Phụ nữ chuẩn bị mang thai nên ăn gì và uống gì để tốt cho sức khỏe?

Nguyên tắc thực hiện chế độ ăn trước khi mang thai

Trước khi có kế hoạch mang thai, phụ nữ cần chuẩn bị sẵn sàng rất nhiều vấn đề để đảm bảo có một thai kỳ khỏe mạnh. Trong đó gồm:

• Khám sức khỏe tổng quát để phát hiện và điều trị các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thai kỳ (nếu có)

• Tiêm phòng vaccine phòng bệnh: tiêm vaccin HPV, thủy đậu, cúm,...

• Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể để tăng sức đề kháng, chống lại bệnh tật. Đây cũng là cơ sở giúp phòng tránh nguy cơ thai nhi mắc dị tật bẩm sinh, thiếu hụt chất dinh dưỡng,... 

Trong đó, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng xuyên suốt hành trình làm mẹ của mỗi người. Chỉ khi cơ thể người mẹ đầy đủ chất dinh dưỡng mới có thể chống lại bệnh tật tốt hơn. Mọi bệnh tật đều tiềm ẩn những nguy cơ gây hại cho sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng của mẹ và bé.

Tuy nhiên, việc cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể lại được coi là vấn đề gây khó dễ nhất đối với các chị em. Theo khảo sát của Monkey.edu.vn, hầu hết chị em đều không biết chuẩn bị mang thai nên ăn uống như thế nào để tốt cho cả mẹ và bé.

Trước khi đi tìm hiểu sâu vào vấn đề chuẩn bị có thai nên ăn uống gì, chúng ta cần nắm rõ những nguyên tắc quan trọng khi thực hiện chế độ ăn trước khi mang bầu.

• Ăn uống đa dạng các loại thực phẩm để kích thích vị giác, tránh nhàm chán dẫn đến chán ăn, thiếu chất

• Bổ sung đầy đủ, cân đối các nhóm chất dinh dưỡng gồm: chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tránh trường hợp thừa chất này nhưng thiếu chất kia.

• Kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai tối thiểu 3 tháng để biết cơ thể đang thừa - thiếu chất gì, từ đó cân đối lại cho phù hợp để tăng khả năng mang thai.

• Không cần ăn nhiều, chỉ cần dung nạp đủ chất dinh dưỡng để cơ thể vừa có sức khỏe mà vẫn kiểm soát được cân nặng ở mức lý tưởng. Bởi béo phì cũng là một trong những nguyên nhân cản trở quá trình thụ thai.

• Xây dựng thực đơn theo nhu cầu của cơ thể, bởi cơ địa mỗi người sẽ khác nhau, những món ăn mà bạn không thích hay bị dị ứng,...thì không nên miễn cưỡng.

• Ăn chín, uống sôi, tránh các thực phẩm tái, sống vì có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm

• Lựa chọn các thực phẩm tươi ngon, tránh sản phẩm bị dập, nát, thối hoặc không rõ nguồn gốc,...

• Không chỉ người vợ mà ngay cả người chồng cũng cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, giúp cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng, và hạn chế tinh trùng yếu, tinh trùng dị tật,... Điều này giúp tăng khả năng thụ thai và chất lượng thai kỳ sau này.

Khi đã nắm rõ được những quy tắc này, chắc chắn ăn gì để chuẩn bị có thai sẽ không còn là vấn đề khiến bạn phải lo lắng.

Chuẩn bị có thai nên ăn gì?

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, phụ nữ chuẩn bị mang thai khi lên thực đơn nên lựa chọn các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và các chất cần thiết cho cơ thể.

Thực phẩm giàu vitamin và chất xơ

Một cuộc nghiên cứu năm 2016 đã chỉ ra rằng, việc tăng hàm lượng chất xơ cho cơ thể lên khoảng 10g mỗi ngày sẽ giúp giảm nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ xuống 26%. Bên cạnh đó, chất xơ còn đóng vai trò quan trọng giúp mẹ bầu chống lại nguy cơ táo bón, trĩ,...

Một số thực phẩm giàu chất xơ mà bạn nên lựa chọn như:

• Ngũ cốc: yến mạch, bánh mì, lúa mì,...

• Rau xanh sẫm màu và trái cây: rau cải, rau muống, mâm xôi, đào, lê, việt quất,...

• Các loại đậu: đậu hà lan, đậu đen, đậu lăng, ngô,...

