Cách dạy phát âm tiếng Việt chuẩn cho bé trước khi vào lớp 1

Lợi ích khi dạy phát âm tiếng Việt chuẩn cho bé

Tình trạng phát âm sai ở trẻ nhỏ xảy ra rất phổ biến, thể hiện qua những “sai lầm” như: nói ngọng, nói lắp, phát âm không rõ, nói tiếng địa phương. Điều này gây ảnh hưởng rất nhiều đến giao tiếp hàng ngày và hiệu quả học tập của trẻ.

Không chỉ với trẻ nhỏ mà ngay cả với những người lớn, việc phát âm sai - điển hình nhất là nói ngọng cũng không khó để bắt gặp. Điều này xảy ra vì họ không được chỉnh sửa ngay từ nhỏ. Khi họ sống trong cộng đồng cũng có nhiều người phát âm sai thì điều này lại hóa bình thường và cho rằng không cần thiết phải sửa.

Vì vậy, việc dạy trẻ phát âm tiếng Việt chuẩn ngay từ nhỏ là điều cực kỳ quan trọng. Kể cả với trẻ nhỏ chưa nói sõi nhưng nếu phát âm đúng cũng sẽ giúp người nghe dễ hiểu hơn và giao tiếp cùng bé. Hơn nữa, nếu bé phát âm chuẩn chứng tỏ kỹ năng nghe của bé cũng rất tốt. Từ đó giúp cho trẻ rèn luyện, nâng cao kỹ năng giao tiếp của mình.

Điều này không chỉ giúp hỗ trợ các con học tập tốt hơn mà còn góp phần xây dựng nhiều mối quan hệ, đàm phán thuận lợi, mang lại nhiều thuận lợi, thăng tiến trong công việc sau này. Vậy làm sao để luyện phát âm tiếng Việt chuẩn cho bé? Chúng ta sẽ cùng tiếp tục tìm hiểu trong các phần tiếp theo của bài viết này.

Dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ, ba mẹ nên dạy con những gì? 

Dạy cách phát âm tiếng Việt chuẩn cho trẻ sẽ mang lại nhiều lợi ích ở cả hiện tại và tương lai sau này. Vậy nên, khi dạy con học phát âm tiếng Việt lớp 1, ba mẹ cần dạy con học những kiến thức sau:

Dạy bé phát âm tiếng Việt chuẩn theo bảng chữ cái

Điều đầu tiên cần làm để trẻ phát âm chuẩn là dạy trẻ phát âm chữ cái tiếng Việt. Bảng chữ cái tiếng Việt gồm tất cả 29 chữ cái. Trong đó gồm 22 chữ cái bằng tiếng Anh và 7 chữ cái có dấu phụ. Thầy cô và ba mẹ hãy hướng dẫn trẻ phát âm đúng các chữ cái đó trước theo hướng dẫn cụ thể dưới đây:

Dạy trẻ phát âm các âm tiết tiếng Việt

Trong chương trình tiếng Việt của Bộ Giáo dục và Đào tạo gồm 37 âm vị, cụ thể: a, ă, â, b, c, ch, d, đ, e, ê, g, gi, h, i, kh, l, m, n, ng, nh, o, ô, ơ, p, ph, r, s, t, th, tr, u, ư, v, x, iê, uô, ươ. Trong đó có 14 nguyên âm và 23 phụ âm.

• Nguyên âm: có 11 nguyên âm đơn (a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư) và 3 nguyên âm đôi (iê, uô, ươ).

• Phụ âm: b, c, ch, d, đ, g, kh, t, v, h, l, m, n, ng, nh, p, ph, s, th, tr, x, gi, r.

37 âm vị trên được ghi bằng 47 chữ, bao gồm 37 chữ ghi các âm vị nói trên và 10 chữ khác gồm:k, q, gh, y, ngh, ia, ya, yê, ua, ưa.

Cách luyện phát âm tiếng việt chuẩn theo từng âm tiết như sau:

Lưu ý khi học luyện phát âm một số âm tiết như:

• gi, r, d đều có âm “dờ” nhưng cách phát âm khác nhau (ví dụ: gia: dờ - a – da)

• c, k, q đều có âm “cờ” nhưng khi viết phải dựa vào luật chính tả (ví dụ: ke: cờ - e – ke).

