7 phương pháp dạy học tiếng việt theo hướng phát triển năng lực hiệu quả

Dạy học tiếng việt theo hướng phát triển năng lực là gì?

Thực tế, mỗi trẻ em chính là một cá thể đọc lập, chúng có sự khác nhau về năng lực, trình độ, sở thích, nhu cầu và nền tảng xuất thân. Chính vì vậy, định hướng dạy học theo hướng phát triển năng lực đang được nhiều trường học, giáo viên áp dụng nhằm phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực của mỗi học sinh thay vì chỉ truyền thụ kiến thức như trước đây.

Vậy nên, dạy học nói chung hay dạy môn tiếng Việt nói riêng theo hướng phát triển năng lực chính là mô hình dạy học cho bé hướng đến mục tiêu phát triển tối đa năng lực và phẩm chất của học sinh, dựa vào cách thức tổ chức những hoạt động học tập tích cực, sáng tạo, độc lập.

Đặc biệt, với mô hình này các bé sẽ thể hiện được sự tiến bộ của mình bằng việc chứng minh được năng lực của bản thân, điển hình như chứng minh mức độ nắm vững và làm chủ các kỹ năng, kiến thức (năng lực), hay tổng hợp các nguồn lực mà bản thân có như kỹ năng, kinh nghiệm, niềm tin, hứng thú, ý chí,… trong quá trình học tiếng Việt của mình.

Ý nghĩa của việc dạy học tiếng việt theo hướng phát triển năng lực

Đối với việc dựa trên phương pháp phát triển năng lực sẽ giúp đảm bảo được chất lượng đầu ra của việc dạy học, cũng như góp phần giúp thực hiện được mục tiêu phát triển năng lực, phẩm chất nhân cách của các bé toàn diện hơn.

Bởi vì việc dạy học tiếng Việt dựa trên định hướng này sẽ chủ yếu tập trung năng lực vận dụng kiến thức bài học để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn, qua đó giúp học sinh biết cách áp dụng những bài học vào thực tế cuộc sống hiệu quả.

Đây cũng là một yếu tố quan trọng để các con có thể thích ứng dễ dàng với những thay đổi trong cuộc sống. Đồng thời, qua đó cũng cho bé các bé đẩy nhanh tiến độ hoàn thành chương trình học, thời gian và công sức trong quá trình học tập hiệu quả.

Chưa kể, dạy tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực còn mang đến những tiết học trở nên cuốn hút, sôi động và thú vị hơn khi học sinh được tham gia các hoạt động khám phá, tìm tòi kiến thức. Để từ đó các con có thể phát triển những kỹ năng học tập một cách toàn diện để tự học, giải quyết vấn đề hay tư duy sáng tạo.

Ứng dụng học tập hữu ích giúp trẻ xây dựng nền tảng tiếng Việt vững chắc, phát triển trí tuệ cảm xúc, hiểu biết thế giới xung quanh với phương pháp học hiện đại: Học thông qua hình ảnh, học thông qua âm thanh, học thông qua trò chơi.

Thuận lợi và khó khăn của việc dạy học tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực

Với việc dạy học môn tiếng Việt dựa trên định hướng phát triển năng lực sẽ có thuận lợi, nhưng cũng có nhiều khó khăn. Cụ thể:

Thuận lợi của việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực

• Phù hợp với mọi đối tượng học sinh, bất kể là trình độ hiểu biết hay nền tảng kiến thức.

• Đảm bảo sự công bằng cho mỗi học sinh trong quá trình học tập và nắm chắc chất lượng kiến thức.

• Tạo dựng được mối quan hệ gắn kết giữa học sinh – giáo viên, con – bố mẹ.

• Các bé được trang bị đầy đủ các kỹ năng để hỗ trợ việc học và xử lý tình huống sau này.

• Trẻ được hỗ trợ phát triển mọi mặt từ thể chất, kiến thức đến kỹ năng.

• Các bé được thỏa sức tư duy sáng tạo, cũng như được khai thác hết năng lực học tập của mình.

Khó khăn của việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực

Bên cạnh các thuận lợi trên, việc dạy học tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực cũng sẽ tồn tại một số khó khăn như:

• Nhiều giáo viên, phụ huynh khó tiếp cận với phương pháp mới khi đã quen với cách dạy bé học theo kiểu truyền thống. Bởi vậy, các buổi sinh hoạt chuyên đề dạy học theo hướng phát triển năng lực nên được chú trọng. 

• Nhiều trường học ở vùng sâu vùng xa, gia đình không có đủ điều kiện, cơ sở vật chất để đổi mới cách dạy học phát triển năng lực cho bé.

• Chương trình học tập tuy có sự giảm tải, nhưng lượng kiến thức bé học vẫn còn khá nặng.

