Cách dạy trẻ lên 6 tuổi toàn diện và khoa học

Trẻ lên 6 có những đặc điểm tâm sinh lý gì?

Trẻ 6 tuổi thường xuất hiện những thay đổi về thể chất, cảm xúc, hành vi và nhận thức. Cụ thể:

Phát triển thể chất

Điều đầu tiên mà ba mẹ cần nhận ra đối với trẻ ở lứa tuổi này là tốc độ phát triển chiều cao của bé rất nhanh. Chỉ trong thời gian ngắn, bé đã cao hơn rất nhiều. Trong giai đoạn phát triển này, các chuyên gia khẳng định các bé có thể cao thêm từ 5 – 7 cm trong một năm. 

Đối với những bé có năng khiếu về bộ môn nào đó sẽ được bộc lộ rõ rệt, nhờ đó ba mẹ có thể đầu tư để định hướng nghề nghiệp tương lai cho con. Ngược lại, vẫn có bé cần học những kỹ năng rất cơ bản. Tốc độ tăng trưởng của trẻ rất nhanh nên ba mẹ cần hết sức chú ý khi áp dụng cách dạy trẻ lên 6 tuổi tại nhà sao cho phù hợp với từng bé. 

Bé vận động rất nhiều để học hỏi thêm những kỹ năng mới bên cạnh việc học kiến thức tại trường mẫu giáo để chuẩn bị vào lớp 1. Ba mẹ nên dành thời gian chơi với con để tăng cường kỹ năng phối hợp đồng đội, hoạt động nhóm với bạn bè, người thân. Đồng thời kỹ năng khác cũng chính xác hơn.

Phát triển cảm xúc

Trước khi thực hiện cách dạy bé lên 6 tuổi thì ba mẹ cần biết được sự phát triển về mặt cảm xúc của con ở giai đoạn này. Đó là việc bé thể hiện cảm xúc nhiều hơn, rõ nét hơn, bộc lộ tính cách đầy đủ hơn. 

Bé ở tuổi này thích tự lập, muốn được lựa chọn những đồ vật, quần áo, đồ chơi….theo sở thích của bản thân. Ngoài ra, bé thích thể hiện các kỹ năng nổi trội của mình cho người khác thấy như khả năng chạy nhanh, khả năng múa, hát, khả năng chơi trò chơi giỏi…

Đặc biệt, bé còn cải thiện dần kỹ năng tự kiểm soát cảm xúc của bản thân. Bé biết nên làm gì để không tổn thương người khác, đặc biệt là bố mẹ. Ba mẹ có thể nhận thấy bé lên 6 tuổi thường duy trì cảm xúc ổn định như vui buồn, lo lắng trong thời gian lâu hơn so với các em bé nhỏ tuổi hơn.

Phát triển nhận thức

Để có thể dạy trẻ lên 6 tuổi hiệu quả tại nhà thì ba mẹ cần nắm được mức độ nhận thức của con. Cụ thể, bé đã đi học và tiếp cận với chữ viết và con số một cách chính thức. Bé bắt đầu nhận thức được đúng sai rõ ràng, biết phân tích phức tạp hơn để tìm hiểu những điều mới lạ của thế giới xung quanh. Vì thế, bé ở độ tuổi này hỏi rất nhiều.

Đa số ba mẹ khi có con lên 6 tuổi sẽ thấy bé nói chuyện thành thạo hơn. Bé đã biết đọc bài phức tạp và độc lập. Thậm chí có bé biết viết thơ, viết truyện. Hầu hết khi trẻ lên 6 tuổi, khả năng ngôn ngữ của con phát triển hơn. Trẻ học đọc bài độc lập, trả lời nội dung bài học, ngôn ngữ trở nên phong phú và có thể thích viết thơ, viết truyện. 

Để thực hiện cách dạy trẻ lên 6 tuổi, ba mẹ nên dành thời gian đọc sách, truyện cùng con với những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi có nội dung bổ ích. 

