việc hấp thụ quá nhiều vitamin A dưới dạng các chất bổ sung hoặc một số loại thuốc nhất định có thể khiến bạn đau đầu dữ dội, buồn nôn, mắt mờ, chóng mặt, đau cơ và nhiều vấn đề khác. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, hấp thụ quá nhiều loại vitamin này dạng thuốc bổ sung có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.

Bổ sung vitamin A cho cơ thể bằng những cách nào?

Có nhiều nguồn bổ sung vitamin A cho cơ thể đó là bổ sung qua thực phẩm, dưới dạng chất bổ sung hay thực phẩm chức năng. Trong các cách bổ sung vitamin A thì bổ sung qua đường ăn uống với những thực phẩm lành mạnh được khuyến khích hơn cả.

Để đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh và không bị thiếu vitamin, định kỳ mỗi năm ngành Y tế đều tổ chức miễn phí 2 đợt uống vitamin A miễn phí cho trẻ 6-36 tháng tuổi (với những trẻ không đủ sữa mẹ có thể xem xét bổ sung khi dưới 6 tháng).  

Xem thêm: Uống vitamin A đúng cách và 5 nguyên tắc bạn nên biết

Danh sách thực phẩm giúp bạn tăng cường vitamin A trong chế độ ăn hàng ngày

Tìm hiểu thông tin về vitamin a không thể bỏ qua việc tìm hiểu vitamin A có trong thực phẩm nào. Một số loại thực phẩm giàu vitamin A phổ biến bạn có thể cân nhắc thêm vào bữa ăn hàng ngày là: Gan bò (6582mcg vitamin A/ 85g); dầu gan cá (4080mcg/ muỗng canh); rau củ quả (bông cải xanh, cà rốt, ớt chuông); trái cây (xoài, dưa lưới); cá trích…

Mỗi loại thực phẩm trên ngoài cung cấp vitamin A cần thiết cho cơ thể còn chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết khác, đảm bảo dinh dưỡng đa dạng cho cơ thể phát triển khỏe mạnh.

Chi tiết: Vitamin A có trong thực phẩm nào và những lưu ý khi chế biến

Chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng và đủ chất, trong đó có vitamin A là yếu tố quan trọng đảm bảo sức khỏe cho bạn và gia đình. Nếu việc bổ sung vitamin A chưa được đáp ứng qua bữa ăn hàng ngày và bạn có ý định sử dụng các viên uống bổ sung vitamin A, đừng quên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nhé. Để tìm hiểu thêm nhiều thông tin hữu ích khác về chủ đề dinh dưỡng và các chủ đề khác như nuôi dạy con, giáo dục, học tiếng Anh, bạn hãy truy cập ngay website của Monkey Monkey.edu.vn!