Phụ nữ cũng cần tích cực bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C, E, B6, B12,...để tăng khả năng thụ thai, nâng cao sức khỏe. Các loại vitamin thường có trong thịt động vật, cá, sữa tươi, chuối, gạo, ngũ cốc,...

Thực phẩm chứa nhiều protein (đạm)

Protein không chỉ giúp tăng cường sức khỏe cho phụ nữ đang có ý định mang thai mà còn giúp thai nhi hình thành, phát triển tốt. Tuy nhiên, các chị em cần lưu ý tránh ăn nhiều protein động vật chứa hàm lượng chất béo cao vì chúng có thể gây cản trở quá trình thụ thai.

Một số nguồn thực phẩm chứa nhiều chất đạm tốt cho cơ thể mà phụ nữ nên lựa chọn như:

• Các loại cá, đặc biệt là cá hồi không chỉ giàu protein mà còn cung cấp hàm lượng omega-3 lớn cho cơ thể.

• Thịt nạc: các loại thịt nạc từ gia cầm, lợn, bò đều là những thực phẩm nên ăn nhưng với một lượng vừa phải.

• Sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa như sữa tươi, sữa chua, phô mai rất giàu đạm, vitamin D và canxi.

• Các loại hạt và đậu giàu protein và chất xơ: đậu đen, đậu tương,...

Thực phẩm giàu tinh bột

Tinh bột là chất dinh dưỡng không thể thiếu đối với cơ thể, nó giúp mang lại nhiều năng lượng, tăng cường sức khỏe. Vì vậy, phụ nữ chuẩn bị mang thai có thể cung cấp tinh bột từ gạo, mì, khoai tây, bánh mì,... Lưu ý, không nên dung nạp quá nhiều tinh bột vào cơ thể vì sẽ làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường thai kỳ,...

Thực phẩm giàu omega-3

Omega-3 là một loại chất béo có tác dụng điều chỉnh hormone, kích thích rụng trứng và lưu thông máu đến các cơ quan sinh tốt hơn. Hơn nữa, bên trong omega-3 có chứa DHA và EPA, giúp phát triển trí não, thị giác cho trẻ và giảm nguy cơ sinh non.

Vì vậy, phụ nữ đang có ý định mang thai nên bổ sung sớm omega-3 bằng các loại thực phẩm như:

• Hải sản: các loại cá hồi, cá mòi, cá trích hay cá cơm,...có hàm lượng omega-3 rất nhiều mà chúng ta không nên bỏ qua. 

• Thịt bò ăn cỏ: hàm lượng omega-3 có trong bò nuôi ăn cỏ nhiều hơn bò nuôi ăn ngũ cốc.

• Các loại hạt: gồm hạt óc chó, hạt chia, hạt lanh,...

• Dầu thực vật: dầu đậu nành, dầu hạt chia, dầu lanh, dầu hạt cải,...

Các chị em cũng cần lưu ý giảm bớt lượng chất béo bão hòa có trong bơ, mỡ động vật,.. và chất béo chuyển hóa trong đồ ăn chế biến sẵn như bánh kẹo, khoai chiên,...dung nạp vào cơ thể.

Xem thêm:

• Người bị thận đa nang có mang thai được không? Điều trị bệnh bằng cách nào?
• Bị suy thận có con được không? Cần làm gì để tăng khả năng thụ thai?

Thực phẩm nhiều sắt

Sắt không chỉ cần thiết đối với mẹ bầu mà cả những phụ nữ chuẩn bị mang thai cũng cần phải bổ sung đầy đủ. Bởi đây là nguyên liệu tạo ra hồng cầu, vận chuyển oxy đi khắp cơ thể, trong đó có cả thai nhi sau này.

Cơ thể bị thiếu sắt sẽ gây ra tình trạng thiếu máu, là một trong những nguyên nhân chính gây ra biến chứng nguy hiểm khi mang thai. Cụ thể như:

• Tăng nguy cơ sảy thai, sinh non

• Thai nhi bị suy dinh dưỡng, nhẹ cân hơn so với tuổi

• Tăng tỉ lệ tử vong cả mẹ và bé trong giai đoạn chuyển dạ

• Mẹ đối mặt với biến chứng hậu sản: băng huyết sau sinh,...

• Trẻ sinh ra chậm phát triển về trí tuệ và thể chất

Vì vậy, các chị em cần lưu ý bổ sung sắt đầy đủ, có thể bổ sung dạng thuốc uống. Đặc biệt, bổ sung sắt từ nguồn thực phẩm rất dồi dào và tốt cho cơ thể mà chúng ta không nên bỏ qua.

