Tết Nguyên Đán là một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam. Đây là dịp để mọi người sum họp, đoàn viên và cùng nhau đón chào một năm mới an khang, thịnh vượng. Bên cạnh những phong tục tập quán truyền thống, mâm cỗ Tết cũng là một nét đặc trưng không thể thiếu trong văn hóa Tết của người Việt.
Mỗi vùng miền trên đất nước Việt Nam đều có những món ăn đặc trưng riêng cho ngày Tết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những món ăn ngày Tết miền Bắc - Trung - Nam mang đậm nét văn hóa ẩm thực đặc sắc nhất của dân tộc Việt Nam. Khám phá ngay!
Các món ăn ngày Tết cổ truyền
Các món ăn ngày Tết cổ truyền của Việt Nam là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Việt Nam. Những món ăn này mang ý nghĩa tâm linh, thể hiện ước mong của người Việt Nam về một năm mới an khang, thịnh vượng. Một số món ăn ngày Tết miền Bắc Trung Nam như:
Bánh Chưng, bánh Tết
Bánh chưng, bánh Tết là hai món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt. Bánh chưng được làm từ gạo nếp, thịt lợn, đậu xanh và lá dong, tượng trưng cho trời đất, âm dương hòa hợp. Bánh Tết được làm từ gạo nếp, thịt lợn, đậu xanh và lá chuối, tượng trưng cho sự đoàn kết, gắn bó của gia đình.
Thịt kho tàu
Thịt kho tàu là một món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt. Món ăn này được làm từ thịt lợn, trứng cút, nước dừa và các loại gia vị, thường được ăn kèm với cơm nóng, dưa cải chua, củ kiệu,.... Thịt kho tàu có màu nâu cánh gián, vị đậm đà, là một món ăn phổ biến trong mâm cỗ Tết của người Việt.
Món thịt kho tàu có màu nâu cánh gián tượng trưng cho đất đai màu mỡ, là mong muốn của người Việt về một năm mới an khang, thịnh vượng. Món ăn này cũng có vị ngọt đậm đà, tượng trưng cho sự no đủ, hạnh phúc.
Canh khổ qua dồn thịt
Canh khổ qua dồn thịt là một món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt Nam. Món ăn này có vị đắng đặc trưng, nhưng hậu vị ngọt, hòa quyện trong hương thơm của các loại gia vị. Món ăn này thường được ăn kèm với cơm nóng, dưa leo, cà chua.
Món canh khổ qua dồn thịt có vị đắng, được coi là món ăn "đắng trước ngọt sau". Người Việt quan niệm rằng, ăn món canh này sẽ giúp xua tan mọi khó khăn, vất vả trong năm cũ, đón chào một năm mới ngọt ngào, suôn sẻ. Ngoài ra, món canh khổ qua dồn thịt còn có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, rất thích hợp trong những ngày Tết.
Củ kiệu
Củ kiệu là một món ăn dân dã không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt, đặc biệt là ở miền Bắc. Món ăn này có vị chua ngọt, giòn giòn, thường được ăn kèm với bánh chưng, bánh Tết, thịt kho tàu,... Món củ kiệu có màu vàng cam, tượng trưng cho sự may mắn, sung túc. Ngoài ra, món ăn này cũng có vị chua ngọt, giòn giòn, tượng trưng cho sự vui vẻ, hạnh phúc.
Xôi gấc
Xôi gấc là một món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt. Xôi gấc sau khi chín có màu đỏ tươi, mùi thơm nức. Xôi dẻo thơm, béo ngậy, vị ngọt thanh của gấc. Món ăn này thường được ăn kèm với thịt gà luộc, giò chả, dưa hành. Món ăn này cũng có vị ngọt thanh, tượng trưng cho sự no đủ, hạnh phúc.
