Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều và cách điều chỉnh phù hợp với trẻ

Sữa mẹ ít hay nhiều nghĩa là gì? 

Không có khái niệm cụ thể để biết mẹ ít hay nhiều sữa, chỉ có thể hiểu nôm na như sau:

• Sữa ít: Là trường hợp mẹ không đáp ứng được nhu cầu ti, dinh dưỡng của trẻ. 

• Sữa nhiều: Mẹ có thể đáp ứng đủ, hoặc dư nhu cầu ti, dinh dưỡng của trẻ. 

Khi mẹ bị ít sữa thì ngực sẽ xẹp ngay sau khi cho ti, bé chỉ bú trong thời gian ngắn và không chịu bú nữa,...Khi mẹ nhiều sữa thì ngực mẹ tròn căng, dư sữa sau khi cho ti, bé bú xong em ngoan, không quấy khóc,...

Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều? 

Có nhiều phương pháp để xác định sữa mẹ ít hay nhiều nhưng phương pháp đơn giản nhất là quan sát phản ứng của trẻ khi bú, hình dáng ngực và cảm nhận của mẹ.

Dấu hiệu cho thấy mẹ bị ít sữa

Dấu hiệu qua phản ứng của trẻ

• Trẻ chỉ bú một thời gian ngắn thì bỏ không bú nữa, khi bú thường kém tập trung thậm chí là bỏ bú mẹ

• Thời gian bú mỗi bên ngực khá ngắn khoảng 5 phút là trẻ không bú nữa

• Mỗi lần bú của trẻ thường nhiều hơn 5 nhịp sau đó mới nuốt. Trường hợp này có thể do trẻ mút yếu hoặc do sữa mẹ quá ít trẻ mút không ra được

Dấu hiệu qua hình dáng ngực

• Dáng ngực của mẹ thường nhỏ và mềm nhẹo

• Ngực không bị căng tức, cơ thể của mẹ bỉm hay bị mệt mỏi, chán ăn, khó tiêu,...

• Sữa mẹ có màu nhạt hoặc trong vắt

Dấu hiệu qua cảm nhận của mẹ

• Vì bú được ít sữa nên trẻ ít đi vệ sinh, nước tiểu thường sẫm màu, trẻ hay bị khô miệng và vàng da

• Trẻ chậm lớn, chậm tăng cân và chiều cao kèm theo hay quấy khóc do bị đói

Thông thường trọng lượng của trẻ mới sinh sẽ tăng dần theo thời gian, các mẹ có thể theo dõi để nắm rõ.

• Từ 0-3 tháng tuổi: trẻ tăng khoảng 100-200g/ tuần
• Từ 3-6 tháng tuổi: trẻ sẽ tăng 100-140g/ tuần
• Từ 6-12 tháng tuổi: trẻ sẽ tăng 60-100g/ tuần

Dấu hiệu cho thấy mẹ nhiều sữa

Dấu hiệu qua phản ứng của trẻ

• Trẻ bú mỗi bên ngực tầm 5-10 phút sau đó đổi bên còn lại. Khi bú no trẻ thường nằm ngủ hoặc tự chơi rất ngoan chứng tỏ sữa mẹ nhiều, đủ cung cấp cho trẻ.

• Mỗi lần bú trẻ sẽ mút khoảng 3-4 nhịp sau đó mới nuốt, mẹ có thể nghe rõ tiếng nuốt sữa của trẻ.

Dấu hiệu qua hình dáng ngực

• Ngực của mẹ bị căng thậm chí hay bị rỉ sữa ra ngoài áo

• Một số mẹ có ngực nhỏ nhưng lượng sữa lại rất nhiều. Ngực luôn ở tinh trạng căng phồng chứ không bị mềm hoặc teo tóp

Dấu hiệu qua cảm nhận của mẹ

• Trẻ bú được nhiều nên sẽ đi tiểu nhiều lần trong ngày. Thông thường trẻ sơ sinh sẽ đi tiểu 1 tiếng/1 lần, trẻ từ 1 tháng trở lên đi tiểu 1,5 tiếng/lần và từ 12 tháng tuổi trở lên sẽ đi tiểu 2 tiếng/ lần

• Trẻ ăn uống, chơi rất ngoan và tăng cân đều. Khi ăn no trẻ sẽ ngủ ngoan hơn, ngủ được nhiều hơn.

