Âm đạo sau sinh thay đổi như thế nào? Cách chăm sóc “cô bé” khỏe mạnh

5+ Sự thay đổi của âm đạo sau sinh

Sự thay đổi ở âm đạo sau sinh là điều diễn ra rất bình thường và tự nhiên. Tùy vào hình thức và quá trình sinh đẻ nên sẽ có sự thay đổi khác nhau ở các mẹ. Dưới đây là 5 sự thay đổi của âm đạo phổ biến thường gặp nhất ở các mẹ. 

Âm đạo rộng hơn

Khi các mẹ chuẩn bị bước vào giai đoạn sinh nở thì cơ thể sẽ tiết ra 2 loại hormone là relaxin và estrogen. Hai loại hormone này sẽ giúp cơ bắp thư giãn tốt, âm đạo giãn nở và đàn hồi tốt hơn. 

Bên cạnh đó, hai hormone này còn giúp xương vùng chậu và dây chằng được nới lỏng thuận tiện cho em bé ra ngoài. Vì thế sẽ khiến âm đạo sau sinh bị rộng

Dù mẹ sinh thường hay sinh mổ thì âm đạo đều giãn ra trong quá trình đau đẻ. Nhưng đối với các mẹ sinh thường thì âm đạo sẽ giãn rộng hơn bởi quá trình rặn và sinh em bé.

 Ngoài ra, âm đạo bị giãn rộng còn do một số nguyên nhân khác như:

• Kích thước em bé: Cân nặng và kích thước của em bé sẽ ảnh hưởng đến độ giãn của âm đạo. Khi em bé có kích thước càng lớn thì sẽ tác động lên thành tử cung và khiến có âm đạo càng giãn rộng. Để em bé có cân nặng 3kg sinh tự nhiên thuận lợi thì âm đạo của mẹ phải giãn đến 10cm.

• Di truyền: Đây cũng là một nguyên nhân ảnh hưởng đến việc giãn rộng của âm đạo sau sinh. Tuy nhiên, tùy theo cơ địa và duy truyền của mỗi mẹ thì sẽ có sự giãn rộng khác nhau, có mẹ bị giãn rộng và có mẹ không.

• Độ giãn: Độ giãn âm đạo của mẹ sinh thường phụ thuộc vào kích thước em bé, số lần sinh, thời gian các mẹ chuyển dạ, việc các mẹ có bị rạch tầng sinh môn hay không và nhiều yếu tố khác.

Âm đạo bị khô rát

Tình trạng âm đạo bị khô rát sau sinh xảy ra khá phổ biến đối với các mẹ. Nguyên nhân là do lượng hormone estrogen suy giảm thấp hơn so với lúc trước và khi mang thai. 

Đặc biệt với các mẹ đang cho con bú thì tình trạng này còn biểu hiện rõ và nặng hơn. Trong quá trình cho con bú, cơ thể của mẹ sẽ tiết ra hormone prolactin kích thích sữa và hormone này cũng gây ức chế hormone nội tiết estrogen. Vì thế, khiến cho âm đạo của các mẹ bị khô rát hơn.

Tuy nhiên, các mẹ cũng không cần quá lo lắng vì sau khi kinh nguyệt trở lại và ngừng cho con bú thì lượng estrogen sẽ được hồi phục trở lại. Và việc âm đạo bị khô rát sẽ được cải thiện.

Vết khâu tầng sinh môn bị đau nhức

Trong quá trình sinh em bé, ngoài âm đạo thì tầng sinh môn cũng giãn nở một cách tự nhiên để giúp em bé dễ chui ra ngoài. Thế nhưng, không phải mẹ nào cũng được thuận lợi khi sinh. Đối với trường hợp em bé có trọng lượng lớn hoặc phần đầu quá to thì bác sĩ phải tiến hành rạch tầng sinh môn.

Việc này sẽ giúp em bé thuận lợi ra đời và giúp các mẹ đỡ dùng sức để tránh dẫn đến rách tầng sinh môn. Tình trạng đau nhức các vết khâu này sẽ kéo dài từ 6-12 tuần và sau đó sẽ cải thiện dần nên các mẹ không cần quá lo lắng.

Âm đạo bị đau rát khi quan hệ tình dục

Tùy theo thể trạng của các mẹ mà thời gian quan hệ tình dục sau sinh sẽ khác nhau. Đối với việc âm đạo bị đau rát khi quan hệ thì có rất nhiều nguyên nhân như âm đạo bị khô, vết rách và cắt ở tầng sinh môn chưa lành, khi bị tác động mạnh....Việc này cũng xảy ra khá phổ biến và bình thường. 