Phát triển tình cảm

Trẻ 6 tuổi nhưng về mặt phát triển tình cảm thì vẫn chỉ là một đứa trẻ, bé vẫn còn đó những ngây thơ, đáng yêu và hành động trẻ con. Tâm lý của các bé ở độ tuổi này vẫn có thể thay đổi bất chợt, bé có thể rất ngoan nhưng cũng có lúc rất bướng, có lúc vui nhưng đôi khi lại rất buồn vô cớ. 

Phát triển xã hội

Về mặt xã hội, ba mẹ có thể quan sát bé đang bắt đầu làm quen và độc lập hơn với thế giới bên ngoài. Bé bắt đầu đi học ở trường nên sẽ có thời gian tiếp xúc với người lạ nhiều hơn. Có thể bé chia sẻ đồ ăn, đồ chơi với bạn bè cùng lớp hoặc không. 

Bé cũng có thể buồn khi bạn có những thứ bé không có. Tuy nhiên, ba mẹ đừng lo, dần dần kỹ năng của con sẽ tốt lên, bé sẽ thành thạo hơn trong việc điều chỉnh mối quan hệ với mọi người xung quanh.

Những cột mốc phát triển khác

Để có cách dạy trẻ lên 6 tuổi hiệu quả, ba mẹ cần quan tâm giới tính của mình ra sao. Từ đó bé sẽ biết định hướng giới tính như con trai thường chơi siêu nhân, đá bóng, mặc quần áo có hình tương tự. Còn con gái thì chơi búp bê và mặc váy. 

Trẻ bắt đầu biết tò mò về giới tính và các bộ phận trên cơ thể của mình và người khác nên ba mẹ chú ý cách dạy trẻ lên 6 tuổi về giới tính và cơ thể. 

Phát triển tâm sinh lý của bé gái 6 tuổi

Tâm sinh lý ở bé gái 6 tuổi cũng là điểm mà ba mẹ không nên bỏ qua. Bé ở thời điểm này đã có chiều cao cân nặng chuẩn là 115,1cm với cân nặng là 20,2kg. 

Đây là mốc đánh giá sự phát triển thể chất bình thường khỏe mạnh ở bé gái lên 6 tuổi. Độ tuổi này thì bé gái sẽ tập trung và nói chuyện tốt hơn bé trai. Vì thế, khi đi học, bé gái thường trưởng thành, diễn đạt và bộc lộ cảm xúc phát triển hơn.

Phát triển tâm sinh lý bé trai 6 tuổi

Bé trai thường có xu hướng vận động nhiều hơn, nghịch ngợm hơn, lượng thức ăn và dinh dưỡng cao hơn nên sẽ có chiều cao nhỉnh hơn một chút so với bé gái cùng lứa tuổi. Chiều cao trung bình là 116cm và cân nặng là 20,5kg theo tiêu chuẩn của tổ chức WHO.

Trẻ trai thường có óc quan sát và khả năng suy luận phát triển hơn so với các bé gái. Dựa vào những cột mốc phát triển của trẻ, ba mẹ có thể lựa chọn cách dạy trẻ lên 6 tuổi phù hợp để đảm bảo hiệu quả toàn diện.

Các phương pháp dạy trẻ lên 6 tuổi từ các chuyên gia 

Phương pháp dạy con của Nhật

Nhắc đến người Nhật là nhắc đến phương pháp dạy con khoa học, tự lập từ nhỏ. Đây là cách mà nhiều ba mẹ người Việt áp dụng thành công trong quá trình nuôi dạy con. 

Nếu ba mẹ dạy trẻ theo kiểu của người Nhật thì nên tập trung vào những kỹ năng bao gồm: Đức tính kỷ luật, tự lập từ nhỏ, công bằng và biết tôn trọng người khác, đặc biệt là người hơn tuổi, biết chịu trách nhiệm vì sai lầm của bản thân, vận động cộng đồng nhiều hơn.

Để đảm bảo đúng phương pháp này trên thực tế thì ba mẹ cần có những phương pháp như: 

• Cho phép con tự vệ sinh cá nhân, tự chuẩn bị đồ đi học, tự làm bài tập ở nhà, tự làm những công việc trong khả năng.

• Tuyệt đối không chỉ trích những lỗi lầm của con trong cuộc sống.