Các món ăn ngày Tết miền Bắc
Văn hóa ẩm thực miền Bắc ngày Tết là một nét đẹp truyền thống của người Việt Nam, thể hiện sự hiếu thảo, lòng biết ơn, và niềm vui của những ngày đầu năm mới. Trong mâm cỗ Tết miền Bắc, có rất nhiều món ăn đặc trưng, mang đậm hương vị quê hương, trong đó có thể kể đến những món sau:
Giò thủ
Giò thủ là một món ăn ngày Tết miền Bắc truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ của người dân nơi đây. Món ăn này được làm từ các nguyên liệu như tai heo, lưỡi heo, thịt thủ (thịt đầu), mộc nhĩ (nấm tai mèo), nấm hương, hành tím, gừng, gia vị,… Giò thủ có vị dai giòn, thơm ngon, là món ăn được nhiều người yêu thích. Món ăn này thường được ăn kèm với dưa hành, nước chấm chua ngọt, hoặc ăn không.
Ngoài cách làm truyền thống, hiện nay có nhiều cách làm giò thủ khác nhau, như: giò thủ chiên, giò thủ nướng, giò thủ hấp... Mỗi cách làm đều có hương vị riêng, mang đến cho người thưởng thức những trải nghiệm thú vị.
Thịt đông
Thịt đông là một món ăn ngày Tết miền Bắc đặc trưng, được làm từ các nguyên liệu như thịt lợn, bì lợn, mộc nhĩ, nấm hương, miến, gia vị... Món ăn này có vị ngọt thanh, béo ngậy, dai giòn, là món ăn được nhiều người yêu thích trong dịp Tết Nguyên Đán. Món ăn này thường được ăn kèm với dưa hành, nước chấm chua ngọt, hoặc ăn không.
Thịt đông là món ăn được coi là biểu tượng cho sự vững chãi, bền chặt. Món ăn này thường được đặt ở vị trí trung tâm của mâm cỗ, thể hiện mong ước của gia chủ về một năm mới an khang, thịnh vượng, mọi việc đều được vững vàng, thuận lợi.
Dưa món
Dưa món là một món ăn dân dã, nhưng không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Bắc. Món ăn này được làm từ các nguyên liệu như củ hành, cà rốt, củ kiệu, dưa leo, đu đủ,... được ngâm chua ngọt. Món ăn này thường được ăn kèm với bánh chưng, bánh dày, hoặc ăn không.
Dưa món là món ăn được coi là biểu tượng cho sự thanh mát, tươi mới. Món ăn này thường được đặt ở vị trí bên cạnh bánh chưng, bánh dày, thể hiện mong ước của gia chủ về một năm mới an khang, thịnh vượng, mọi việc đều được tươi mới, suôn sẻ.
Măng khô hầm chân giò
Măng khô hầm chân giò là một món ăn ngày Tết miền Bắc, được nhiều gia đình yêu thích. Món ăn này có vị ngọt thanh của chân giò, vị giòn sần sật của măng khô, là món ăn bổ dưỡng, dễ ăn. Ngoài cách làm truyền thống, hiện nay có nhiều cách làm măng khô hầm chân giò khác nhau, như: măng khô hầm chân giò với hạt sen, măng khô hầm chân giò với đậu phụ, măng khô hầm chân giò với cà rốt,...
Măng khô hầm chân giò là món ăn được coi là biểu tượng cho sự sung túc, đủ đầy. Món ăn này thường được đặt ở vị trí trung tâm của mâm cỗ, thể hiện mong ước của gia chủ về một năm mới an khang, thịnh vượng, mọi người trong gia đình đều khỏe mạnh, hạnh phúc.
Các món nộm miền Bắc
Các món nộm miền Bắc là một trong những món ăn được yêu thích nhất trong mâm cỗ Tết của người dân miền Bắc. Nộm là món ăn được làm từ các loại rau củ, thịt, hải sản,... được trộn cùng với gia vị, tạo nên hương vị chua ngọt, thanh mát, giúp kích thích vị giác. Một số món nộm miền Bắc phổ biến như:
-
Nộm bò khô: Nộm bò khô là món ăn được nhiều người yêu thích. Món ăn này được làm từ thịt bò khô, rau củ, hoa quả, nước trộn chua ngọt.
