8 cách dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh, nhanh nhẹn

Đặc điểm phát triển của trẻ giai đoạn 12 tháng tuổi

Ba mẹ có con trong giai đoạn 1 tuổi có thể dễ dàng nhận thấy rõ ràng các đặc điểm phát triển của trẻ. Cụ thể gồm: 

Hành vi

Đây là độ tuổi cảm thấy tò mò với mọi thứ xung quanh và rất yêu thích khám phá. Khi thấy bất cứ vật gì trẻ có thể dành nhiều thời gian để tìm tòi. Giả sử, nếu ba mẹ đưa cho trẻ một cây bút trẻ có thể sử dụng chúng để vẽ những đường nét nguệch ngoạc không ý nghĩa hay khi thấy một tòa tháp nhỏ xếp hình có thể xô đổ chúng và cười một cách vui vẻ,... 

Cảm xúc

Trẻ 12 tháng tuổi cũng có sự phát triển mạnh về cảm xúc. Ba mẹ có thể thấy con bộc lộ nhiều cảm xúc hơn, ví dụ như lo âu, sợ hãi khi không được ở trong vòng tay quen thuộc của ba mẹ hoặc bực bội, khó chịu khi không được thỏa mãn điều gì đó. 

Giao tiếp

Khả năng giao tiếp của trẻ 1 tuổi cũng dần hình thành. Trẻ có thể bắt đầu phát ra những tiếng bập bẹ đầu tiên. Mặc dù chưa rõ ràng và thường chỉ là các âm đơn giản nhưng cũng cho thấy bé đang tích cực học cách giao tiếp. Ngoài ra, trẻ cũng có thể hiểu được các hành động đơn giản của người lớn, biết gật đầu khi đồng ý hay lắc đầu nếu ngược lại.

Vận động

Xương và cơ của trẻ cũng ngày càng trở nên cứng cáp hơn và trẻ bắt đầu học bò bằng 4 chi, học đứng và học đi, thậm chí là không cần tới sự hỗ trợ của người lớn. Khi đi vững trẻ có thể tự mình leo lên cầu thang, chạy chậm. Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn chưa tự đi được trong giai đoạn này ba mẹ cũng không cần quá lo lắng vì cũng có một số trường hợp trẻ học đi chậm, phải chờ tới khi 15 - 18 tháng.

Ngoài ra, tay của trẻ cũng hoạt động một cách linh hoạt, có thể thực hiện các cử chỉ phức tạp như học cách dùng thìa, cầm cốc uống nước, ôm người khác, chìa tay khi mặc quần áo, vẫy tay, đưa chân khi được đeo giày, cầm bút vẽ nguệch ngoạc,...

Dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh – Ba mẹ nên dạy con những gì?

Trên thực tế, bất kỳ ba mẹ nào cũng đều mong con của mình có thể lớn lên khỏe mạnh, ngoan ngoãn, thông minh. Thế nhưng họ lại không biết nên dạy con những gì và dạy như thế nào, nhất là khi con vẫn còn nhỏ, đang trong giai đoạn 12 tháng tuổi. Và theo các chuyên gia giáo dục sớm cho trẻ, cha mẹ nên bắt đầu dạy bé 12 tháng tuổi những điều sau:

Cảm xúc

Trước hết, ba mẹ nên bắt đầu dạy con phát triển cảm xúc. Khi được 12 tháng tuổi trẻ có thể hiểu những gì ba mẹ nói, bắt chước các hành động đơn giản và thể hiện cảm xúc nhiều hơn. Có rất nhiều cách để ba mẹ có thể giúp con phát triển cảm xúc như cho con nghe nhạc. Âm nhạc chính là công cụ tuyệt vời để giúp con phát triển về cảm xúc, đồng thời kích thích não bộ của con. Khi nghe thấy bản nhạc mình yêu thích trẻ sẽ cảm thấy vui vẻ, thích thú, vỗ tay theo nhịp thậm chí là nhảy theo nhịp điệu của bài hát.