• Việc lồng ghép nhiều nội dung như môi trường, con người,… trong các chủ đề học tiếng Việt kết hợp với thực hành sẽ dễ tạo gánh nặng trong việc tiếp cận và học tập của trẻ.

Xem thêm: Tầm quan trọng của việc dạy tiếng Việt thông qua nghệ thuật

Một số bí quyết giúp dạy học tiếng Việt phát triển năng lực

Để có thể nâng cao hiệu quả dạy học tiếng Việt cho trẻ theo hướng phát triển năng lực, mọi người có thể áp dụng một số bí quyết hiệu quả sau đây:

Dạy tiếng Việt cho bé thông qua việc tổ chức các hoạt động

Việc tổ chức các hoạt động học tập để các bé tham gia sẽ giúp việc học của con đạt hiệu quả tốt hơn. Thông qua những hoạt động thì bé sẽ ghi nhớ kiến thức, cũng như phát triển năng lực một cách toàn diện.

Tuy nhiên, với các dạy này bố mẹ hoặc giáo viên cần phải có kế hoạch tổ chức các hoạt động rõ ràng, hướng dẫn và điều khiển trong suốt quá trình diễn ra để bé có thể rèn luyện, tiếp thu kiến thức và hình thành hành vi và thái độ học tập phù hợp nhất.

Ngoài ra, với cách dạy học tiếng Việt này cũng sẽ tạo sự vui vẻ, sôi động và hào hứng hơn cho con khi học. Ở đây, bố mẹ hoặc giáo viên có thể đa dạng các hoạt động dựa vào nội dung bài học như: Khởi động đầu giờ, đọc tài liệu, đọc sách giáo khoa,… để các bé tự học, tự nghiên cứu.

Học tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực cùng Vmonkey

Vmonkey được biết đến là ứng dụng dạy học tiếng Việt theo Chương trình GDPT mới phát triển năng lực cho trẻ Mầm non & Tiểu học, đang được hàng triệu phụ huynh lựa chọn.

Với Vmonkey, các con sẽ được hướng dẫn học thông qua truyện tranh, sách nói và các trò chơi tương tác trực tiếp trên thiết bị điện thoại thông minh. Khi ứng dụng phát triển với nhiều tính năng hỗ trợ như:

• Tính tương tác cao: nghe, nhìn, đọc, chạm, nói

• Không cần mạng internet để sử dụng sau khi đã tải xong nội dung cần học

• Không quảng cáo trong toàn bộ chương trình

• Nội dung mới cập nhật mỗi tuần

• Thư viện lưu trữ truyện/sách nói tiện dụng

• Đổi màu chữ theo giọng đọc

• Ghi âm giọng đọc của người học

• Nghe sách nói cả khi tắt màn hình

Đặc biệt, với Vmonkey dội dung các bài học đều được xây dựng trên các tiêu chí phù hợp với sự phát triển của trẻ ở 2 cấp độ Mầm non và Tiểu học, để qua đó bố mẹ dễ dàng lựa chọn được các bài học phù hợp nhất với trẻ.

Đồng thời, với Vmonkey các con sẽ:

• Đọc trôi chảy trước khi vào lớp 1 nhờ 700+ truyện tranh tương tác, 300+ sách nói.

• Tăng khả năng Đọc – Hiểu với 1500+ câu hỏi tương tác sau truyện.

• Gia tăng vốn từ vựng phong phú, diễn đạt linh hoạt nhờ kho truyện, sách nói đồ sộ.

• Phát triển trí tuệ cảm xúc (EQ) và nuôi dưỡng tâm hồn của trẻ nhờ 1.000+ truyện cổ tích dân gian, thơ, bài học cuộc sống chọn lọc.

• Xây dựng nhân cách và đạo đức cho trẻ qua những câu chuyện giá trị giàu tính giáo dục, nhân văn.

• Giúp bé học vần chuẩn và nhanh nhất dựa vào chương trình học vần theo sách giáo khoa mới nhất.

Đảm bảo, thông qua Vmonkey bé sẽ dễ dàng biết cách ứng dụng các kiến thức đã học để giải quyết các bài tập trên trường học, cũng như trong cuộc sống một cách hiệu quả.

>>> ĐĂNG KÝ HỌC THỬ VMONKEY NGAY: Tại đây.

Dạy học tiếng Việt dựa vào tương tác và hợp tác

Với việc dạy học dựa trên định hướng phát triển năng lực đòi hỏi phải có sự tương tác hai chiều, có tranh luận, hỏi đáp, phản biện giữa giáo viên – học sinh, con cái – cha mẹ hay học sinh – học sinh với nhau.