-
Nộm hoa chuối tai heo: Nộm hoa chuối tai heo là món ăn dân dã, nhưng không kém phần hấp dẫn. Món ăn này được làm từ hoa chuối, tai heo, rau củ, nước trộn chua ngọt.
-
Nộm sứa: Nộm sứa là món ăn mang hương vị của biển. Món ăn này được làm từ sứa, rau củ, nước trộn chua ngọt.
-
Nộm tôm su hào: Nộm tôm su hào là món ăn thanh mát, dễ ăn. Món ăn này được làm từ tôm, su hào, rau củ, nước trộn chua ngọt.
-
Nộm cá mè: Nộm cá mè là món ăn đặc trưng của miền Bắc. Món ăn này được làm từ cá mè, rau củ, nước trộn chua ngọt.
Ý nghĩa của cây cảnh và các loại hoa ngày Tết qua mắt trẻ thơ
Lì xì tết - Truyền thống và cách dạy trẻ về quản lý tiền tết
Khai bút đầu năm Giáp Thìn 2024: Ngày, giờ đẹp để khai bút cho cả năm may mắn thuận lợi
Các món ăn ngày Tết miền Trung
Văn hóa ẩm thực miền Trung ngày Tết mang đậm hương vị của biển cả và sự pha trộn của nhiều nền văn hóa. Người miền Trung chuộng sự cầu kỳ, tỉ mỉ trong từng món ăn, thể hiện mong muốn một năm mới sung túc, ấm no. Dưới đây là các món ăn ngày Tết miền Trung mà bạn có thể tham khảo:
Nem chua
Nem chua là một trong những món ăn đặc trưng của miền Trung, thường được dùng trong dịp Tết Nguyên Đán. Nem chua được làm từ thịt lợn nạc, bì lợn, thính gạo, muối, đường, tỏi, ớt,... có vị chua cay, giòn dai, là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Món ăn ngày Tết miền Trung này có thể ăn trực tiếp hoặc ăn kèm với các loại rau sống, chấm với nước mắm chua ngọt. Ngoài ra, nem chua là món ăn ngon, lạ miệng, rất thích hợp để nhâm nhi trong những ngày Tết.
Bò kho mật mía
Bò kho mật mía là một món ăn truyền thống của người dân miền Trung, đặc biệt là ở Nghệ An. Món ăn này thường được dùng trong dịp Tết Nguyên Đán để đãi khách và là món ăn yêu thích của nhiều người.
Bò kho mật mía có hương vị đậm đà, ngọt thơm của mật mía, cay nồng của ớt bột, thơm dịu của sả, quế và hoa hồi. Món ăn này thường được ăn kèm với bánh chưng, xôi hoặc cơm nóng. Với những nguyên liệu đơn giản và cách làm dễ dàng, bạn có thể tự tay làm món ăn này ngay tại nhà để chiêu đãi gia đình và bạn bè.
Thịt ngâm mắm
Thịt ngâm mắm là một món ăn đặc sản của miền Trung, đặc biệt là ở các tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng, Huế. Món ăn này có hương vị đậm đà, thơm ngon, thường được ăn kèm với bánh chưng, xôi hoặc cơm nóng.
Bên cạnh đó, thịt ngâm mắm là món ăn ngon, bổ dưỡng, có thể ăn được trong nhiều ngày. Món ăn này mang đậm hương vị của miền Trung, thường được dùng trong các dịp lễ Tết, đặc biệt là Tết Nguyên Đán.
Giò bò
Giò bò được làm từ thịt bò xay nhuyễn, trộn đều với các gia vị như tiêu, muối, hạt nêm, nước mắm, đường, rồi gói trong lá chuối hoặc lá dong, hấp chín. Bên cạnh đó, giò bò là món ăn ngon, bổ dưỡng, mang đậm hương vị của miền Trung. Món ăn này thường được dùng trong các dịp lễ Tết, đặc biệt là Tết Nguyên Đán.