Đồng thời, ba mẹ cũng hãy làm mẫu và nói về cảm xúc mình đang thể hiện cho trẻ nghe. Qua đó trẻ sẽ dần hiểu được khi nào ba mẹ vui, buồn, tức giận,... và bắt chước theo ba mẹ. Mặt khác, ba mẹ cũng nên thường xuyên ở bên vui chơi, đồng hành cùng trẻ để có thể bồi dưỡng, vun đắp tình cảm gia đình. Nếu có thể ba mẹ cũng nên thường xuyên cho bé tiếp xúc cùng với mọi người, đặc biệt là trẻ ở cùng độ tuổi để chúng vui chơi với nhau, học cách thể hiện cảm xúc của nhau và đừng quên dạy trẻ cách chia sẻ đồ chơi với bạn bè.

Trí tuệ

Dạy trẻ để trẻ phát triển trí tuệ chính là điều mà ba mẹ nên quan tâm nhất. Muốn dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh, phát triển trí tuệ tốt ba mẹ có thể áp dụng rất nhiều cách. Ví dụ như mua các đồ chơi có thể kích thích tư duy của trẻ, ví dụ đồ chơi xếp hình, lego, flashcard,... và cùng chơi với trẻ. Kể cho trẻ nghe những câu chuyện cổ tích, ý nghĩa cũng là một cách có thể giúp trẻ phát triển về tư duy, sức tưởng tượng và trí thông minh.

Một cách dạy con phát triển trí tuệ nữa đó là hãy để con tự do khám phá những gì mình thích. Khi trẻ thích thú với điều gì đừng hạn chế trẻ mà hãy tạo điều kiện để trẻ được tìm tòi, khám phá. Ba mẹ chỉ nên theo dõi và kịp thời hỗ trợ khi trẻ thực sự cần cũng như đảm bảo sự an toàn cho trẻ. Nếu thấy có vấn đề xảy ra, đừng vội vã giải quyết thay trẻ mà hãy để trẻ tự tìm cách giải quyết. Trẻ có thể đưa ra những cách giải quyết mà chính ba mẹ cũng phải bất ngờ đấy!

Thể chất

Ba mẹ cần chú ý giúp trẻ phát triển cả thể chất ở trong giai đoạn này. Khi trẻ 1 tuổi, con đã có thể bắt đầu tự ngồi, tự bám, vịn lấy vật xung quanh để đứng dậy và thậm chí là bước đi. Khi này, cha mẹ nên ở bên khuyến khích trẻ để trẻ có thể chăm vận động hơn bằng cách nắm tay và cổ vũ trẻ. Điều này có thể giúp trẻ mạnh dạn tập bước đi và đi được lâu hơn. 

Bên cạnh đó, trẻ cũng có thể sử dụng tay của mình linh hoạt và làm được nhiều việc hơn, ví dụ tự bốc thức ăn, dùng cốc uống nước, dùng ngón cái và ngón trỏ để cặp đồ vật,... Trẻ cũng thích thú với việc ném hay xô ngã mọi thứ, thích chơi những đồ chơi có thể phát ra âm thanh. Thay vì ngăn cấm trẻ ba mẹ nên để trẻ tự do. Ngoài ra, cũng hãy thường xuyên đưa trẻ ra ngoài vui chơi cùng với những đứa trẻ khác, tham gia các hoạt động ngoài trời để trẻ mạnh dạn, tự tin hơn.

Ngôn ngữ

Đây cũng là giai đoạn mà trẻ phát triển về ngôn ngữ. Do đó, muốn dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh ngay từ nhỏ ba mẹ cần chú trọng việc dạy ngôn ngữ cho trẻ. Trẻ có thể đã hiểu được khoảng 4, 5 từ đơn và bắt đầu bập bẹ học nói, mặc dù nói còn chưa chính xác. Tuy nhiên, ba mẹ nên cố gắng khuyến khích con nói càng nhiều càng tốt bằng cách lắng nghe và đáp lại lời của con. 

Mỗi lần làm gì ba mẹ cũng hãy nói với con để con nghe, lâu dần con sẽ hiểu. Giả sử, khi mặc áo, ba mẹ có thể nói “Mẹ mặc áo cho con yêu nào” hay khi đeo tất có thể nói “Mẹ đeo tất vào chân con yêu nhé”,... Khi tắm cho con cũng có thể chỉ vào từng bộ phận cơ thể của con và nói “Đây là cái bụng nhỏ, bụng nhỏ. Đây là cái tay nhỏ, tay nhỏ,...”. Mặt khác, ba mẹ cũng có thể mua các đồ chơi về con vật hay tranh ảnh các con vật và chỉ rồi đọc tên cho con biết. Điều này sẽ giúp vốn từ mà con tích lũy được ngày càng tăng lên. 

