Hướng dẫn luyện phát âm tiếng Việt chuẩn cho học sinh tiểu học tránh nói lắp, nói ngọng

Những khó khăn khi bé phát âm tiếng Việt không chuẩn

Trên thực tế, việc luyện phát âm cho trẻ gặp khó khăn có thể do gặp một số trở ngại như:

Về mặt giao tiếp khi luyện phát âm chuẩn tiếng Việt

Với những bé đang trong độ tuổi mầm non và tiểu học, việc khó nói hay phát âm kém thường gây trở ngại rất lớn về mặt giao tiếp. Đặc biệt chúng thể hiện ở việc:

• Trẻ nói không rõ nên khó thể hiện được mong muốn, nhu cầu của bản thân khiến người đối thoại không hiểu được trẻ
• Trẻ hay người đối thoại thường phải nhắc đi nhắc lại lời nói, khiến tốc độ việc giao tiếp giảm.
• Trẻ có xu hướng ngại giao tiếp bằng lời nói, e ngại khi giao tiếp chỗ đông người.
• Về lâu dài vốn từ của bé cũng sẽ từ đó giảm thiểu do né tránh giao tiếp.

Khó khăn về cảm xúc và tâm lý

Đối với trẻ nhỏ thường các ảnh hưởng về mặt tâm lý do nói lắp, phát âm sai chưa được rõ ràng. Nhưng khi bước vào lớp 1 trở đi, khi giao tiếp với bạn bè, thầy cô nếu bé phát âm sai cũng sẽ khiến người giao tiếp với bé hơi khó chịu.

Trẻ có thể bị trêu chọc, quở trách, lâu dài sẽ tự tạo ra những áp lực về mặt tâm lý khiến bé lo lắng, căng thẳng và có thể bé sẽ trốn tránh giao tiếp, giảm quan hệ với mọi người.

Khó khăn trong việc giáo dục - học hành

Đối với những bé bắt đầu đi học mầm non hay tiểu học nếu phát âm không chuẩn, khiến các kỹ năng khác như nghe, viết cũng bị ảnh hưởng theo, dễ dẫn đến việc nghe sai thông tin, viết sai chính tả.

--> Chính điều này sẽ làm cản trở đến việc học tập và kết quả rèn luyện của bé trên ghế nhà trường.

Luyện phát âm tiếng Việt cho trẻ gặp khó khăn đến từ gia đình và xã hội

Có thể bé gặp khó khăn trong chính mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình. Có thể bố mẹ không thường xuyên giao tiếp với bé, hay mắng mỏ hoặc ngược lại là quá bao bọc khiến việc rèn luyện kỹ năng giao tiếp, phát âm của bé cũng dần hạn chế hơn.

Tại sao cần tập phát âm chuẩn tiếng Việt cho bé

Nói ngọng, nói lắp, phát âm sai,… đều được xem là các “tật” giọng nói khi học tiếng Việt, thậm chí cũng có nhiều người lớn mắc bệnh này do học được rèn luyện từ lúc nhỏ. Bởi vì ngôn ngữ chuẩn là một phương ngữ đã được chuẩn hóa, như cách phát âm của các phát thanh viên truyền hình, hay thường cách phát âm người Hà Nội khá là chuẩn.

Đa phần việc phát âm sai được hình thành do ngôn ngữ địa phương của mỗi vùng miền. Điển hình như nói sai “l và n” ở một số vùng ngoại thành Hà Nội, các tỉnh thành Hưng Yên, Hải Phòng, Nam Định,…

Tình trạng này phổ biến vì nhiều người sống trong cộng đồng phát âm sai, nói ngọng nên họ cảm thấy khá bình thường, không nhất thiết phải sửa.

Nhưng đối với trẻ em khi lớn lên trong môi trường này cũng sẽ hình thành thói quen đó và phát âm sai, thậm chí khi đi học, trưởng thành họ cũng không phân biệt được từ nào nên nói “l” từ nào là “n” khi viết cũng như vậy.

Nhưng trên thực tế, khi phát âm sai sẽ gây ảnh hưởng nhiều đến khả năng giao tiếp và học tập của các bé như đã phân tích trên.

Vậy nên, việc luyện phát âm tiếng Việt chuẩn sẽ giúp người nghe dễ hiểu hơn mặc dù các bé chưa nói sành sõi nhưng người nghe vẫn có thể hiểu được để giao tiếp cùng với bé.