Để qua đó sẽ tạo nên được mối quan hệ hợp tác, giao lưu và hòa đồng giúp các bé cảm thấy tự tin hơn, mạnh dạn hơn trong việc giao tiếp và giải quyết vấn đề.

Đặc biệt, bố mẹ nên lắng nghe, hướng dẫn con trả lời các câu hỏi hay thúc đẩy bé tự suy nghĩ, khai thác và mở rộng vấn đề. Nhiều lúc, các bé nên đưa ra những thông tin phản hồi chính xác, kịp thời, đúng thời điểm để con tiếp thu kiến thức nhanh chóng, chính xác.

Với phương pháp này, cha mẹ hoặc giáo viên sẽ là người bạn đồng hành cùng trẻ. Để quá trình tương tác với con đạt hiệu quả, bạn nên tìm hiểu về điểm mạnh, điểm yếu của con để có cách truyền tải kiến thức phù hợp, cũng như tạo điều kiện để bé phát triển toàn diện.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

VMonkey - Học tiếng Việt theo Chương trình GDPT Mới cho trẻ Mầm non và Tiểu học

Tóm tắt kiến thức tiếng Việt tiểu học và kinh nghiệm học hiệu quả

Cho con học tiếng Việt tiểu học online tại nhà có thật sự cần thiết hay không?

Dạy tiếng Việt cho trẻ theo cách phân hóa

Mỗi học sinh chính là một cá thể riêng biệt, có trình độ, năng lực và sở thích khác nhau. Nên không thể nào dạy học theo kiểu một phương pháp áp dụng đồng loạt với các bé, mà cần có sự phân hóa dựa vào năng lực học tập của mỗi trẻ.

Vậy nên, khi thiết kế các hoạt động dạy học tiếng Việt, bố mẹ/giáo viên nên dựa vào nhu cầu, năng lực, sự hứng thú của bé để đạt được kết quả tốt nhất. Đặc biệt, trong quá trình dạy nên có sự đánh giá năng lực học tập của con một cách công bằng để có sự điều hướng cách dạy phù hợp và tốt nhất với trẻ.

Dạy học tiếng Việt cho trẻ gắn với hướng dẫn tự học

Tự học là một trong những con đường phát triển năng lực, nội sinh bản thân tốt nhất. Với trẻ nhỏ, bố mẹ nên hướng đến việc con nên tự học, tự khám phá để chiêm nghiệm kiến thức, cũng như hình thành được thói quen tự chủ khi giải quyết bất kỳ vấn đề nào.

Để làm được điều này, bố mẹ cần phải định hướng nội dung học tiếng Việt, giao nhiệm vụ, đặt các câu hỏi để bé tự mình suy ngẫm, khám phá và lĩnh hội kiến thức bài học. Điều này sẽ giúp con nắm chắc được kiến thức, tránh tình học học thuộc lòng, học vẹt và phát triển năng lực một cách toàn diện hơn.

Dạy bé học tiếng Việt đi cùng với đánh giá để thúc đẩy, điều chỉnh việc học

Trong quá trình dạy học tiếng việt theo hướng phát triển năng lực, hoạt động dạy học và đánh giá phải đảm bảo luôn song hành cùng nhau. Qua đó sẽ giúp bố mẹ, giáo viên đánh giá được năng lực học tập của bé, để có những điều chỉnh phù hợp và giúp con phát triển tốt hơn.

Đặc biệt, quá trình đánh giá này cần thực hiện một cách khách quan, công bằng và chính xác. Sự phản hồi, đánh giá thường xuyên này thực sự rất cần thiết trong quá trình dạy bé học.

Dạy học môn tiếng Việt phải gắn với thực tiễn

Mục tiêu của việc dạy học phát triển năng lực chính là hướng các bé biết cách vận dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống. Vậy nên, ngoài việc giảng dạy những kiến thức trong sách giáo khoa thì khi dạy bé học tiếng Việt nên đưa thêm các kiến thức trong thực tiễn vào bài học để các con nhận thấy được giá trị thực của môn học.

Bên cạnh đó, bố mẹ có thể giao những bài tập vận dụng thực hành, các hoạt động trải nghiệm ngoài thực tiễn để các bé có thể áp dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống đang diễn ra một cách hiệu quả.

Kết luận

Trên đây là những thông tin về phương pháp dạy học tiếng việt theo hướng phát triển năng lực mà giáo viên hay bố mẹ nên tìm hiểu. Để qua đó giúp phát triển năng lực học tập, tư duy và giải quyết vấn đề với môn học và cuộc sống của con một cách tốt hơn nhé. Chúc bạn thành công.

Ba mẹ đừng bỏ lỡ! VMonkey giúp con xây dựng nền tảng tiếng Việt vững chắc theo Chương trình GDPT Mới cho trẻ Mầm non và Tiểu học, hỗ trợ tốt việc học trên lớp.