Tré
Tré là một món ăn đặc trưng của miền Trung, đặc biệt là Bình Định. Món ăn này được làm từ thịt heo, tai, lưỡi, mỡ, bì heo và các loại gia vị như tỏi, ớt, gừng, nước mắm. Tré được ủ lên men tự nhiên, tạo ra hương vị chua chua, cay cay, đậm đà và rất thú vị. Hơn thế nữa, nón ăn này không chỉ là món ăn dân dã mà còn là nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của vùng đất này.
Các món ăn ngày Tết miền Nam
Văn hóa ẩm thực ở miền Nam ngày Tết mang đậm bản sắc của vùng đất sông nước, trù phú. Các món ăn được chế biến với hương vị thơm ngon, đậm đà, mang ý nghĩa may mắn, sung túc cho năm mới. Một số món ăn ngày Tết miền Nam có thể kể đến như:
Củ cải ngâm nước mắm
Củ cải ngâm nước mắm là một món ăn dân dã, quen thuộc trong mâm cỗ Tết của người miền Nam. Món ăn này có vị chua ngọt, giòn rụm, ăn kèm với các món ăn khác như bánh chưng, bánh Tết, thịt kho tàu,... giúp chống ngán, tăng thêm hương vị cho bữa ăn.
Hơn thế nữa, củ cải là biểu tượng của sự may mắn, sung túc. Món củ cải ngâm nước mắm có vị chua ngọt, giòn rụm, tượng trưng cho sự tươi mới, khởi đầu mới. Người miền Nam quan niệm rằng, ăn củ cải ngâm nước mắm trong ngày Tết sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình trong năm mới.
Thịt kho nước dừa
Thịt kho nước dừa là một món ăn truyền thống, không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Nam. Món ăn này có vị ngọt béo đậm đà, ăn kèm với củ kiệu ngâm chua cay, tạo nên một hương vị đặc trưng, khó quên.
Bên cạnh đó, thịt ba chỉ là biểu tượng của sự no đủ, sung túc. Món thịt kho nước dừa có vị ngọt béo đậm đà, tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc. Người miền Nam quan niệm rằng, ăn thịt kho nước dừa trong ngày Tết sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình trong năm mới.
Tóm lại, thịt kho nước dừa là một món ăn ngon miệng, bổ dưỡng và mang nhiều ý nghĩa. Món ăn này là một nét đẹp văn hóa ẩm thực ngày Tết của người miền Nam.
Củ kiệu trộn tôm khô
Củ kiệu trộn tôm khô là một trong các món ăn ngày Tết miền Nam mà hầu như nhà nào cũng có. Món ăn này có vị chua ngọt, giòn rụm, ăn kèm với các món ăn khác như bánh chưng, bánh Tết, thịt kho tàu,... giúp chống ngán, tăng thêm hương vị cho bữa ăn. Củ kiệu trộn tôm khô là một món ăn đơn giản, dễ làm nhưng lại rất ngon miệng và bổ dưỡng.
Ngoài ra, củ kiệu là biểu tượng của sự may mắn, sung túc. Món củ kiệu trộn tôm khô có vị chua ngọt, giòn rụm, tượng trưng cho sự tươi mới, khởi đầu mới. Người miền Nam quan niệm rằng, ăn củ kiệu trộn tôm khô trong ngày Tết sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình trong năm mới.
Lạp xưởng
Lạp xưởng là một món ăn truyền thống của người Việt Nam, đặc biệt là ở miền Nam. Món ăn này thường được làm từ thịt lợn, mỡ lợn, rượu, đường, muối, tiêu và một số gia vị khác. Lạp xưởng được nhồi vào ruột lợn và phơi khô hoặc hun khói để bảo quản.
Lạp xưởng miền Nam có hương vị đặc trưng riêng, khác với lạp xưởng ở các vùng miền khác. Món ăn này có vị chua ngọt, cay cay, thơm nồng của rượu và gia vị. Lạp xưởng có thể ăn sống, chiên hoặc nướng đều ngon.
Bên cạnh đó, lạp xưởng là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam. Món ăn này mang ý nghĩa của sự may mắn, sung túc và thịnh vượng.
