Vai trò của chất bột đường đối với cơ thể - 5 lợi ích quan trọng nhất

Hiểu như thế nào về chất bột đường (Carbohydrates)

Bên cạnh chất béo và protein, carbohydrate hay còn gọi là chất bột đường là một trong ba chất dinh dưỡng đa lượng chính trong chế độ ăn uống hàng ngày của mỗi người với chức năng chính là cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chất bột đường xuất hiện ở nhiều dạng khác nhau, điển hình là đường và chất xơ và có trong nhiều loại thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả.

Ở mức cơ bản nhất, chất bột đường được tạo thành từ các khối cấu tạo của đường và có thể được phân loại theo số lượng đơn vị đường được kết hợp trong phân tử của chúng. Glucose, fructose và galactose là những ví dụ về đường đơn chức (monosaccharide). Sucrose (đường ăn) và lactose (đường sữa) được biết đến là các đường đôi (đường hỗn hợp) phổ biến. 

5 vai trò quan trọng của chất bột đường với cơ thể

Carbohydrate là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống của chúng ta. Carbs được cơ thể phân hủy thành glucose để cơ thể sử dụng làm nguồn năng lượng trong cơ, não và các tế bào khác. Một số carbs không được phân hủy sẽ bị lên men bởi vi khuẩn trong đường ruột hay vận chuyển qua ruột mà không bị thay đổi.

Vai trò của chất bột đường trong cung cấp năng lượng cho cơ thể

Chất bột đường có vai trò gì với cơ thể? Một trong những vai trò quan trọng của chất bột đường là cung cấp năng lượng cho cơ thể. Hầu hết carbs trong thực phẩm bạn ăn được tiêu hóa và phân hủy thành glucose trước khi đi vào máu. Glucose trong máu được đưa vào các tế bào của cơ thể và được sử dụng để sản xuất ATP (phân tử mang năng lượng) thông qua một loạt các quá trình hô hấp tế bào nhằm cung cấp năng lượng cho nhiệm vụ trao đổi chất.

Nếu cơ thể bạn không nhận đủ carbohydrate nó sẽ tìm kiếm một nguồn năng lượng khác bằng cách phá vỡ protein trong cơ và chất béo trong cơ thể. Glucose rất quan trọng đối với não bộ bởi bộ não không thể dễ dàng sử dụng các nguồn nhiên liệu khác như chất béo hoặc protein để tạo năng lượng.

Chất bột đường tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa

Trong khi carbohydrate được biết đến nhiều nhất với việc cung cấp năng lượng, một số loại carb cũng có thể giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa. Đây là một trong những vai trò của chất bột đường chúng ta không thể không nhắc tới. Hệ vi sinh vật là một tập hợp khổng lồ các vi sinh vật sống trên cơ thể bạn, hầu hết chúng có trong đường tiêu hóa hoặc ruột. 

Nhiều vi khuẩn trong ruột là vi khuẩn lành mạnh hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Một số loại carbohydrate, điển hình là như chất xơ - hoạt động như thức ăn cho vi khuẩn tốt trong đường ruột và thúc đẩy sự phát triển của chúng. Ăn thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau và ngũ cốc cũng có thể giúp bạn đi tiêu đều đặn, giảm thiểu các vấn đề liên quan đến táo bón và có thể giúp giảm cholesterol cùng lượng đường trong máu.

Chất bột đường cung cấp năng lượng dự trữ cho cơ thể

Vai trò của chất bột đường là gì? Nếu cơ thể bạn đã có đủ glucose để đáp ứng nhu cầu hiện tại thì lượng glucose dư thừa có thể được lưu trữ để sử dụng sau này. Dạng glucose dự trữ này được gọi là glycogen chủ yếu được tìm thấy trong gan và cơ. Đây là một trong những vai trò của chất bột đường rất quan trọng.

Gan có chứa khoảng 100g glycogen và lượng dự trữ này có thể được giải phóng vào máu để cung cấp năng lượng cho khắp cơ thể, duy trì lượng đường trong máu bình thường giữa các bữa ăn. Ngược lại, glycogen trong cơ chỉ được sử dụng bởi các tế bào cơ. Nó rất quan trọng với những người thường xuyên luyện tập thể dục cường độ cao. Hàm lượng glycogen lưu trữ trong cơ ở mỗi người là khác nhau, trung bình khoảng gần 500g.

Bảo vệ cơ bắp – vai trò quan trọng của chất bột đường

Lượng glycogen được dự trữ là một trong những cách để cơ thể đảm bảo có đủ glucose để thực hiện các chức năng cơ bản. Khi thiếu glucose từ chất bột đường, cơ bắp cũng có thể bị phân hủy thành các axit amin và chuyển hóa thành glucose hoặc các hợp chất khác để tạo năng lượng. Tuy nhiên đây không phải là kịch bản tốt vì các tế bào cơ vô cùng quan trọng mà nếu làm mất khối lượng cơ nghiêm trọng sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tăng nguy cơ tử vong. Tiêu thụ ít nhất một số carbs có thể ngăn ngừa sự cố cơ bắp trong trường hợp này.

Carbs tốt giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường

Ăn quá nhiều carbs tinh chế (chất bột đường có chỉ số đường huyết cao, khiến bạn có cảm giác no trong thời gian ngắn) không tốt cho tim mạch và dễ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, không phải tất cả các carbs đều có hại cho cơ thể. Chất xơ là ví dụ minh họa điển hình. 

Mặc dù ruột non của chúng ta không thể tiêu hóa chất xơ, nhưng chất xơ giúp đảm bảo chức năng đường ruột tốt bằng cách tăng khối lượng vật chất trong ruột, kích thích sự vận chuyển trong ruột. Đặc biệt là chất xơ không làm tăng lượng đường trong máu như các loại carbohydrate khác.

Nghiên cứu vai trò của chất bột đường đăng tải trên Thư viện y khoa Quốc gia Hoa Kỳ cho biết, dùng 10.2g chất bổ sung chất xơ hòa tan được gọi là psyllium hàng ngày có thể làm giảm cholesterol xấu LDL xuống 7%. Một đánh giá khác từ 22 nghiên cứu cũng cho kết quả tốt về loại carbs này. Theo đó, những người tiêu thụ 7g chất xơ bổ sung mỗi ngày có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 9%.

Xem thêm: 

• Thức ăn nào không chứa chất bột đường?
• Chất đường bột có nhiều trong thực phẩm nào và liều lượng cần hấp thụ của mỗi người là bao nhiêu?

Chất bột đường tốt và chất bột đường xấu là gì – Làm cách nào để phân biệt?

Không phải tất cả các chất bột đường đều xấu và cũng không phải tất cả các chất bột đường đều tốt, có những loại chúng ta nên hạn chế ăn, nhất là carbs đơn giản tìm thấy trong các loại thực phẩm như kẹo, nước ngọt, si-rô… Carbohydrate tốt là các carbs phức tạp chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây, các loại đậu…

Chi tiết: Carbohydrate gồm các loại nào? Cách phân biệt carb tốt và carb xấu

Như vậy bài viết đã tổng hợp chi tiết các vai trò của chất bột đường với cơ thể và gợi ý một số loại carbs có lợi cho sức khỏe. Để đọc thêm những chia sẻ về dinh dưỡng và nhiều chủ đề thú vị khác như sau khi sinh, nuôi dạy con, giáo dục sớm… hãy click ngay vào website Monkey.edu.vn bạn nhé!