Xem thêm: Phương pháp tập nói cho bé 1 tuổi

Phương pháp dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh

Trên thế giới có rất nhiều phương pháp dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh. Trong đó, 3 phương pháp dưới đây được các chuyên gia giáo dục đánh giá cao và ba mẹ có thể áp dụng ngay tại nhà để giáo dục cho trẻ trong độ tuổi này:

Phương pháp Reggio Emilia

Một trong các phương pháp dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh khoa học, được nhiều chuyên gia giáo dục khuyến khích áp dụng đó là Reggio Emilia. Phương pháp này được đặt tên theo tên của một thành phố tại phía Bắc của nước Ý. Đây là phương pháp giáo dục đã được các bậc phụ huynh ở thành phố này sử dụng để nuôi dạy con cái của mình dựa trên tình yêu thương và niềm tin vào thế hệ tương lai. 

Reggio Emilia ưu tiên việc tạo ra một không gian mở để trẻ có cơ hội được tự khám phá, tìm tòi và đưa ra hướng giải quyết cho những vấn đề gặp phải. Trong quá trình đi tìm đáp án cho vấn đề của mình trẻ có thể đưa ra những cách giải quyết, thể hiện suy nghĩ, cảm xúc và cách thức biểu đạt khác nhau. Điều này có thể giúp khai phá tư duy, sự sáng tạo, kích thích não bộ của trẻ hoạt động và sự tự tin, dám thể hiện ý kiến của nhân của trẻ.

Phương pháp Glenn Doman

Glenn Doman cũng là một phương pháp dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh rất hiệu quả do chính Giáo sư Glenn Doman nghiên cứu và xây dựng. Phương pháp này tập trung vào việc kích thích trí thông minh trong não bộ của trẻ, đặc biệt là vùng não phải thông qua hình thức học mà chơi với những tấm Flashcard hay Dot card. Nhờ vậy mà trẻ được học tập, tiếp thu kiến thức, rèn luyện khả năng phân tích, ghi nhớ và tư duy một cách rất tự nhiên. 

Hiện nay có không ít chương trình giáo dục trẻ 12 tháng tuổi đã áp dụng phương pháp Glenn Doman. Tiêu biểu có thể kể tới app Monkey Junior - Tiếng Anh cho trẻ mới bắt đầu  từ 0 - 10 tuổi. Đây là một app vừa giúp trẻ phát triển ngôn ngữ sớm, xây dựng tư duy logic và sáng tạo cho trẻ. Hiện app đã có mặt tại 180 quốc gia, vùng lãnh thổ với hàng chục triệu lượt tải. 

Phương pháp Montessori

Montessori là phương pháp giáo dục giúp trẻ thông minh từ sớm do Tiến sĩ, bác sĩ, nhà giáo dục Maria Montessori nghiên cứu và phát triển. Điểm độc đáo của phương pháp giáo dục này đó là tạo ra cho trẻ không gian để phát triển sự sáng tạo, trí thông minh cùng năng lực riêng của bản thân. Qua đó, trẻ sẽ rèn luyện được tính tự lập, phát huy điểm tiềm năng của bản thân và trở nên dạn dĩ, dám thể hiện bản thân nhiều hơn.

Cách dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh mọi ba mẹ đều có thể làm

Làm sao để dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh, lanh lợi luôn là điều mà các bậc phụ huynh có con ở độ tuổi này quan tâm. Theo các nghiên cứu y học cho thấy, trẻ thông minh hay không chỉ phụ thuộc một phần vào gen và phần lớn còn lại là do cách giáo dục của ba mẹ. Nếu ba mẹ biết cách dạy trẻ từ sớm thì trẻ có thể phát triển một cách toàn diện. Dưới đây là những cách dạy trẻ 12 tháng tuổi mà mọi ba mẹ có thể làm để giúp trẻ thông minh hơn:

Kích thích thị giác của con

Hãy kích thích thị giác của con bởi ánh mắt chính là cửa sổ tâm hồn. Giao lưu với con qua ánh mắt sẽ rất có lợi cho cả thị giác, cảm xúc và trí tuệ của trẻ. Vậy kích thích thị giác của con bằng cách nào? Ba mẹ có thể:

• Giao tiếp với con bằng ánh mắt: Ngay khi trẻ vừa mở mắt ra ba mẹ hãy nhìn ngay vào mắt trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ dần quen với gương mặt ba mẹ và ghi nhớ sâu hơn.