Tuy nhiên, nếu cảm thấy đau và khó chịu ở vùng đáy chậu thì các mẹ nên đến ngay bác sĩ để kiểm tra và theo dõi tình hình của vết thương. 

Chảy máu âm đạo khi quan hệ 

Khi các mẹ sau khi quan hệ thì xảy ra hiện tượng bị chảy máu. Hiện tượng chảy máu này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như máu kinh còn sót lại của kỳ kinh trước, âm đạo bị tổn thương do bị cắt tầng sinh môn, kinh non, do mắc các bị lý phụ khoa như viêm cổ tử cung, polyp tử cung, loạn sản tế bào tử cung,....

Do bắt đầu từ nhiều nguyên nhân khác nhau nên hiện tượng này có thể sẽ gây nguy hiểm cho các mẹ hoặc không. Dưới đây sẽ là hai trường hợp mà các mẹ hay gặp phải.

• Trường hợp các mẹ bị ra máu với số lượng ít, máu có màu sẫm và tình trạng này hết trong vòng 2-3 ngày, khi bị ra máu không có triệu chứng sốt, đau bụng,... Thì trường hợp này là không nguy hiểm. Lúc này các mẹ cần vệ sinh vùng kín sạch sẽ, thường xuyên thay quần để tránh nhiễm trùng.

• Còn nếu có hiện tượng chảy máu nhiều kèm các triệu chứng sốt, đau bụng, buồn nôn hoặc máu ra có màu đỏ tươi, có mùi hôi,...Các triệu chứng này cho thấy các mẹ có nguy cơ bị nhiễm trùng, bị viêm nhiễm rất nguy hiểm và có khả năng ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, các mẹ cần đến ngay bác sĩ để khám và chữa trị kịp thời.

Âm đạo sau sinh có trở lại bình thường không?

Sau khi sinh thì các mô ở âm đạo sẽ trở lại trạng thái ban đầu nhờ tính đàn hồi. Tuy nhiên việc âm đạo trở lại bình thường còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như hình thức sinh, di truyền, kích thước em bé, số lần sinh,... Và cũng có thể sẽ không trở lại được như trạng thái ban đầu.

Nhưng các mẹ cũng không cần lo lắng, hiện nay thì có rất nhiều cách để cải thiện và phục hồi âm đạo sau sinh hiệu quả các mẹ có thể tham khảo như các bài tập phục hồi, chế độ ăn khoa học hoặc là phẫu thuật,...

Cách chăm sóc âm đạo sau sinh an toàn tại nhà

Dưới đây là một số cách chăm sóc âm đạo sau sinh an toàn tại nhà mà các mẹ có thể tham khảo:

Vệ sinh sạch sẽ

Việc vệ sinh âm đạo sạch sẽ rất quan trọng để tránh gây nhiễm trùng và cần thiết đối với các mẹ bị rạch tầng sinh môn. Các mẹ nên lau sạch âm hộ và vùng chậu khoảng 2 lần/ ngày và vệ sinh sạch sau mỗi lần đi tiểu. Lưu ý, các mẹ chỉ cần dùng nước ấm để vệ sinh là được.

Đầu tiên là vệ sinh âm hộ rồi đến hai môi sau đó là hậu môn. Mẹ không nên làm ngược lại tránh đưa các chất bẩn và vi khuẩn từ hậu môn sang âm đạo. Đặc biệt, các mẹ cũng nên hạn chế việc quan hệ vợ chồng trong 2 tháng đầu sau khi sinh.

Xông hơi

Xông hơi là biện pháp sử dụng hơi nước nóng xông vào vùng kín, việc này sẽ giúp thúc đẩy lưu thông máu ở âm đạo. Nó còn có tác dụng làm sạch, diệt khuẩn, tăng khả năng phục hồi, se khít âm đạo và làm giảm mệt mỏi cho các mẹ sau sinh.

Một số cách xông hơi âm đạo các mẹ sau sinh nên áp dụng như:

• Dùng lá trầu không: Trong lá trầu không có chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất, protein,... Đặc biệt, trong tinh dầu của lá trầu không có chứa 50 loại hợp chất khác nhau như terpinene, eugenol, cadinene, caryophyllene,...Nhờ những hợp chất đó, mà lá trầu không có tác dụng kháng khuẩn, giúp làm sạch, điều trị sưng và viêm nhiễm vùng kín hiệu quả. 

