Thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn là 2 thì khó trong chuỗi kiến thức về các thì trong tiếng Anh. Ở bài học này, Monkey sẽ giúp bạn phân biệt, hiểu bản chất và ứng dụng 2 thì này qua những điểm giống và khác nhau cơ bản.
Phân biệt thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn
Trong các thì tiếng Anh, 2 thì hiện tại hoàn thành và hoàn thành tiếp diễn có cấu trúc phức tạp và dễ nhầm lẫn khi sử dụng. Vì vậy, bạn cần phân biệt qua 3 yếu tố: Cấu trúc câu, cách dùng và chia động từ.
So sánh cấu trúc các loại câu
Đối với mỗi thể khẳng định (+), phủ định (-) & nghi vấn (?) trong 2 thì đều có công thức khác nhau. Tuy nhiên, điểm chung là vẫn sử dụng trợ động từ "have" và khác nhau ở cách chia động từ được đề cập ở phần tiếp theo.
Tiêu chí |
Hiện tại hoàn thành (Present Perfect) |
Hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous) |
Định nghĩa |
Thì HTHT diễn tả 1 hành động đã kết thúc cho đến thời điểm hiện tại mà không nhắc lại thời gian diễn ra hành động đó nữa. |
Thì HTHTTD biểu đạt 1 hành động bắt đầu trong quá khứ, vẫn tiếp tục ở hiện tại, có thể đến tương lai và nhấn mạnh thời gian xảy ra sự việc. |
Cấu trúc |
S + has/have + V3/ed + O VD: I have worked here for 5 years. (Tôi làm ở đây được 5 năm). |
S + has/have + been + V-ing VD: I have been working here for 5 years. (Tôi đang làm ở đây được 5 năm rồi.) |
S + has/have not + V3/ed + O VD: I haven’t worked here for 5 years. (Tôi làm ở đây không được 5 năm) |
S + has/have not + been + V-ing I haven’t been working here for 5 years. (Tôi không làm ở đây 5 năm rồi.) |
|
Have/has + S + V3/ed + O? VD: Have you worked here for 5 years? (Bạn làm ở đây được 5 năm rồi phải không? |
Have/has + S + been + V-ing? Have you been working here for 5 years. (Bạn vẫn đang làm ở đó 5 năm rồi nhỉ?) |
Cách dùng thì hiện tại hoàn thành và hoàn thành tiếp diễn
Để phân biệt thì hiện tại hoàn thành và hoàn thành tiếp diễn bạn cần xem xét sự khác biệt về điều mà người nói muốn nhấn mạnh và tính trọn vẹn của hành động, sự việc được nhắc đến. Cụ thể:
Sự nhấn mạnh kết quả - quá trình
- Thì hiện tại hoàn thành nhấn mạnh vào kết quả, chẳng hạn ai đã làm gì được bao nhiêu, mấy lần tính đến hiện tại hoặc đã đạt được mục tiêu gì,.... Các câu trong thì HTHT thường trả lời cho câu hỏi "How many/ How much"
- Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn nhấn mạnh vào quá trình, ví dụ ai đã làm gì trong bao lâu tính đến hiện tại. Các câu thì HTHT tiếp diễn thường trả lời cho câu hỏi "How long".
VD 1: I have worked here for 5 years. (Tôi đã làm ở đây 5 năm)
=> Nhấn mạnh thời điểm 5 năm là lúc người nói chấm dứt công việc tại công ty này.
VD 2: I have been working here for 5 years. (Tôi vẫn đang làm ở đây 5 năm)
=> Nhấn mạnh hành động tiếp tục làm ở công ty đó và tính đến thời điểm hiện tại là 5 năm, có thể tiếp diễn vài năm nữa mới kết thúc.
Qua ví dụ trên, bạn sẽ thấy thì hiện tại hoàn thành nhấn mạnh vào kết quả (5 năm) và thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn nhấn mạnh vào quá trình (vẫn đang làm).
Tính trọn vẹn của hành động
- Thì hiện tại hoàn thành diễn tả hành động đã xảy ra và kết thúc. (Hành động trọn vẹn).
- Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn nói về hành động vẫn còn đang tiếp tục xảy ra. (Hành động chưa trọn vẹn).
VD 1: I have worked here for 5 years. (Tôi đã làm ở đây 5 năm)
=> Nhấn mạnh người nói đã chấm dứt công việc, không còn làm ở đây nữa và tính đến hiện tại là tròn 5 năm.
VD 2: I have been working here for 5 years. (Tôi vẫn đang làm ở đây 5 năm)
=> Nhấn mạnh người nói vẫn đang làm ở đây và sẽ tiếp tục làm chứ không dừng ở 5 năm.
