Thông tin phác đồ xử trí băng huyết sau sinh theo tiêu chuẩn Bộ Y tế

7 Bước trong phác đồ xử trí băng huyết sau sinh

Các bước trong phác đồ xử trí băng huyết sau sinh chung theo tiêu chuẩn của Bộ Y Tế gồm có:

Đánh giá và xử trí ban đầu

Khi phát hiện sản phụ có dấu hiệu bị băng huyết sau sinh các y bác sĩ cần gọi hỗ trợ từ đồng nghiệp để kịp thời xử lý. Sau đó, bác sĩ khẩn trương đánh giá thể trạng chung của sản phụ như mạch, huyết áp, nhịp thở, nhiệt độ,... Tiếp đến, cho sản phụ thở oxy, đặt đường truyền tĩnh mạch rồi truyền dung dịch điện giải đẳng trương. Đồng thời, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra, theo dõi M, HA và nhịp của bệnh nhân. Cuối cùng là thông tiểu, đánh giá nước tiểu và truyền máu.

Xác định triệu chứng và nguyên nhân

Sau các nước xử trí ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hành xác định triệu chứng và nguyên nhân gây băng huyết ở sản phụ. Đây là bước xử lý băng huyết sau sinh vô cùng quan trọng và không được bỏ qua. Bởi vì khi xác định được triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh bác sĩ sẽ tìm được phương pháp chữa trị chính xác nhất.

Băng huyết sau khi sinh gồm có 5 triệu chứng tương ứng với 5 nguyên nhân như sau:

Điều trị trực tiếp

Sau khi đã xác định được nguyên nhân và triệu chứng gây bệnh bác sĩ sẽ tiến hành khâu điều trị trực tiếp. Hiện nay, có 3 cách trị băng huyết từ mức độ nhẹ đến nặng gồm: xoa đáy tử cung, dùng thuốc co tử cung và can thiệp ngoại khoa. Cụ thể như sau:

Đờ tử cung

• Dùng tay xoa bóp nắn tử cung.

• Truyền cho sản phụ 1 trong 3 loại thuốc được WHO khuyến cáo sử dụng: Oxytocin, Methylergonovine, Prostaglandin.

Sót nhau, sót màng

• Truyền thuốc co tử cung Oxytocin

• Kéo dây rốn

• Tiêm tĩnh mạch rốn

• Kiểm tra tử cung bằng tay

• Nạo hoặc hút buồng tử cung

Tổn thương đường sinh sản, vỡ tử cung

• May phục hồi các tổn thương ở đường sinh sản, tử cung bị vỡ

• Làm tan khối máu tụ và may cầm máu

• Trường hợp tử cung vỡ nặng phải cắt bỏ

Lộn tử cung

• Phục hồi tử cung bằng tay.

• Phục hồi tử cung tại phòng mổ bằng cách gây mê nội khí quản.

Rối loạn đông máu

• Dùng các chế phẩm máu phù hợp để giải phóng các yếu tố gây đông máu.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

Trong trường hợp việc điều trị trực tiếp không có khả năng ngưng chảy máu, bắt buộc bác sĩ sẽ phải tiếp tục dùng loại thuốc khác. Đồng thời, nếu tình trạng băng huyết nặng phải tiến hành phẫu thuật can thiệp ngoại khoa. Cụ thể như sau:

Đờ tử cung

• Chèn tử cung bằng tay

• Chèn bóng vào buồng tử cung

• Sử dụng thuốc Tranexamic acid

Sót nhau, sót màng

• Dùng tay bóc nhau nếu nhau không bong

Tổn thương đường sinh dục, vỡ tử cung

• Dùng Tranexamic acid 1g truyền vào tĩnh mạch

Lộn tử cung

• Phẫu thuật phục hồi tử cung hoặc cắt bỏ

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

Trường hợp máu vẫn còn tiếp tục chảy, mở bụng để thắt các động mạch tử cung là phương pháp được lựa chọn. Sau đó, sẽ tiến hành may buồng trứng và thuyên tắc động buồng trứng. Thậm chí, sản phụ có thể bị cắt bỏ tử cung nếu nhau không bong được.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

Sau khi cắt 1 phần hoặc toàn bộ tử cung nhưng máu vẫn còn chảy, bác sĩ sẽ cân nhắc để chèn gạc vào trong ổ bụng.

Các bài viết không thể bỏ lỡ

Bị băng huyết sau sinh có nguy hiểm không? 5+ Hậu quả nghiêm trọng

Cảnh báo 4 nguyên nhân băng huyết sau sinh mẹ không nên bỏ qua

Băng huyết sau sinh: Nguyên nhân, dấu hiệu, triệu chứng, cách phòng ngừa

Phòng ngừa

Phòng ngừa băng huyết sau sinh là điều quan trọng và cần phải thực hiện ngay trước khi sanh. Bởi việc làm này sẽ giúp mẹ có một thai kỳ khỏe, quá trình vượt cạn được suôn sẻ và tránh bị băng huyết khi sinh. Dưới đây là các biện pháp dự phòng, giảm thiểu hậu quả của băng huyết sau sinh mẹ nên biết:

Trước khi sinh

• Tiến hành thăm khám để xác định các yếu tố có nguy cơ gây băng huyết.