Các mẹ có thể dùng khoảng 10 lá trầu không đun với nước nóng, sau đó cho thêm một ít muối vào và cho ra chậu để xông. Sau đó, có thể dùng nước lá trầu nguội để lau rửa vùng kín và lau lại bằng khăn sạch.

• Dùng lá trà xanh: Chất Epig Alo Catechin Gallate trong lá trà xanh có khả năng chống oxy hóa rất tốt. Bên cạnh đó, nó còn có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, nấm gây các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư. 

Vì thế, lá trà xanh có tác dụng sát khuẩn, giảm viêm đỏ, ngứa và đau rát vùng kín. Dùng lá trà xanh xông vùng kín sẽ giúp các mẹ tiêu diệt vi khuẩn, làm sạch sâu bên trong âm đạo, làm sạch tiết dịch còn ứ đọng. 

Các mẹ có thể dùng khoảng 100g lá trà xanh nấu sôi cùng với nước sau đó cho thêm một ít muối vào để xông. Sau khi xông xong, thì có thể dùng nước đó để lau rửa vùng kín và lau lau lại bằng khăn sạch.

• Dùng muối xông: Muối có công dụng là giảm viêm nhiễm và sát khuẩn. Dùng muối để xông sẽ giúp các mẹ tiêu diệt các vi khuẩn gây viêm nhiễm âm đạo và rửa sạch vùng kín. Xông bằng muối khá đơn giản, các mẹ pha 1 ít muối cùng với nước ấm. Sau đó, có thể dùng nước muối vệ sinh lại vùng kín nhẹ nhàng và lau lại bằng khăn sạch.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Hiện tượng chảy máu âm đạo khi mang thai tuần đầu là do đâu? Mẹ cần làm gì?

Gợi ý 7+ Cách chữa khô âm đạo sau sinh ngay tại nhà mẹ nên biết

Tổng hợp 5+ cách se khít âm đạo sau sinh an toàn, hiệu quả nhất

Lựa chọn đồ lót phù hợp

Sau khi thì sản dịch và các chất bài tiết sẽ ra nhiều hơn, do đó các mẹ nên lựa chọn những loại đồ lót chuyên dành cho mẹ sau sinh phù hợp. Các loại đồ lót phải có khả năng thấm hút tốt, kháng mùi, kháng khuẩn, co dãn tốt theo kích thước vòng mông và eo của mẹ sau sinh.

Đồng thời, khi chọn đồ lót cần chú ý nên kiểu dáng và chất liệu phù hợp với thời tiết. Việc này sẽ giúp các mẹ tránh được các bệnh viêm nhiễm và thoải mái hơn khi chăm bé, đặc biệt vào những ngày thời tiết mùa hè.

3+ Cách giúp “cô bé” phục hồi như trước sinh hiệu quả

Ngày nay, việc phục hồi “cô bé” như thời con gái trước khi sinh không còn quá khó khăn. Có rất nhiều phương pháp, bài tập thậm chí là giải pháp y học để phục hồi tình trạng này. Dưới đây là 3 cách giúp phục hồi “cô bé”  phổ biến nhất mà các mẹ có thể tham khảo:

Tập bài tập Kegel

Bài tập Kegel là bài tập dành riêng cho vùng cơ sàn chậu giúp hỗ trợ và tăng cường sức khỏe cho cơ quan sinh dục. Đây là một phương pháp luyện tập an toàn, hiệu quả để cải thiện tình trạng sức khỏe sinh lý cho cả nam và nữ.

Tác dụng: Sau khi sinh vùng cơ sàn chậu sẽ bị giãn rộng vì thế các bài tập Kegel sẽ giúp săn chắc cơ sàn chậu đồng thời giúp âm đạo se khít và khỏe mạnh hơn.

Cách tập:

Đầu tiên, để thực hiện bài tập này các mẹ cần phải xác định được đúng vị trí của cơ sàn chậu. Các mẹ có thể xác định bằng cách để ý khi đi tiểu, khi ngưng dòng nước thì các mẹ sẽ tác động để khép chặt cơ sàn chậu. Và như vậy, các bài tập Kegel sẽ tập trung vào các động tác này.

Thực hiện các động tác như sau:

• Tiến hành thắt chặt và giữ cơ ít nhất trong 10 giây.