Như vậy, xét về tính trọn vẹn thì trường hợp ở thì hiện tại hoàn thành là hành động, sự việc đã chấm dứt hoàn toàn (ở thời điểm 5 năm) và ở thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn là vẫn đang diễn ra (vượt quá 5 năm).
>> Luyện tập thêm tại đây:
- Tổng hợp bài tập thì hiện tại hoàn thành giúp bạn đạt điểm 10
- Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn: Bài tập tổng hợp (Full Level)
Cách chia động từ
Để chia động từ của 2 thì này, bạn cần nắm được quy tắc thêm “-ed” cho thì HTHT và “-ing” cho thì HTHTTD.
Hiện tại hoàn thành (Present Perfect) |
Hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous) |
1. Hầu hết các động từ theo quy tắc được thêm trực tiếp “-ed” vào cuối. Ex: talk => talked |
1. Động từ tận cùng bằng “e”, ta bỏ “e” câm rồi mới thêm “-ing”. Ex: live => living |
2. Động từ có tận cùng là “e” thì chỉ cần thêm “-d”. Ex: live => lived |
2. Động từ tận cùng bằng ie, ta biến ie thành “y” rồi thêm “-ing”. Ex: lie => lying |
3. Động từ có tận cùng là “y” thì đổi thành “i” và thêm “-ed”. Ex: fly => flied |
3. Động từ có 1 âm tiết và tận cùng bằng 1 nguyên âm + 1 phụ âm thì nhân đôi phụ âm cuối trước khi thêm “-ing”. Ex: chat => chatting |
4. Động từ có tận cùng là phụ âm + nguyên âm + phụ âm thì gấp đôi phụ âm cuối và thêm “-ed”. Ex: chat => chatted |
4. Động từ có 2 âm tiết trở lên, nhân đôi phụ âm cuối khi trọng âm rơi vào âm đó rồi thêm “-ing”. Ex: be’gin => be’ginning |
5. Động từ có nhiều hơn 1 âm tiết, tận cùng là phụ âm + nguyên âm + phụ âm và là âm tiết nhận trọng âm thì gấp đôi phụ âm cuối và thêm “-ed”. Ex: per'mit => per'mitted |
5. Không nhân đôi phụ âm cuối khi trọng âm không rơi vào âm cuối. Ex: de’velop => de’veloping |
6. 3 trường hợp không nhân đôi âm cuối gồm:
|
Một số động từ thường không dùng trong thì tiếp diễn:
-
Các động từ chỉ trạng thái (stative verbs) như "be, have, like, know, think..." thường được dùng với thì HTHT hơn là HTHTTD.
VD: I've known John for a very long time. (Tôi đã biết John được 1 thời gian dài rồi.)
-
Các động từ "sit, lie, wait, stay" thường được ưu tiên sử dụng với thì HTHTTD.
VD: I have been waiting in front of John’s flat for hours. (Tôi đã đứng đợi trước cửa căn hộ của John nhiều giờ rồi).
Chia động từ là kiến thức quan trọng trong tiếng Anh và bé cần luyện tập thường xuyên. Bên cạnh đó, ba mẹ cần trau dồi thêm ngữ pháp, từ vựng hàng ngày để con nâng cao trình độ. Tổng hợp tài liệu truyện tranh, ebook, flashcard,v.v...trong Monkey Stories sẽ hỗ trợ ba mẹ dạy ngoại ngữ cho bé hiệu quả khi học đều đặn.
Những điểm giống nhau của thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn
Trước tiên, bạn học cần nhớ 2 thì hiện tại hoàn thành (HTHT) và hiện tại hoàn thành tiếp diễn (HTHTTD) đều có chung 2 đặc điểm sau:
- Nhắc đến “hoàn thành” tức là cả 2 thì đều diễn tả những hành động đã xảy ra trong quá khứ.
- Một số trường hợp sử dụng các động từ có tính chất, đặc điểm sinh học về cuộc sống của 1 cá thể nào đó và thường đi kèm 1 khoảng thời gian (for/ since + time).
Ví dụ:
I have worked here for 5 years. (Tôi làm ở đây được 5 năm).
I have been working for 5 years. (Tôi vẫn đang làm ở đây được 5 năm)
2 ví dụ trên đều có nghĩa là người nói đã làm việc ở công ty đó 5 năm nhưng vì sao động từ chỉ hành động “work” lại được chia khác nhau?
Bài tập về thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn
Cùng luyện tập với một số dạng bài tập hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn đơn giản dưới đây nhé! Sau khi hoàn thành, các bạn hãy đối chiếu với đáp án chi tiết.
Bài 1: Với mỗi trường hợp dưới đây, viết 2 câu sử dụng từ gợi ý trong ngoặc.
1. Tom started reading a book two hours ago. He is still reading it and now he is on page 53.
(read/ for two hour) He …..