• iê, yê, ya đều có âm “ia” (ví dụ: iên: ia - n – iên).

• uô đọc là “ua” (ví dụ: uôn: ua – n – uôn).

• ươ đọc là “ưa” (ví dụ: ươn: ưa – n – ươn).

• l, n có âm là “nờ” nhưng một số vùng miền sẽ dễ bị đọc nhầm.

Dạy trẻ phát âm chữ cái tiếng Việt chuẩn các dấu câu

Dạy phát âm tiếng Việt chuẩn bao gồm cả việc dạy bé phát âm chuẩn các dấu câu. Cụ thể:

• Dấu huyền (`) dùng khi để đọc âm nhẹ nhàng.

• Dấu sắc (´) dùng cho âm giọng mạnh mẽ.

• Dấu hỏi (?) dùng khi bạn lên giọng rồi xuống giọng ngay.

• Dấu nặng (.) dùng cho âm hạ xuống giọng.

Các cách dạy trẻ phát âm tiếng Việt chuẩn nhất

Việc phát âm chuẩn đối với trẻ nhỏ vốn không hề dễ dàng. Vì vậy, để bé học phát âm được đúng và dễ dàng nhất thì ba mẹ cần áp dụng các phương pháp tốt và phù hợp nhất. Bên cạnh việc tiếp thu kiến thức mà thầy cô dạy trên lớp, ba mẹ có thể tham khảo các cách dạy phát âm tiếng Việt lớp 1 hiệu quả dưới đây:

Sử dụng phần mềm dạy tiếng Việt cho trẻ

Trong thời đại 4.0 hiện nay ngày càng có nhiều ứng dụng dạy tiếng Việt cho trẻ nhỏ. Trong đó có VMonkey là ứng dụng được rất nhiều chuyên gia đầu ngành giáo dục đánh giá cao và hơn chục triệu phụ huynh trên thế giới tin tưởng lựa chọn.

Chương trình học của VMonkey không chỉ dạy phát âm tiếng Việt cho cho lứa tuổi mầm non, tiểu học mà còn dạy bé học nhiều kiến thức khác như: phát triển kỹ năng đọc hiểu và trí tuệ cảm xúc, giúp bé hình thành và phát triển nhân cách đạo đức tốt.

Tương tự như bảng điện tử, ứng dụng được tích hợp tính năng âm thanh và hình ảnh. Khi trẻ chạm vào hình chữ cái, VMonkey sẽ phát âm làm mẫu cho bé.

VMonkey sẽ giúp bé học vần chuẩn và nhanh nhất theo chương trình học vần trong sách giáo khoa mới. Từ đó các bé có thể đánh vần, phát âm tròn trịa toàn bộ bảng chữ cái mà không bị nói ngọng hay ảnh hưởng bởi giọng địa phương vùng miền.

Video giới thiệu ứng dụng VMonkey.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Dạy bé học 29 chữ cái tiếng việt theo Bộ GD & ĐT đơn giản và hiệu quả nhất

Tải file tập viết chữ lớp 1 theo tiêu chuẩn của Bộ GD & ĐT (trọn bộ 4 quyển)

4 loại sách luyện đọc lớp 1 cho bé ba mẹ nhất định phải biết

Dạy trẻ phát âm tiếng Việt qua các video

Hiện nay, đa số các bé đều tiếp xúc với các thiết bị công nghệ khá sớm. Quý phụ huynh cũng có thể tận dụng điều này để dạy phát âm tiếng Việt cho bé qua video trên Youtube Kid. Đây sẽ là top những video dạy phát âm tiếng Việt chuẩn nhất mà Monkey muốn giới thiệu đến bạn:

Kênh Thanh Nấm

Thanh Nấm là một trong những kênh Youtube dạy phát âm tiếng Việt chuẩn nhất hiện nay. Sở hữu nhiều video với lượng xem trên 1 000 000 nên các bậc phụ huynh có thể yên tâm. Ngoài dạy cách phát âm, kênh còn lồng ghép cách giúp bé cách viết các chữ cái sao cho đúng. Cũng như các ví dụ về đồ vật, con vật xung quanh bé ở mỗi chữ cái.