• Sau đó thả ra và tiếp tục lại.

• Các mẹ cứ lặp lại động tác từ 4-5 lần và tập mỗi ngày một đến vài lần khi đã làm quen.

Bổ sung dinh dưỡng khoa học

Sau sinh mỗi ngày các mẹ cần nguồn năng lượng khá lớn từ 1800-2200 calo mỗi ngày để nuôi con và cho con bú. Vì thế, các mẹ cần phải có một chế độ ăn uống khoa học vừa cung cấp đủ chất dinh dưỡng vừa có thể dễ dàng lấy lại vóc dáng và phục hồi “cô bé” nhanh chóng.

Chế độ ăn của các mẹ nên đa dạng hóa các loại thực phẩm chứa đủ các chất như protein, lipit, canxi, sắt, các nhóm vitamin, chất khoáng,...Các chất này thường có trong cá hồi, sữa, thịt bò, cây họ đậu,trứng, cá, tôm,....Ngoài ra, các mẹ cần bổ sung thêm ngũ cốc, trái cây, rau quả để bổ xung chất xơ, chất chống oxy hóa và vitamin cần thiết cho cơ thể.

Ngoài ra, để phục hồi và cải thiện tình trạng âm đạo sau sinh thì các mẹ cần bổ sung thêm những loại thực phẩm giàu estrogen và collagen. Hai dưỡng chất này sẽ giúp các mẹ cân bằng nội tiết tố, chống lão hóa và trẻ hóa vùng kín hiệu quả.

Các loại thực phẩm giàu estrogen các mẹ có thể bổ sung như hạt lanh, các sản phẩm từ đậu nành, trái cây khô, củ dền, dưa chuột, đậu xanh, dâu tây, cà rốt,... Một số loại thực phẩm giàu collagen như các loại rau có màu xanh đâm, thịt gà, lòng trắng trứng, tỏi, trái cây giàu vitamin C, các loại thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá ngừ, cá thu, quả bơ...

Đồng thời, các mẹ không nên ăn thực phẩm, đồ uống đóng hộp hoặc chế biến sẵn, chất béo bão hòa, rượu, caffeine,....Đặc biệt là một số loại hải sản hoặc cá biển có chứa thủy ngân như cá thu, cá kiếm, cá ngừ,... để tránh ảnh hưởng đến bé.

Xem thêm: 

• Cách se khít âm đạo sau sinh an toàn, hiệu quả nhất
• Cách chữa khô âm đạo sau sinh hiệu quả
• Vùng kín có mùi hôi sau sinh phải làm sao?

Phẫu thuật thu gọn âm đạo

Phẫu thuật thu gọn âm đạo là phẫu thuật nhằm giúp phục hồi chức năng và cấu trúc giải phẫu của âm đạo. Qua đó, làm tăng giá trị thẩm mình cho vùng kín, tầng sinh môn, âm đạo. Và việc phẫu thuật này sẽ giúp các mẹ kiểm soát được các cơn co thắt của âm đạo tốt hơn.

Cách thực hiện:  Đầu tiên, bác sĩ sẽ thắt chặt khẩu kính của ống âm đạo, sau đó bác sĩ sẽ gây tê tại phần phẫu thuật. Tiếp đến, bác sĩ sẽ nối các vòng cơ của ấm đạo, cắt bỏ các phần da, niêm mạc dư thừa và tạo hình lại cho âm đạo. 

Chi phí: Dao động từ 6.000.000-8.000.000

Thực tế, nếu thực hiện phẫu thuật âm đạo đúng phương pháp với thiết bị máy móc hiện đại, an toàn và đội ngũ bác sĩ với chuyên môn cao sẽ hoàn toàn an toàn với các mẹ. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp gặp biến chứng như nhiễm trùng, chảy máu, viêm nhiễm,...

Bài viết sẽ chia sẻ đầy đủ tất cả những thông tin về âm đạo sau sinh, điều mà khiến các mẹ lo lắng lâu nay. Hy vọng với những gì đã chia sẻ sẽ giúp các mẹ đỡ lo lắng hơn và biết thêm cách để chăm sóc âm đạo sau sinh an toàn tại nhà. Đồng thời có thể giúp các mẹ tìm được cách phục hồi âm đạo sau sinh hiệu quả. Chúc các mẹ có hành trình phục hồi sức khỏe sau sinh an toàn!