• Khuyến khích và tạo điều kiện để con va chạm với thế giới bên ngoài qua hoạt động ngoại khóa, cộng đồng.

• Khen ngợi, động viên con khi con làm được nhiều điều tốt.

• Tuyệt đối không so sánh, đánh giá con mình với con người khác.

• Tạo thói quen đọc sách mỗi ngày cho bé ngay từ nhỏ.

• Làm gương tốt cho bé từ những thói quen nhỏ nhất mỗi ngày.

• Chú ý xây dựng môi trường học tập cho bé sạch sẽ, thoáng mát và gọn gàng.

• Chính nhờ cách dạy trẻ lên 6 tuổi theo kiểu người Nhật này mà nhiều ba mẹ đã giúp con phát triển đầy đủ những kỹ năng cần thiết ngay từ khi còn rất nhỏ. 

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Dạy trẻ 5-6 tuổi không "nước mắt": Cẩm nang mẹ nên "bỏ túi"

15 kỹ năng sống cho bé 6 tuổi: Hành trình phát triển cùng con

Phát triển từ duy cho trẻ 6 tuổi toàn diện với 10+ cách tại nhà

Phương pháp Montessori

Ngoài phương pháp dạy trẻ 6 tuổi kiểu Nhật thì phương pháp này cũng mang đến cho ba mẹ người Việt những cách dạy thú vị mang tính ứng dụng thực tế rất cao. Đây là phương pháp gắn liền với việc cho bé trải nghiệm nên sẽ phát triển rất nhiều kỹ năng thô lẫn tinh cho bé ở độ tuổi này. 

Bé sẽ học hỏi được nhiều điều thú vị về trí tuệ lẫn đạo đức từ những tình huống mà bé gặp phải. Ba mẹ có thể thực hiện cách dạy trẻ lên 6 tuổi bằng cách dưới đây:

• Khi bé đang tập trung làm một việc gì đó thì không nên làm phiền bé, đây là cách tôn trọng trẻ. 

• Khơi gợi niềm hứng thú trong học tập bằng cách học cùng với trẻ bằng những dụng cụ trực quan, sinh động, nhiều màu sắc.

• Để con tự do học theo năng lực cá nhân, không tạo áp lực bằng điểm số cao cho các bé. 

• Cách dạy bé 6 lên 6 tuổi gắn liền với trải nghiệm trên thực tế càng nhiều càng tốt

• Khi cho bé vui chơi hay học tập, ba mẹ nên để bé là trung tâm, không nên điều khiển bé quá nhiều.

• Cho phép bé tự do khám phá bản thân, không trách móc những lỗi lầm của con, để con tự giác sửa lỗi và tự chịu trách nhiệm vì hành động của mình.

Phương pháp dạy trẻ kỷ luật không nước mắt

Cách dạy bé lên 6 tuổi mà nhiều bà mẹ Việt quan tâm chính là phương pháp dạy trẻ kỷ luật không nước mắt. Đây là cách giúp ba mẹ bình tĩnh hơn, kiểm soát cơn giận tốt hơn khi thực hiện kỷ luật trẻ một cách khoa học. Bé sẽ tránh bị những tổn thương về thể xác lẫn tinh thần mà nhiều ba mẹ từ xưa đến nay đều mắc phải. Đó là:

• Ba mẹ nên kỷ luật trẻ một cách khoa học: Đó là không đánh mắng con vì có thể làm con tiêu cực, thay vào đó ba mẹ nên dạy trẻ bằng cách phân tích tính đúng sai từ đó điều chỉnh hành vi. 

• Cách ly con tạm thời khỏi nơi phạm lỗi: Nếu ba mẹ đã cảnh báo mà con vẫn mắc sai lầm thì cần cách ly con ra khỏi khu vực đó để con bình tĩnh lại. Sau đó cách dạy trẻ lên 6 tuổi là giải thích cho bé về lỗi lầm đó.

• Ba mẹ cần dành thời gian lắng nghe con: Ba mẹ cần chú ý bình tĩnh lắng nghe cảm giác của con sau đó đưa ra lời khuyên cho con.