Link các video hướng dẫn bé phát âm chuẩn từ kênh Thanh Nấm:

• Video Dạy bé tập đọc bảng chữ cái tiếng Việt mới nhất và cách viết chữ, phát âm chuẩn 2020

• Bé tập đọc bảng chữ cái tiếng Việt | Dạy bé học tiếng Việt 2021

Kênh Học trực tuyến OLM

Video “Bảng chữ cái Tiếng Việt - Tiếng Việt mẫu giáo [OLM.VN]” thu hút hơn 4.800.000 lượt xem trên Youtube. Video hướng dẫn bé cách luyện phát âm tiếng Việt chuẩn xác nhất. Với cách dạy chậm rãi và những hình ảnh nhân vật hoạt hình sẽ tạo được sự thú vị cho bé trong lúc học.

Link video: Bảng chữ cái tiếng Việt - Tiếng Việt mẫu giáo

Kênh EDU Mầm Non

Video “Bé học bảng chữ cái và bài hát bảng chữ cái” được dạy một cách khá chậm rãi, phù hợp cho những bé mới tập phát âm. Các chữ cái được in lên từng tấm thẻ và có hình ảnh minh họa sinh động. 

Link video: Bé học bảng chữ cái và bái hát bảng chữ cái

Kênh DẠY BÉ HỌC

Video “Dạy bé học chữ cái tiếng Việt” của Kênh Dạy bé học có cách phát âm khá chuẩn. Video cũng được lặp đi lặp lại giúp quá trình bé học phát âm được in sâu hơn vào trí não của trẻ.  

Link video: Dạy bé học chữ cái tiếng Việt

Dạy trẻ phát âm chuẩn tiếng Việt qua các bài hát

Một trong những cách dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ hiệu quả nhất là cho các con nghe qua những bài hát. Bảng chữ cái được giai điệu hóa giúp bé thích thú và dễ thuộc hơn so với việc chỉ dạy thông thường.

Dưới đây là những bài hát mà quý vị huynh cho thể cho bé nghe để có thể hỗ trợ việc dạy bé phát âm tiếng Việt hiệu quả hơn:

• Bài 1: ABC Song - Bài hát ABC Tiếng Việt
• Bài 2: A Con Cá Sấu | Học Bảng Chữ Cái ABC Với Các Nghệ Sĩ Nổi Tiếng
• Bài 3: Bài hát những chữ số vui nhộn | Học chữ số cùng JoJo
• Bài 4: Bài hát Bảng Chữ Cái Việt Nam - Đỗ Tuyết Nhi - Bé Dâu Tây
• Bài 5: Học Chữ Cái Tiếng Việt Qua Bài Hát | Nhạc Thiếu Nhi Tổng Hợp | VOI TV

Những lưu ý bố mẹ cần biết khi dạy trẻ phát âm tiếng Việt

Ở giai đoạn tập nói, trẻ rất dễ bị ảnh hưởng bởi lời nói của những người xung quanh. Chính vì vậy, ba mẹ cần chọn lọc cách dạy trẻ phát âm chữ cái tiếng Việt khoa học nhất. Khi dạy trẻ phát âm tiếng Việt, ba mẹ cần lưu ý những điều dưới đây:

Vô tình nhại lại khi bé đọc sai 

Khi mới tập nói, bé thường hay phát âm ngọng hoặc mắc những lỗi sai đáng yêu. Nhiều người lớn vô thức lặp lại những từ và cảm thấy thích thú. Tuy nhiên khi đó bạn đã vô tình khiến bé càng nói ngọng nặng hơn và việc sửa lỗi phát âm cũng sẽ khó hơn. Do đó, đây là điều bạn cần lưu ý khi dạy phát âm tiếng Việt cho bé. Khi trò chuyện với trẻ, cần cố gắng phát âm thật chuẩn để bé học tập và lặp lại chính xác nhất.