Mẹ bị ít sữa phải làm sao? 

Khi tìm được nguyên nhân của mẹ bị ít sữa thì mẹ nên áp dụng ngay các biện pháp khắc phục tình trạng này. Dưới đây là một số phương pháp giúp mẹ khắc phục tình trạng ít sữa hiệu quả.

Tăng cường cho con bú

Mặt dù mẹ ít sữa nhưng vẫn nên cho trẻ bú thường xuyên và đừng vội vàng cho trẻ uống sữa công thức thay thế. Bởi vì khi trẻ bú thường xuyên sẽ kích thích sữa mẹ về tốt hơn. Mẹ nên cho trẻ bú ít nhất 10-15 phút cho mỗi lần bú. Nếu trong khi bú trẻ ngủ đi thì mẹ có thể đánh thức nhẹ nhàng và cho trẻ bú tiếp.

Áp dụng lịch hút sữa phù hợp

Để hút sữa hiệu quả và sữa về được nhiều nhất thì các mẹ phải có lịch hút sữa phù hợp. Mỗi ngày các mẹ phải hút sữa ít nhất 8 lần, mỗi lần cách nhau 2-3 giờ và hút sữa đúng giờ, không được bỏ cữ. Mỗi cữ hút sữa các mẹ hút không quá 30 phút. 

Khi hút sữa các mẹ có thể hút theo lịch 6 giờ-9 giờ-12 giờ-15 giờ-18 giờ-21 giờ-24 giờ-3 giờ và hút cả ngày lẫn đêm. Tuy nên đối với các cữ hút đêm mẹ có thể giãn các cữ ra để cho trẻ ti và mẹ có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơi. Khi áp dụng hút sữa bằng máy để kích sữa tốt hơn các mẹ cần phải thật kiên trì để đạt được hiệu quả.

Sau khi lượng sữa đã ổn định các mẹ có thể giãn các cữ hút sữa. Mỗi ngày mẹ có thể hút từ 4-5 cữ cách nhau 4-5 tiếng phù thuộc vào thời gian rảnh của mẹ. Sữa hút ra nếu trẻ bú không hết mẹ có thể bảo quản lạnh để dự trữ cho trẻ.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Sữa mẹ loãng ăn gì cho đặc? Top 5+ thực phẩm không nên bỏ qua

7+ Cách lấy lại sữa mẹ đã mất cực kỳ hiệu quả không nên bỏ qua

Sữa mẹ từ đâu mà có? Cơ chế tiết sữa không phải ai cũng biết

Thay đổi chế độ dinh dưỡng 

Mẹ nên ăn đa dạng các loại thực phẩm để cung cấp đủ chất dinh dưỡng và tăng tiết sữa để giảm bớt tình trạng ít sữa như:

• Trứng gà, móng giò, các loại cá giàu omega 3, thịt bò,...

• Các loại rau xanh tốt cho mẹ bỉm như rau ngót, rau khoai lang, bông cải xanh, rau đay, rau chân vịt,...

• Các loại quả như quả sung, đu đủ xanh, chuối, các loại quả giàu vitamin A có màu cam, màu đỏ như cà chua, gấc, cam, bưởi,...

• Các loại hạt như đậu nành, đậu xanh, đậu đen, hạt sen, hạt bí hoặc ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch,...

• Để đảm bảo năng lượng cho cơ thể và tiết sữa nhiều hơn thì trong thời gian cho con bú mẹ nên uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. Đặc biệt, mẹ nên uống nước thường xuyên tránh đợi đến khi khát khô mới uống vì khi đó cơ thể đã bị mất nước nhiều.