• Ba mẹ cần đánh giá khen chê con đúng lúc: Khi con làm đúng nên khen ngợi nhưng ở mức vừa phải tránh làm con tự cao, lúc bé sai thì cần chê đúng lúc, không nên làm bé tiêu cực. Ba mẹ không nên dạy con theo kiểu so sánh với những đứa trẻ khác.

• Cho con làm việc nhà một cách tự giác: Hướng dẫn trẻ làm việc nhà đơn giản hàng ngày và khuyến khích bé tự giác thực hiện mà không cần ba mẹ nhắc nhở.

• Dành thời gian để suy xét về lỗi lầm của bản thân: Khi bé phạm lỗi, ba mẹ nên cho con có thời gian suy nghĩ về lỗi của mình. Ngay cả khi ba mẹ sai, ba mẹ cũng cần suy xét như trẻ. 

Trên đây là cách dạy trẻ lên 6 tuổi hiệu quả và khoa học tại nhà mà ba mẹ có thể áp dụng đơn giản. Ngoài phương pháp dạy, để trẻ 6 tuổi phát triển toàn diện, ba mẹ đừng quên dạy những điều dưới đây nhé!

Những điều cần dạy trẻ 6 tuổi

Với bé 6 tuổi, con cần được dạy về những bài học đầu tiên ở cấp Tiểu học và các kỹ năng mềm, các bộ môn năng khiếu để con khám phá được sở thích, điểm mạnh của bản thân trong quá trình trưởng thành.

Học kiến thức

Về kiến thức, trẻ cần học bảng chữ cái, làm quen với con số cơ bản để làm quen với môn Toán, tiếng Việt Tiểu học. Ngoài ra, trẻ nên học thêm ngoại ngữ để phát triển ngôn ngữ của mình.

Học bảng chữ cái

Ba mẹ nên mua những sản phẩm về dạy cho bé tại nhà như bảng học chữ cái tiếng Việt, thẻ flashcard…có minh họa bằng hình ảnh và dạy trẻ trước khi con đủ 6 tuổi. Đây là thời điểm trí nhớ của con hoạt động rất mạnh nên ba mẹ dành thời dạy cho thì bé sẽ ghi nhớ rất lâu. 

Học tiếng Anh

Tiếng Anh là ngoại ngữ rất quan trọng, độ tuổi này rất phù hợp để ba mẹ dạy trẻ tiếng Anh. Ba mẹ có thể mua các sản phẩm có thêm tiếng Anh để dạy con. Đồng thời, ba mẹ nên cho con xem một số chương trình bé yêu thích bằng tiếng Anh để con học phản xạ, nghe, nói, đọc, viết. Monkey chính là một trong những phần mềm tiếng Anh lý tưởng để ba mẹ dạy cho con học tại nhà trong lứa tuổi này.

Tư duy Toán

Ngoài tiếng Anh, tiếng Việt, cách dạy trẻ lên 6 tuổi không thể thiếu được kiến thức của môn Toán. Môn học này có thể ứng dụng mọi lúc mọi nơi như đếm bàn tay, đếm đồ vật, đếm kẹo, làm phép toán, cộng trừ..giúp bé yêu thích môn Toán từ bé. 

Học kỹ năng mềm & kỹ năng sống

Ngoài những kiến thức phổ thông cần thiết thì ba mẹ cần dạy trẻ thêm những kỹ năng mềm và kỹ năng sống quan trọng. Đó là học cách tự lập, thuyết trình, kỹ năng sống, tự vệ, đi đường, ở nhà một mình…vv. Có những kỹ năng này, trẻ sẽ tự tin và tự bảo vệ được mình trong mọi tình huống.

Học các môn năng khiếu 

Đó là môn học bộc lộ năng khiếu từ nhỏ của bé để ba mẹ phát hiện và định hướng cho con. Ba mẹ có thể cho bé học vẽ, học đàn, học hát, học võ, học cờ vua…để con được theo đuổi đam mê và môn học yêu thích của mình.

Kỹ năng tư duy

Tư duy đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong sự thành công của một đứa trẻ ở hiện tại và trong tương lai. Vì thế, ba mẹ đừng quên dạy trẻ kỹ năng tư duy để phân định đúng sai, phân tích sự việc và lựa chọn sao cho chính xác. 