Ngoài ra, khi luyện tập phát âm tiếng Việt chuẩn sẽ rèn luyện cho bé rất nhiều kỹ năng như nghe dễ dàng hơn khi giao tiếp với mọi người, học tập, giải trí.

Nếu bé phát âm chuẩn thì đồng nghĩa với việc khả năng nghe của bé cũng rất tốt, điều này giúp bé học tập hiệu quả và rèn luyện khả năng giao tiếp hiệu quả hơn.

Để có thể luyện cơ quan phát âm cho trẻ chuẩn thì bố mẹ có thể áp dụng một số cách được chia sẻ trong phần sau đây.

Tìm hiểu thêm: Cách phát âm tiếng Việt lớp 1 2022 mới nhất theo chuẩn Bộ GDĐT đưa ra

Hướng dẫn cách luyện phát âm tiếng việt chuẩn giúp bé học và giao tiếp tốt hơn

Vấn đề về cách luyện phát âm tiếng việt chuẩn thực sự là việc làm quan trọng để tạo lập một nền tảng kiến thức quan trọng cho bé ở hiện tại và tương lai.

Vậy nên, dưới đây là một số cách luyện phát âm cho trẻ hiệu quả mà mọi người có thể tham khảo, vừa tiết kiệm thời gian mà hiệu quả lại cao.

Bài tập luyện phát âm tiếng Việt theo mẫu có sẵn

Để có thể làm được điều này thì mọi người có thể thực hiện theo hai bước sau đây:

Bước 1: Thực hiện phát âm đơn 

Để có thể thực hiện tốt bài đọc luyện phát âm tiếng Việt thì bố mẹ hoặc giáo viên sẽ phải lắng nghe phát âm của bé, cùng với việc quan sát khẩu hình khi bé nói để có được những nhận định về khả năng phát âm của trẻ.

Ban đầu, khi học phát âm tiếng Việt mọi người nên tập cho bé phát âm chuẩn từ những con chữ đầu tiên. Lúc này sẽ có hai trường hợp xảy ra:

• Phát âm đúng: Làm mẫu cho các bé và đọc lại lần nữa, sau đó tiếp tục đến chữ thứ hai dần dần đến chữ cuối cùng.
• Phát âm sai: Lúc này hãy tạo điều kiện cho bé tự lắng nghe, quan sát lời đọc của mình rồi cho bé tự nhận ra lỗi sai trong cách phát âm. Sau đó giáo viên hoặc bố mẹ sẽ phân tích cho bé xem bé sai ở đâu và hướng dẫn cách luyện phát âm đối với thanh điệu tiếng Việt với âm đó sao cho đúng rồi tiến hành cho bé luyện tập lại.

Bước 2: Thực hiện phát âm ghép 

Sau khi đã hoàn thiện bước 1, sang bước này thì bố mẹ hoặc giáo viên có thể tiến hành cho các bé ghép chữ để đọc thành từ. Lưu ý, ở bước chuyển đổi này với các bé còn nhỏ thường khá khó khăn, nên hãy để bé đọc lại nhiều lần, đọc chậm, phát âm đúng và rõ từng từ.

Ở bước bài tập luyện phát âm tiếng Việt cho trẻ này thì hãy cố gắng quan sát khẩu hình, cách uốn giọng, cách đọc dấu câu của các bé. Cùng với đó mọi người có thể đọc mẫu để các bé có thể thực hiện theo và ghi nhớ lâu hơn.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Tiết lộ bí kíp dạy tiếng Việt lớp 1 cho trẻ học nhanh và hiệu quả

5 phần mềm phát âm tiếng việt chuẩn giúp bé nâng cao trình độ học nhanh chóng

5 lỗi phát âm trong tiếng Việt thường gặp và cách khắc phục hiệu quả

Bài đọc luyện phát âm tiếng Việt phân tích âm tiết

Để các bé có thể hiểu rõ hơn về việc phát âm trong tiếng Việt, mọi người nên chỉ cho các bé cách phát âm từng chữ, vị trí đặt của lưỡi, khẩu hình miệng.

Cùng với đó, bạn nên kết hợp cùng với tranh ảnh, vật mẫu hay ví dụ trong thực tế dễ hình dung để giúp tăng hiệu quả ghi nhớ của bé tốt hơn.