Tạo tâm lý tích cực

Sữa mẹ sản xuất ra được quyết định bởi hoạt động của 2 hormone prolactin và oxytocin. Vì thế nếu cơ thể của mẹ căng thẳng, mệt mỏi sẽ làm lượng hormone giảm đi khiến mẹ bị ít sữa hoặc thậm chí là mất sữa. Do đó, ngoài ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng mẹ cần phải tạo cho mình tâm lý tích cực, lạc quan để sữa về nhiều hơn.

Thận trọng khi dùng thuốc

Khi mẹ bị ít sữa cần hạn chế sử dụng các loại thuốc tránh thai và kháng sinh bởi vì các loại thuốc này rất dễ gây thiếu sữa và mất sữa. Trường hợp nếu mẹ bị bệnh cần dùng thuốc thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Sữa mẹ xuống nhiều quá có tốt không? 

Ngoài nỗi lo mất sữa, sữa nhiều quá cũng khiến nhiều chị em đau đầu. Bởi vì sữa xuống nhiều quá cũng không phải là điều tốt. Khi sữa mẹ xuống nhiều quá sẽ khiến các mẹ bị căng tức ngực, cảm giác ngực rất nặng nề và khó chịu.

Ngoài ra, sữa quá nhiều sẽ bị chảy ra áo gây cảm giác ẩm ướt, không thoải mái và có thể khiến mẹ bị viêm đầu ti. Nếu lượng sữa quá nhiều trẻ bú không hết, sữa sẽ tồn đọng lại trong bầu ngực dẫn đến tắc sữa. 

Còn đối với trẻ khi sữa mẹ tiết quá nhiều, tia sữa sẽ bắn mạnh và nhanh khiến cho trẻ dễ sợ bú. Bởi vì sữa xuống nhanh và mạnh nên khi bú trẻ rất dễ bị sặc, khó thở. Mặt khác, sữa xuống nhanh trẻ sẽ bú nhanh no khi mới bú được sữa đầu cữ, không nhận được hết sữa ở cuối cử. Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến dinh dưỡng và sự phát triển của trẻ.

Xem thêm: Sữa mẹ bị vón cục: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả nhất

Sữa mẹ xuống nhiều quá phải làm sao? 

Sữa mẹ mang lại nhiều lợi ích cho trẻ nhưng cũng không ít rắc rối khi sữa xuống quá nhiều. Các mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau đây để khắc phục và kiểm soát tình trạng sữa nhiều.

• Cho trẻ ti hết 1 bên ngực: Giúp nạp được trọn vẹn chất dinh dưỡng ở 1 bên và chặn sữa hiệu quả. Thông thường một cữ bú của trẻ sẽ kéo dài khoảng 15-20 phút. Nếu mẹ cho trẻ bú hết 1 bên ngựa sẽ giúp trẻ nhận được dinh dưỡng ở cả sữa đầu và sữa cuối. Tiếp đó, đợi khoảng 1-2 tiếng cho trẻ bú với bên ngực còn lại.

• Hút sữa: Để tránh gây tắc tia sữa, căng tức ngực, tạo cảm giác khó chịu mẹ có thể hút bớt sữa ra ngoài. Áp dụng cách này mẹ có thể làm giảm độ mạnh của các tia sữa khi cho trẻ bú và giúp trẻ dễ dàng nhận được dòng sữa béo tốt ở cuối cữ bú.

• Chọn tư thế bú phù hợp cho trẻ: Cách này nhằm mục đích để tránh trẻ bị sặc và mẹ có thể kiểm soát được lượng sữa. Ban đầu mẹ nên tựa lưng, tay của trẻ và đặt đối diện mẹ. Say đó đặt phần đầu của trẻ cao hơn ngực và cho trẻ nằm thoải mái trên đùi của mẹ để bú.

Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất vô cùng bổ dưỡng và cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên nếu sữa mẹ quá ít hay quá nhiều cũng sẽ đem lại không ít rắc rối cho cả mẹ và trẻ. Hy vọng với những chia sẻ làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều sẽ giúp các mẹ khắc phục được trình trạng của bản thân. Chúc các mẹ có nguồn sữa dồi dào và khỏe mạnh để nuôi dưỡng bé yêu trưởng thành.