Học cách tự lập

Đây là kỹ năng cần thiết trong bối cảnh xã hội ngày càng phức tạp. Ba mẹ cần dạy trẻ tự lập khi ba mẹ vắng nhà, tự nấu cơm, tự vệ sinh, tự bảo vệ bản thân. 

Những điều ba mẹ cần lưu ý khi dạy trẻ 6 tuổi

Ba mẹ cần lưu ý một số vấn đề dưới khi dạy con để đạt hiệu quả tốt nhất:

Học cùng con

Đây là điều kiện vô cùng cần thiết để bé tự giác và tìm thấy hứng thú trong học tập. Ba mẹ dành thời gian học cùng con giúp bé hào hứng hơn.

Đó là các môn học chữ cái, tiếng Anh hay Toán với hình ảnh minh họa sống động và dụng cụ học tập trực quan giúp bé học thêm được kiến thức và nhiều kỹ năng quan trọng. Học cùng con để hướng dẫn trẻ cách học và giúp bé nắm bắt kiến thức khoa học nhất.

Kiên nhẫn với con

Cách dạy trẻ lên 6 tuổi đòi hỏi ba mẹ cần kiên nhẫn, bình tĩnh bởi vì độ tuổi này, trẻ mới bắt đầu làm quen với việc học. Theo đó, ba mẹ cần chia sẻ, lắng nghe ý kiến của con để điều chỉnh và áp dụng phương pháp sao cho phù hợp hiệu quả. Ba mẹ tuyệt đối không nên nôn nóng, vội vàng sẽ làm cho bé bị áp lực và mệt mỏi với việc học. 

Không cáu gắt quát nạt con

Trẻ 6 tuổi vẫn còn ham chơi, việc học nhiều lúc sẽ bị mất tập trung và sao nhãng. Vì thế, ba mẹ nên thông cảm cho bé, không nên cáu gắt quát nạt con sẽ làm bé suy nghĩ tiêu cực và hoảng sợ. 

Điều này không hề có lợi cho sự phát triển của bé sau này. Áp dụng cách dạy trẻ không đòn roi và nước mắt để bé tự giác học.

Cân bằng giữa học tập và vui chơi

Cách dạy trẻ lên 6 tuổi hiệu quả là tạo ra sự cân bằng giữa học tập và vui chơi. Việc học đối với bé cũng quan trọng và cần thiết như việc chơi và ngược lại. Cụ thể, khi bé học và chơi song song, bé sẽ cảm thấy thoải mái và vui vẻ hơn nhiều. Khi bé học xong một bài, ba mẹ nên thưởng cho bé một khoảng thời gian vui chơi. Điều này khích lệ bé tự nguyện học tập những kiến thức mới tốt hơn.

Thấu hiểu và thường xuyên tâm sự cùng con

Trong tất cả các cách dạy trẻ lên 6 tuổi thì điều quan trọng nhất là sự quan tâm và thấu hiểu của ba mẹ và con cái. Muốn có được điều đó, ba mẹ cần dành thời gian tâm sự, trò chuyện và lắng nghe những mong muốn của con. 

Trẻ lên 6 tuổi là thời điểm bộc lộ suy nghĩ, cá tính riêng nên rất cần có người trò chuyện. Nhờ đó, ba mẹ biết cách dạy trẻ sao cho phù hợp và hiệu quả nhất.

Xem thêm: Trẻ 9 tuổi suy dinh dưỡng: các phương pháp chăm sóc

Nói chung, cách dạy trẻ lên 6 tuổi đòi hỏi ba mẹ cần tìm hiểu và tham khảo nhiều phương pháp khác nhau. Bên cạnh đó, điều quan trọng chính là ba mẹ cần dành thời gian để quan tâm và quan sát trẻ. Từ đó biết cách dạy và định hướng giúp bé phát triển toàn diện. Hy vọng bài viết này đã góp phần giúp ba mẹ lựa chọn được phương pháp giáo dục trẻ 6 tuổi hiệu quả và đúng cách.