• Lè lưỡi: Theo kết quả của nhiều cuộc nghiên cứu, trẻ khi mới 2 ngày tuổi đã có thể bắt đầu bắt chước các chuyển động đơn giản trên gương mặt của người lớn. Và trẻ 12 tháng tuổi khả năng bắt chước người lớn lại càng nhanh và thuần thục hơn. Vì vậy, ba mẹ có thể thử lè lưỡi, thậm chí là cười, bĩu môi với trẻ để trẻ học cách biểu cảm gương mặt nhiều hơn.

• Cho trẻ tự quan sát bản thân: Ba mẹ cũng có thể bế trẻ đến đứng trước gương để bé tự nhìn thấy mình trong gương. Trẻ có thể sẽ cảm thấy mới lạ, nhất là khi mình thực hiện động tác gì đứa trẻ trong gương cũng thực hiện động tác đó. Điều này có thể làm trẻ thích vận động, thể hiện nhiều cảm xúc hơn.

• Giúp trẻ học cách phân biệt sự khác biệt: Hãy thử đưa 2 bức ảnh gần giống nhau, chỉ có một vài sự khác biệt nhỏ đến trước mặt bé, để cách chừng 20 - 30cm. Cách này có thể khiến trẻ tập trung quan sát hơn và tìm ra được những điểm khác biệt của 2 bức tranh. Đây là tiền đề giúp xây dựng kỹ năng nhận dạng và đọc chữ cho trẻ sau này.

Chơi cùng con

Cố gắng dành nhiều thời gian để chơi cùng con. Đây chính là cách dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh và phát triển toàn diện hơn cũng như mang tới cho con cảm giác được yêu thương từ chính người thân của mình. Tuy nhiên, không phải ông bố bà mẹ cũng biết cách chơi với con sao để giúp con phát triển trí tuệ. Vậy thì hãy thử: 

• Làm trẻ cảm thấy ngạc nhiên: Thỉnh thoảng ba mẹ có thể đột nhiên thổi nhẹ lên tay, chân, mặt hay bụng trẻ và quan sát phản ứng của trẻ. 

• Chơi trò tìm đồ vật: Hoặc ba mẹ cũng có thể giấu những món đồ chơi của trẻ đi và khuyến khích trẻ đi tìm để nhận thưởng.

• Chơi trốn tìm: Hãy cùng trẻ chơi trò trốn tìm. Trò chơi này sẽ giúp trẻ hoạt động nhiều hơn, kích thích khả năng tư duy của trẻ. Và khi trẻ tìm được ba mẹ chắc chắn sẽ cảm thấy vô cùng phấn khích. Đồng thời, trẻ còn có thể học được một bài học đó là khi món đồ của mình không thấy, chỉ cần cố gắng tìm nó sẽ quay trở lại.

Đảm bảo bé có một giấc ngủ ngon

Dù là đối với người trưởng thành hay với trẻ nhỏ thì giấc ngủ cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Ngủ ngon và đủ giấc có thể giúp trẻ nạp lại năng lượng, tăng cường khả năng tập trung và khi thức dậy sẽ tỉnh táo, hoạt bát hơn, không cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, phản ứng chậm chạp. Thêm vào đó, chất lượng giấc ngủ tốt còn có thể giúp trẻ tăng chiều cao, kích thích sự phát triển về thể chất và trí tuệ bởi trong thời gian ngủ cơ thể trẻ sẽ tiết ra hormone tăng trưởng.

Chú ý đến chế độ dinh dưỡng của con

Muốn dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh ba mẹ cần phải đảm bảo cung cấp cho trẻ đầy đủ chất dinh dưỡng. Với trẻ sơ sinh, dinh dưỡng mà trẻ nhận được phần lớn đều tới từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. Tuy nhiên, khi trẻ 12 tháng tuổi, mẹ đã bắt đầu cai sữa và cho trẻ ăn dặm. Vì vậy, ba mẹ cần xây dựng chế độ ăn dinh dưỡng cho con, đảm bảo cho con uống đầy đủ sữa đặc, đa dạng các thực phẩm chế biến đồ ăn dặm để trẻ không cảm thấy chán ăn và ăn được ngon miệng hơn.