Chả Lụa
Chả lụa là món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Nam. Món ăn này được làm từ thịt heo xay nhuyễn trộn cùng với các gia vị như nước mắm, tiêu, đường, hạt nêm,... sau đó gói trong lá chuối và luộc chín. Món ăn này tượng trưng cho sự đoàn viên, sum vầy của gia đình trong dịp Tết. Ngoài ra, chả lụa cũng mang ý nghĩa cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.
Cách cân bằng dinh dưỡng cho bữa cơm Tết gia đình
Tết là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam. Trong những ngày Tết, các gia đình thường chuẩn bị những món ăn truyền thống, ngon miệng và hấp dẫn. Tuy nhiên, nếu không cân bằng dinh dưỡng, bữa cơm Tết có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe như thừa cân, béo phì, rối loạn tiêu hóa,... Dưới đây là một số cách giúp bạn cân bằng dinh dưỡng cho bữa cơm Tết gia đình mà bạn cần lưu tâm:
Lựa chọn đa dạng loại thực phẩm
Để đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, bữa cơm Tết cần có đầy đủ 4 nhóm thực phẩm chính, gồm:
-
Nhóm tinh bột: Gạo, bún, mì,...
-
Nhóm đạm: Thịt, cá, trứng, sữa,...
-
Nhóm chất béo: Dầu ăn, mỡ động vật,...
-
Nhóm vitamin và khoáng chất: Rau, củ, quả,...
Mỗi nhóm thực phẩm đều cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Do đó, bạn cần cân đối tỷ lệ giữa các nhóm thực phẩm này trong bữa cơm Tết.
Cân bằng giữa protein, tinh béo và carbohydrates
Protein là chất cần thiết cho sự phát triển và phục hồi của cơ thể. Tinh béo cung cấp năng lượng và giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu. Carbohydrates là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Trong bữa cơm Tết, bạn nên cân bằng tỷ lệ giữa các nhóm chất dinh dưỡng này như sau:
-
Protein: 15-25%
-
Tinh béo: 20-30%
-
Carbohydrates: 55-65%
Thêm rau xanh và trái cây vào bữa ăn
Rau xanh và trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ dồi dào. Vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng, bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Chất xơ giúp tiêu hóa tốt, ngăn ngừa táo bón. Mỗi người nên ăn ít nhất 500g rau xanh và 200g trái cây trong một ngày. Bạn có thể thêm rau xanh và trái cây vào bữa cơm Tết dưới dạng món xào, món canh, món ăn kèm,...
Xem thêm:
- Monkey Apps - Bộ ứng dụng học tập giúp trẻ phát triển toàn diện về tư duy và ngôn ngữ
- Ý nghĩa của cây cảnh và các loại hoa ngày Tết qua mắt trẻ thơ
- Phong tục mặc quần áo mới ngày Tết: Ý nghĩa và cách chọn trang phục cho bé
Lưu ý đến lượng đường và muối
Các món ăn ngày Tết thường có nhiều đường và muối. Đường và muối dư thừa trong cơ thể có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường, cao huyết áp,... Bạn nên hạn chế ăn các món ăn nhiều đường và muối như bánh kẹo, mứt, giò chả,... Bạn cũng nên hạn chế thêm đường và muối vào các món ăn.
Cuối cùng, bạn nên uống đủ nước trong ngày, đặc biệt là trong những ngày Tết, bởi nước giúp cơ thể thanh lọc, đào thải độc tố.
Như vậy, bài viết này đã cung cấp cho bạn danh sách các món ăn ngày Tết miền Bắc - Trung - nam phổ biến trong các bữa cơm và mâm cỗ gia đình. Đồng thời, Monkey còn chia sẻ đến bạn cách cân bằng dinh dưỡng cho bữa cơm Tết gia đình nhằm tránh các tình trạng béo phì, rối loạn tiêu hóa trong dịp lễ tới đây. Hy vọng rằng những thông tin trên đây sẽ giúp ích cho bạn!