Tuy nhiên, giáo viên hoặc bố mẹ nên cho bé luyện đọc ngay sau mỗi bài học phát âm tiếng Việt để giúp bé có thể khắc sâu kiến thức lâu và tốt hơn.

Ví dụ:

• Khi phát âm chữ “tr” thì khi đọc đầu lưỡi sẽ hơi chạm vào vòm cứng, đồng thời đọc hơi sẽ bật ra và không có tiếng thanh.
• Khi phát âm chữ “v” răng trên ngậm hờ môi dưới, hơi ra bị sát nhẹ.

Luyện phát âm tiếng Việt chuẩn thông qua việc phân tích và chữa lỗi sai khi phát âm

Trong cách luyện phát âm tiếng Việt chuẩn thường mắc lỗi sai là điều khó tránh khỏi ở các bé. Vì đặc trưng cách phát âm của mỗi bé sẽ có sự khác nhau, cũng như có nhiều yếu tố ảnh hưởng nên giáo viên và phụ huynh nên lắng nghe cách phát âm của bé nhiều hơn để uốn nắn và sửa chữa kịp thời.

Đặc biệt trong cách luyện phát âm đối với thanh điệu tiếng Việt, các bé thường bị nhầm lẫn giữa các dấu câu, điển hình như thanh ngã và thanh hỏi. Lúc này mọi người nên đưa ra các vị dụ các từ có chứa hai dấu này để bé có thể luyện tập và phân biệt chúng đúng nhất.

Thường xuyên tổ chức luyện phát âm chuẩn tiếng Việt cho bé

Ngoài việc rèn luyện phát âm cho trẻ trong những bài học ở sách tiếng Việt chưa đủ, mọi người nên hướng dẫn các bé luyện nói trong nhiều môn học khác như đọc các yêu cầu bài tập có lời văn. 

Bên cạnh đó, giáo viên cũng nên thường xuyên kèm cặp, động viên các em luôn phải rèn luyện phát âm chuẩn trong các bộ môn, luôn chú ý quan sát, lắng nghe sự hướng dẫn của giáo viên kết hợp với việc chăm chỉ, mạnh dạn hỏi thấy cô giáo, bạn bè khi mình chưa hiểu, biết phối hợp và giao tiếp cũng mọi người.

Ngoài ra, bản thân các em cũng cần phải chủ động thì mới có thể mang lại hiệu quả cao trong quá trình luyện phát âm tốt hơn.

Tổ chức trò chơi rèn luyện phát âm 

Phương pháp luyện tập phát âm tiếng Việt chuẩn thông qua các trò chơi là một chiến lược giúp các bé có hứng thú học tập nhiều hơn. Điển hình như các trò giải mã ô chữ, tìm chữ ghép vần, tìm cách đọc sai,… điều này sẽ vừa nâng cao kỹ năng rèn luyện trong học tập phát âm và khả năng tư duy sáng tạo trong học tập tốt hơn.

Ngoài những cách luyện phát âm chuẩn tiếng Việt trên chủ yếu rèn luyện ở trường, ngoài ra ở nhà thì bố mẹ cũng nên kèm cặp và đồng hành cùng với các bé của mình, để giúp con học tốt hơn.

Để hỗ trợ giúp bé học tốt môn tiếng Việt trong giai đoạn “tiền khủng hoảng tiểu học” này thì Vmonkey là một sản phẩm dạy tiếng Việt online hiệu quả mà bố mẹ có thể tham khảo.

Với sản phẩm này, bố mẹ có thể cùng các bé học tập, rèn luyện bộ môn tiếng Việt thông qua các mẩu truyện tranh với hình ảnh sống động, cùng những trò chơi học tập thú vị bổ ích. Qua đó, vừa giúp bé nâng cao khả năng rèn luyện, học tập và quan trọng giúp bố mẹ và các con gắn kết với nhau hơn.

Ba mẹ TẢI & DÙNG THỬ MIỄN PHÍ tại đây:

Hy vọng rằng, với những kiến thức về cách luyện phát âm tiếng Việt chuẩn mà Monkey chia sẻ sẽ giúp giáo viên, cùng với bố mẹ sẽ giúp bé có được phương pháp dạy tiếng Việt cho bé tốt và phù hợp nhất nhé!