• Thiết lập đường truyền tĩnh mạch trước khi sinh

• Xác định tỷ lệ hồng cầu trong máu

• Kiểm tra nhóm máu

Trong khi sinh

• Cân nhắc trong việc sử dụng các loại thuốc tê, mê, giảm đau khi chuyển dạ

• Theo dõi chuyển dạ bằng Partograph

• Xử trí băng huyết sau sinh tích cực ở giai đoạn 3 khi chuyển dạ

• Tránh kéo rốn quá mức

• Đỡ sanh đúng kỹ thuật

Sau khi sinh

• Theo dõi sát sao sức khỏe của sản phụ trong vòng 6 giờ đầu sau sinh

• Tiếp tục duy trì sử dụng thuốc co hồi tử cung theo chỉ định của bác sĩ

• Xoa đáy tử cung thường xuyên

Cách xử lý băng huyết sau sinh do đờ tử cung

Điều trị trực tiếp

• Tiến hành xoa bóp tử cung bằng tay ngay lập tức.

• Sử dụng 1 trong 3 loại thuốc co hồi tử cung sau

Thuốc đầu tay

• Oxytocin: Truyền qua tĩnh mạch 2 - 4 ống pha trong chai 500ml dịch điện giải đẳng trương. Nếu không có Oxytocin hoặc đã dùng nhưng không hiệu quả thì chuyển qua các loại thuốc sau:

• • Methylergonovine: Tiêm bắp lượng 0.2mg, bác sĩ có thể lặp lại trong 2 - 4 giờ nếu máu còn chảy.
  • Prostaglandin: F2α 250mcg TB, lặp lại 15 phút tối đa 2mg.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Dùng hai tay chèn tử cung

• Chèn bóng buồng tử cung bằng cách dùng Sonde Foley số 24 -32 đặt từ lỗ tử cung đến khi chạm đáy tử cung.

• Sử dụng kháng sinh Tranexamic acid 1g truyền vào tĩnh mạch và lặp lại sau 30 phút nếu máu còn chảy.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Tiến hành mở bụng để thắt hạ vị và động mạch tử cung ngưng máu chảy.

• Máy ép buồng tử cung  bằng kỹ thuật B- Lynch

• Thuyên tắc động mạch tử cung (nếu có điều kiện)

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Cắt bỏ 1 phần hoặc toàn bộ tử cung

• Nếu trong bụng và mỏm cắt sản phụ vẫn còn chảy máu sẽ phải chèn gạt hoặc sử dụng các biện pháp khác.

Cách xử lý băng huyết sau sinh do sót nhau

Điều trị trực tiếp

• Sử dụng thuốc co tử cung Oxytocin 5-10 đv tiêm bắp hoặc  Ergometrin 0,2mg x 1 ống tiêm bắp.

• Hồi sức truyền máu nếu sản phụ có dấu hiệu thiếu máu cấp.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Tiến hành bóc nhau, kiểm soát tử cung.

• Tiếp tục tiêm bắp Oxytocin 10UI kết hợp xoa đáy tử cung và hồi sức chống choáng.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Kháng sinh toàn thân.

• Phẫu thuật cắt bỏ 1 phần hoặc toàn bộ tử cung.

Cách xử lý băng huyết sau sinh do tổn thương đường sinh dục dưới

Điều trị trực tiếp

• Tiến hành song song giữa việc cầm máu và hồi sức chống choáng

• Khâu phục hồi vết rách ở cổ tử cung, túi cùng, âm hộ, âm đạo bằng chỉ tự tiêu mũi rời và khâu nhiều lớp ở tầng sinh môn

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Sử dụng thuốc kháng sinh Tranexamic acid 1g tĩnh mạch chậm (hơn 1 phút) và lặp lại sau 30 phút nếu máu còn chảy.

Xem thêm:

1. Top 5+ điều giải đáp: Bà đẻ băng huyết sau sinh cần kiêng gì?
2. Hướng dẫn cách phòng ngừa băng huyết sau sinh theo tiêu chuẩn WHO

Cách xử lý băng huyết sau sinh do vỡ tử cung

Điều trị trực tiếp

• Tiến hành may phục hồi vị trí tử cung bị vỡ.

• Nếu tình trạng tử cung vỡ nặng bắt buộc phải phẫu thuật cắt bỏ.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Truyền kháng sinh Tranexamic acid 1g tĩnh mạch, nếu máu còn chảy thì  lặp lại sau 30 phút.

Cách xử lý băng huyết sau sinh do lộn tử cung

Điều trị trực tiếp

• Dùng tay đẩy vào đáy đến khi tử cung trở lại vị trí bình thường. 

• Trường hợp rau thai vẫn gắn vào tử cung sẽ phải tiến hành gây mê phẫu thuật đặt lại tử cung rồi lấy rau thai.

Nếu máu vẫn chảy tiếp tục

• Khi quá trình điều trị trực tiếp không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ phục hồi tử cung bằng cách phẫu thuật để cắt tử cung.

Cách xử lý băng huyết sau sinh do rối loạn đông máu

Điều trị trực tiếp

• Xác định căn nguyên của bệnh lý rối loạn đông máu: chảy máu nhiều, thuyên tắc ối, nhiễm trùng ối,...

• Truyền máu tươi hoặc các chế phẩm máu cho sản phụ.

• Sử dụng thuốc làm tan huyết khối hoặc thuốc ức chế Thrombin để giải phóng các yếu tố làm máu đông.

Trên đây là những thông tin về các cách xử trí băng huyết sau sinh giúp mẹ phòng tránh và chữa trị đúng cách. Các bước trên đây là hết sức quan trọng và cần bổ trợ cho nhau để việc xử lý băng huyết sau sinh đạt hiệu quả. 

Để biết thêm nhiều thông tin hay khác về chủ đề Sau khi sinh, các mẹ hãy truy cập tại đây.