Đọc sách cùng con

Mỗi ngày hãy dành thời gian từ 15 - 30 phút để đọc sách cùng trẻ. Có thể là đọc sách cùng trẻ trước khi đi ngủ vào mỗi buổi tối. Điều này rất có lợi tới sự phát triển về trí não, tư duy, ngôn ngữ của trẻ, đồng thời còn dần hình thành cho trẻ thói quen đọc sách và vun đắp tình yêu với việc học tập. Tuy nhiên, ở độ tuổi này ba mẹ nên chọn những cuốn sách có hình ảnh minh họa đẹp, rõ nét, đáng yêu và vừa đọc vừa chỉ vào hình ảnh minh họa để trẻ hiểu.

Nói chuyện cùng con

Đừng nghĩ rằng trẻ 12 tháng tuổi mới bập bẹ tập nói mà ngại ngần, từ chối nói chuyện với trẻ. Chỉ cần ba mẹ dành nhiều thời gian nói chuyện cùng trẻ sẽ giúp trẻ thích nói chuyện hơn, nói nhiều hơn và tăng khả năng ngôn ngữ, tư duy, suy luận. Thông qua các cuộc trò chuyện với trẻ cũng có thể giúp sợi dây tình cảm gia đình trở nên bền chắc hơn. Đồng thời, ba mẹ cũng có thể hiểu nhiều hơn về sự phát triển tâm sinh lý ở trẻ.

Chơi đồ chơi thông minh

Thay vì chọn những đồ chơi như gấu bông, xe hơi, búp bê,... ba mẹ có thể cân nhắc lựa chọn những món đồ chơi thông minh, tốt cho sự phát triển của trẻ. Những món đồ chơi thông minh có thể kích thích tư duy, sự sáng tạo, tạo không gian phát triển nhận thức và kích thích trẻ tìm tòi, học hỏi, khám phá hơn.

Để con tự do khám phá

Đừng ép buộc trẻ phải làm theo ý thích, mong muốn của ba mẹ. Thay vào đó, ba mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ tự khám phá. Đây là cách dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh được mọi chuyên gia giáo dục khuyến khích. Bởi trong những năm tháng đầu đời, trẻ cần dành nhiều thời gian để phát triển các kỹ năng vận động thô (vận động liên quan tới nhóm cơ lớn như cánh tay, chân) và vận động tinh (vận động liên quan tới nhóm cơ nhỏ ở cổ tay, bàn tay, ngón tay).

Và muốn các kỹ năng này được phát triển toàn diện thì ba mẹ cần tạo cơ hội để trở tự mình khám phá. Mặt khác, qua quá trình khám phá cũng có thể cung cấp cho trẻ thêm nhiều kiến thức và trải nghiệm mới. 

Lưu ý khi dạy trẻ giai đoạn 12 tháng tuổi

Trong quá trình nuôi dạy trẻ 12 tháng tuổi có những điều quan trọng sau mà ba mẹ cần phải hết sức lưu ý: 

• Không quát mắng trẻ: Ba mẹ tuyệt đối không la rầy, quát mắng trẻ, ngay cả khi trẻ làm đổ vỡ vì điều này vô tình sẽ khiến trẻ cảm thấy sợ hãi, nhút nhát, không dám khám phá. 

• Hãy làm bạn đồng hành cùng con: Ba mẹ chỉ nên đóng vai trò là người đồng hành, chú ý tới trẻ để tránh xảy ra những va chạm nguy hiểm chứ không nên làm thay trẻ mọi việc. 

• Luôn vui vẻ khi dạy trẻ: Khi dạy trẻ ba mẹ cần giữ thái độ vui vẻ, thoải mái, yêu thương vì tâm trạng của ba mẹ cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới cảm xúc và sự phát triển của trẻ.

• Không tạo áp lực cho con: Ba mẹ không nên đặt nặng vào kết quả để tránh tạo áp lực vô hình lên trẻ, khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, bất an.

Như vậy là qua bài viết này Monkey đã chia sẻ với các bậc phụ huynh cách dạy trẻ 12 tháng tuổi thông minh như thế nào. Đây là một quá trình nuôi dạy trẻ lâu dài, đòi hỏi ba mẹ cần có sự kiên nhẫn và thực hiện bằng tình yêu thương con trẻ của mình.