(read/ 53 pages so far) He ….
2. Rachel is from Astralia. She is travelling round Europe at the moment. She began her trip three months ago.
(travel/ for three months) She .......
(visit/six countries so far) .......
3. Patrick is a tennis player.He began playing tennis when he was ten yearsold. This year he is national champion again – for the fourth time
(win/ the national championships/ four times) .......
(play/ tennis since he was ten) .......
4. When they left college, Lisa and Sue started making films together.They still make films.
(make/ five films since they left college) .......
Bài 2: Với mỗi trường hợp dưới đây, trả lời câu hỏi bằng cách dùng từ gợi ý trong ngoặc
1. You have a friend who is learning Arabic.
You ask: (how long/ learn/ Arabic?) How long have you been learning Arabic?
2. You have just arrived to meet a friend. She is waiting for you.
You ask: (wait/ long) Have .........
3. You see somebody fishing by the river.
You ask: (catch/ any fish?) .........
4. Some friends of yours are having a party next week.
You ask: (how many people/ invite?) .........
5. A friend of yours is a teacher.
You ask: (how long/ teach) .........
6. You meet somebody who is a writer.
You ask: (how many book/ write) ......... (how long/ write/ books?) .........
7. A friend of yours is saving money to go on holiday.
You ask: (how long/ save?) ......... (how much money/ save) .........
Bài 3: Chia động từ lựa chọn thì HTHT hoặc HTHTTD
1. (they/arrive) already?
2. Lucy (run) 2000 meters today.
3. I (clean) all morning - I'm fed up!
4. How long (you/know) Simon?
5. I (drink) more water recently, and I feel better.
6. Sorry about the mess! I (bake).
7. How many times (you/take) this exam?
8. He (eat) six bars of chocolate today.
9. Julie (cook) dinner. Let's go and eat!
10. The students (finish) their exams. They're very happy.
Bài 4: Chọn đáp án đúng nhất
1. Paul ….. in God since he was a child.
A. Believed
B. Has believed
C. Has been believing
D. Have been believing
2. I ….. the book, you can have it back.
A. Reading
B. Have been reading
C. Has been reading
D. Have read
3. Why are your hands so dirty? - I …… my bike.
A. Repaired
B. Have repaired
C. Have been repairing
D. Has been reparing
4. We …… around Scotland for 8 days.
A. Traveled
B. Have traveled
C. Have been travelling
D. Has been travelling
5. Sandy ………dinner four times this week.
A. Cooks
B. Has cooked
C. Has been cooking
D. Have cooked
6. Steve has been driving for 6 hours.
A. But he's having a barbeque at the moment
B. In 2 hours he's going to reach Vermont.
7. I have been trying to contact him _______
A. but to no avail
B. fortunately he picked up the phone.
8. The ballon has been soaring 100 meters above us for 2 hours.
A. Why can't they land at last?
B. But they have landed 2 minutes ago.
9. Who has been eating my chocolate bar?
A. Soon I will have none left.
B. There are none left.
10. She has been tidying up her office, hasn't she?
A. Yes, she has tidied it up already
B. Yes, she has
C. No, she isn't
11. He …. five letters.
A. Has written
B. Have written
C. Writes
D. Wrote
12. Where ….?
A. Have you been
B. Has you been
C. Are you been
13. We …… our holiday yet.
A. Have not planned
B. Has not planned
C. Did not plan
14. We …… a new lamp.
A. Have bought
B. Has bought
C. Bought
15. I …… today.
A. Worked
B. Have worked
C. Working
D. Has worked
Đáp án bài tập thì hiện tại hoàn thành và hoàn thành tiếp diễn
Bài 1:
1. He has been reading for two hours.
He has read 53 pages so far.
2. She's been traveling for three months.
She's visited six countries so far.
3. He's won the national championships four times.
He's been playing tennis since he was ten.
4. They've made five films since they left college.
They've been making films since they left college.
Bài 2:
1. How long have you been learning Arabic?
2. Have you been waiting long?
3. Have you caught any fish?
4. How many people have you invited?
5. How long have you been teaching?
6. How many books have you written? How long have you been writing books?
7. How long have you been saving? How much money have you saved?
Bài 3:
1. Have they arrived
2. has run
3. have been cleaning
4. have you known
5. have been drinking
6. have been baking
7. have you taken
8. has eaten
9. has cooked
10. have finished
Bài 4:
Hi vọng với những chia sẻ trên đây, bạn học đã phân biệt thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn dễ dàng hơn khi học tiếng Anh. Hãy luyện tập thường xuyên để nắm chắc phần ngữ pháp nâng cao này! Đừng quên theo dõi các bài viết chuyên mục "Học tiếng Anh" của Monkey để cập nhật thêm kiến thức bổ ích nhé!