Xem thêm: Tất tần tật về bảng chữ cái tiếng Việt viết hoa: Dạy bé học chữ

Không trợ trợ giúp trẻ quá nhanh

Ba mẹ đừng chỉ nghĩ dạy trẻ phát âm tiếng Việt thông qua sách vở mà hãy tạo điều kiện và cơ hội cho con được tập nói qua các hoạt động thường ngày. Nếu bé chỉ tay vào đồ chơi mà chưa phát âm được, đừng vội lấy hay nhắc mà  để cho bé cố gắng nhớ và phát âm. Hoặc bố mẹ có thể dùng hành động để miêu tả cho bé xem. Cách này vừa có thể giúp bé vận động trí não và nhớ lâu hơn cách phát âm tiếng Việt.

Không nên dạy bé trả treo

Vì đôi lúc thấy bé ngây ngô, ba mẹ thường thấy thích thú khi trêu chọc bé. Như trường hợp khi đề cập đến một vấn đề nào đó, ta thường cố ý nói sai để xem phản ứng đáng yêu của bé, cho bé cãi lại. Nhưng điều này không có nghĩa là sẽ kích thích trí thông minh, sự nhạy bén của trẻ, mà nó sẽ hoàn toàn sai lầm.

Ở giai đoạn tập nói, nhận thức của bé còn chưa phát triển toàn diện. Ngôn ngữ của bé đơn giản là bắt chước người lớn xung quanh vì vẫn chưa hiểu được ý nghĩa lời nói. 

Do đó, bố mẹ nên chú ý trong việc giao tiếp của mình để con học được những điều hay ý đẹp. Nếu lỡ lời thì bạn không thể biết rằng, trẻ có thể lặp lại thường xuyên và ghi nhớ chúng. Lâu dần về sau khi muốn sửa phát âm tiếng Việt cho bé cũng không hề dễ dàng.

Giải thích không thống nhất cho trẻ

Đây là giai đoạn mà trẻ thường rất tò mò về thế giới xung quanh. Chúng có thể đặt ra cho bố mẹ “10 vạn câu hỏi vì sao?”. Và có thể là đôi lúc ba mẹ lấy làm khó chịu vì những câu hỏi này.

Tuy nhiên, bạn nên giành thời gian để trả lời cặn kẽ và chính xác nhất cho con trẻ. Không nên mỗi lúc lại giải thích một kiểu dễ tạo nên sự hoang mang và mất lòng tin ở trẻ.

Lựa chọn kênh dạy phát âm tiếng Việt chuẩn cho bé

Như chúng ta đã biết, hiện nay có vô vàn kênh youtube hay app dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ. Nếu lựa chọn những kênh dạy kém chất lượng, trẻ tiếp thu kiến thức sai sẽ gây ra hệ lụy rất lớn cho trẻ sau này. Vì vậy, ba mẹ nên lựa chọn những kênh dạy phát âm tiếng Việt cho con uy tín, chất lượng bằng cách xem kĩ review, đánh giá từ những phụ huynh đã dùng trước đó hoặc từ các chuyên gia.

Điển hình như app VMonkey, hơn chục triệu phụ huynh đã tin tưởng lựa chọn cho con học tiếng Việt và để lại những đánh giá rất tích cực về chất lượng dạy học. Đặc biệt, VMonkey còn được các chuyên gia trao tặng nhiều giải thưởng uy tín, danh giá toàn cầu như: Giải Nhất Sáng kiến Toàn cầu, Giải Vàng ASEAN ICT Awards, Giải Nhất Doanh Nhân châu Á (AEA) tại Nhật Bản, Giải Nhất Nhân tài Đất việt 2016 và Bằng Khen Thủ tướng Chính Phủ. Những ba mẹ nào vẫn chưa biết đến hoặc phân vân chọn VMonkey để dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ thì có thể tìm hiểu chi tiết thêm TẠI Đ Y.

Qua bài viết trên, hy vọng chúng tôi đã cung cấp đến quý phụ huynh những thông tin bổ ích về việc dạy phát âm tiếng Việt chuẩn cho bé. Hãy cùng đón chờ những bài viết bổ ích tiếp theo trang trang web của Monkey nhé!

Xem thêm:

• Hướng dẫn giải bài tập đọc ba anh em lớp 4 trang 13, 14 SGK tiếng Việt tập 1
• Soạn bài Tập đọc tiếng Việt lớp 4: Nỗi dằn vặt của An - đrây - ca
• Soạn bài Luyện từ và câu: Câu kể Ai là gì lớp 4 tuần 24 chi tiết nhất