Một số thực phẩm có hàm lượng sắt cao tốt cho sức khỏe như:

• Thịt đỏ: thịt lợn, thịt bò, thịt gà, tim động vật, cật, tiết,...

• Rau: rau cần, rau dền, rau đay, đậu, nấm, mộc nhĩ, nấm hương,...

Lưu ý, khi uống thuốc bổ sung sắt không nên sử dụng cùng trà hoặc cà phê bởi các loại nước uống này chứa tanin, có thể gây cản trở quá trình hấp thu sắt của cơ thể. Thay vào đó, bạn nên bổ sung thêm vitamin C cho cơ thể để tăng cường khả năng hấp thu sắt.

Thực phẩm giàu canxi

Bổ sung canxi giúp cho chức năng sinh sản hoạt động tốt hơn, tăng cường khả năng thụ thai. Đồng thời giúp cho xương, răng của trẻ sau này phát triển tốt hơn. Nếu mẹ không cung cấp đủ lượng canxi cần thiết cho cơ thể thì khi mang bầu, thai nhi sẽ hấp thu canxi từ xương của người mẹ. Từ đó gây ra tình trạng loãng xương, giòn xương ở người mẹ trong tương lai,...

Một số thực phẩm giàu canxi có thể lựa chọn như: rau cải xoăn, bông cải xanh, sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa như sữa chua, phô mai,...

Uống thuốc bổ trước khi mang thai

Ngoài việc bổ sung các chất dinh dưỡng cho cơ thể ở giai đoạn chuẩn bị mang thai bằng nguồn thực phẩm, các chị em cũng cần lưu ý uống thêm thuốc bổ để tăng hiệu quả. Một số dưỡng chất có thể bổ sung bằng thuốc uống như sắt, canxi, axit folic, DHA. Tuy nhiên, các chị em nên hỏi ý kiến bác sĩ và tuân thủ hướng dẫn về liều lượng, thời gian uống thuốc để tránh gây phản tác dụng của thuốc.

Gợi ý thực đơn cho các chị em đang có ý định mang thai

Dưới đây là gợi ý một số món ăn giúp các chị em bổ sung trong thực đơn hàng ngày để vừa đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng, vừa cải thiện món ăn tránh nhàm chán như:

Ngày thứ nhất:

• Bữa sáng: phở gà, 1 quả lựu tráng miệng

• Bữa phụ sáng: một chút bánh ngọt, một cốc sữa

• Bữa trưa: 2 bát cơm, thịt bò kho, rau muống luộc, 1 quả cam tráng miệng

• Bữa phụ chiều: 1 bát cháo thịt nạc

• Bữa tối: 2 bát cơm, đậu rán, tôm rang, trứng ốp lết, bắp cải xào và 1 quả chuối tráng miệng

• Đêm: uống 1 cốc sữa

Ngày thứ hai:

• Bữa sáng: Bánh đa nấu thịt nạc, 1 quả quýt ngọt tráng miệng

• Bữa phụ sáng: ít bánh ngọt, uống 1 cốc sữa.

• Bữa trưa: 2 bát cơm, sườn nấu su hào, tôm rang, tráng miệng bằng 1 quả táo

• Bữa phụ chiều: 1 bát súp thịt gà

• Bữa tối: 2 bát cơm, cá sốt cà chua, thịt nạc rim, rau cải luộc

• Đêm: uống 1 cốc sữa

Ngày thứ ba:

• Bữa sáng: Xôi ruốc, 1 miếng dưa hấu để tráng miệng

• Bữa phụ sáng: pha sữa tươi với ngũ cốc nguyên hạt.

• Bữa trưa: 2 bát cơm, cá kho, rau cải ngọt luộc, trứng ốp, tráng miệng hồng xiêm

• Bữa phụ chiều: 1 bát súp tôm

• Bữa tối: 2 bát cơm, giá xào thịt bò, canh rau cải nấu nước luộc thịt gà, tráng miệng thanh long

• Đêm: uống 1 cốc sữa

Như vậy, bài viết này đã giúp các chị em trả lời câu hỏi “chuẩn bị mang thai nên ăn gì?” Ngoài những gợi ý các món ăn của Monkey, các chị em có thể bổ sung thêm những món theo sở thích. Tuy nhiên, yếu tố cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng vẫn được đặt lên hàng đầu.